Abstract

De opgang van populistische partijen heeft de afgelopen decennia een groeiend onbehagen laten zien, waarbij een misnoegd volk opstaat en zijn soevereiniteit terugvordert. Het populisme gaat daarbij in het verweer tegen enerzijds het politieke establishment, dat corrupt zou zijn, en anderzijds tegen de Andere – verpersoonlijkt door de vreemdeling –, die meerdere bedreigingen met zich brengt. De polarisatie van het politieke landschap die hieruit volgt, wordt gevoed door een diepgeworteld ressentiment. In deze bijdrage gaan we nader in op dit gevoel van miskenning, dat – hoe subjectief ook – dankbaar gerecupereerd wordt door populistische partijen waardoor het collectieve dimensies aanneemt. Het resultaat hiervan zijn politieke en sociale patstellingen waarbij het volk zich positioneert tegenover twee vijanden en ‘democratische’ aanspraken maakt die op zijn minst twijfelachtig zijn. Voor een uitvoerige empirische toetsing en nauwgezette sociaalstructurele duiding van dit dubbele antagonisme verwijzen we naar andere publicaties.