Nicolai Hartmann’ın Yeni Ontolojisinde Varlık ve Değer İlişkisi
Abstract
Ontoloji çağımızda bir öz bilimi olarak fenomenoloji ile bir arada işlenmiş, özellikle de değerler alanı içinde olmak üzere varolanların bilgiden bağımsızlığını çıkış noktası olarak alan N. Hartmann tarafından yeniden canlandırılmıştır. N. Hartmann’da bütün diğer filozoflar gibi, varlığı tam olarak açıklamakta güçlük çekiyor. Ama bütün felsefi sorunların temelinde “ontolojik yapı” olduğunu kabul etmesiyle de, yeni-ontolojinin kurucusu olarak kabul edilmektedir. Hartmann, önümüzde sayısız duran ve birçokluk teşkil eden varlığın, aynı zamanda bu çokluğu ve çeşitliliği içinde taşıyan bir birliğinin ve bütünlüğünün olduğunu söyler. Bu bütünlüğü ya da birliği sağlayan şeyse, varolanın tabakalı bir yapıya sahip olmasıdır. Çünkü varlık birbiri üstüne yükselen tabakalara ve bu tabakaların kategorilerine sahiptir. Nicolai Hartmann “değerler” alanına da ontoloji açısından yaklaşmış, Max Scheler ’in geliştirmiş olduğu değerler kuramından yararlanmış ve onları yeni bir yorumla düzenlemiştir.