Abstract

Foucault’nun teorisinde “her yerde hazır ve nazır” bir iktidardan söz edilir. Bu iktidar biçimi, kurumları, ilişkileri, yasayı, politikayı, vb. aşan ve her yerden türeyerek yine her yere yayılan bir sonsuzluk gibi sunulur. Böylece her şeyin, ancak iktidarın içerisinde düşünülebileceği ve bu nedenle dışarısı düşüncesinin geçersizleştiği bir aşkınlık kavrayışı ortaya çıkar. Böylesi bir iktidar teorisinde eksik olan şey, iktidarın kategorik bir dışsallıktan muaf olma halinin açıklanamayışıdır. Foucault, iktidarı özneleşme biçimleri ile ele alırken, “her yerde hazır ve nazır” bir iktidarın ancak bilinçdışısal mahiyette kurulabileceğine dair bir savı kendi teorisine dahil etmemiştir. Bu makale, Foucault’nun iktidar kuramında eksik kalan bilinçdışısal mahiyeti Lacancı psikanalizin felsefi bağlamı içerisinde değerlendirerek özne ve iktidar ilişkisine alternatif bir bakış açısı sunmayı amaçlamaktadır.