Abstract

W pracy dyskutujemy epistemologiczne funkcje paradoksów w kosmologii. Podkreślamy heurystyczną funkcję paradoksów ilustrując tezę Franka Wilczka, że paradoksy w fizyce są dobre. Dyskusję roli paradoksów w kosmologii prowadzimy na przykładzie historycznego paradoksu Olbersa, ale wnioski które wyciągamy posiadają charakter ogólny. Argumentujemy, że proces rozwiązywania paradoksów w schemacie poznawczym pełni rolę dodatniego sprzężenia zwrotnego ponieważ wiedza uzyskana na wyjściu jest podawana na wejście i ma wpływ na korektę modelu, zmianę jego założeń bazowych. Taki proces wydaje się być nie jednostkowym, ale powtarzalnym co sprawiać może wrażenie, że kosmologia jest nauką w stanie permanentnego kryzysu