Abstract

İnsan doğası sorunu ve siyaset ilişkisine dair çok şey yazılıp söylenmiştir. Bu doğrultuda siyaseti düşünme biçiminin, insan doğası sorununun nasıl algılandığı, anlaşıldığı, açıklandığı ve konumlandırıldığı ile el ele ilerlediği iddia edilebilir. Söylemeye bile gerek yok ki, insan doğası sorununa dair çeşitli varsayımlar, anlayışlar ve perspektifler iyi bir siyasal toplum arayışının hep merkezinde olmuştur. Buradan hareketle bu çalışmanın amacı; Spinoza’nın Tractatus Politicus’unda zorunluluk ve insan doğası tartışmasının siyasal anlamına bakmaktır. Bunu yaparken öncelikle zorunluluk ve insan doğası arasındaki ilişki ele alınacak, ardından zorunluluk ve siyaset arasındaki bağ incelenecektir.