Yetişkin bireylere yönelik İslam din okuryazarlığı ölçeği geliştirmek amacıyla yapılan bu çalışmada nicel yöntemlerden tarama deseni kullanılmıştır. Çalışmada açımlayıcı faktör analizi (AFA) için 381, doğrulayıcı faktör analizi (DFA) için 300 kişiye ulaşılmıştır. Din okuryazarlığı konusunda literatür taranarak 42 maddeden oluşan madde havuzu hazırlanmış ve uzman görüşüne sunulmuştur. Uzman görüşleri doğrultusunda dört madde havuzdan çıkarılıp yerine eklenen üç maddeyle ölçek formu 41 maddeden oluşan son halini almıştır. AFA uygulandıktan sonra, binişiklik gösteren 18 madde ölçekten atılmış, 23 madde üç boyuttan oluşan (...) bir yapı elde edilmiştir. Birinci faktör, “İnanç ve İbadet”, ikinci faktör “Bireysel Tutumlar ve Din”, üçüncü faktör ise “Halk İnanışları” olarak adlandırılmıştır. Ölçeğin üç boyutunun toplamda açıkladığı varyans %54,305’tir. Elde edilen üç faktörlü yapı DFA ile test edilmiş ve yapının iyi uyum gösterdiği (x2/sd= 2,084; GFI=.882; NFI=.912; CFI=.952; IFI=.952; RMSEA=.06) tespit edilmiştir. Ölçeğin güvenilirliği için Cronbach Alfa değeri incelenmiş ve.877 olarak tespit edilmiştir. Alt üst %27’lik gruplar arasında da anlamlı fark (p=.000<.05) elde edilmiş olup ölçeğin güvenilir olduğu görülmüştür. Sonuç olarak yetişkinlere yönelik geliştirilen İslam din okuryazarlığı ölçeğinin geçerli ve güvenilir olduğu söylenebilir. (shrink)

Uyum konusu gerek sosyal psikolojinin gerekse sosyolojinin önemli konularından biridir. Göç, yerleşik kültürlerde birçok faktörün etkili olduğu psiko-sosyal uyum olgusunu derinden etkileyen faktörlerdendir. Literatürde az da olsa uyum konusunda işlevsel ölçek bulunmakla birlikte göçmenler üzerinde kullanılabilecek ölçekler yok denecek kadar az sayıdadır. Göçmenlere ulaşmanın güçlüğü, dil yeterliliği ve göçmenlerin tecrübi araştırmalara katılmaya kolay ikna olmaması gibi nedenler; göç deneyimi yaşayan bireylerle yapılacak çalışmalarda kullanılabilecek ölçeklerin az sayıda olmasının başlıca nedenlerindendir. Çalışmada görece uzun bir zaman dilimi farklı bir kültürde yaşayan (...) göçmenlerin yaşadıkları yeni ortamlarına uyum düzeylerini ölçmek amacıyla geliştirilen ölçeğin psikometrik özellikleri sunulmuştur. Ölçek geliştirme sürecinde 40 madde halinde hazırlanan taslak formuyla Türkiye’nin farklı illerinde yaşayan 600 Afgan (Özbek) göçmenle yüz yüze görüşmeler sonucunda veriler elde edilmiştir. Katılımcılar en az beş yıldan beri Türkiye’de yaşayan 15 yaş üstü Afgan (Özbek) göçmenlerden seçilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliliğini tespit etmek amacıyla 320 katılımcıyla açımlayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiş, bu analiz sonucunda 25 maddeden oluşan beş boyutlu bir yapı elde edilmiştir. Boyutlar sırasıyla “davranış-alt kültürü koruma”, “aidiyet”, “yerel halkla kaynaşma”, “duygusal tatmin” ve “otoriteyle ilişkiler” şeklinde isimlendirilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda oluşan yapıyı doğrulamak amacıyla 250 katılımcılı ikinci bir göçmen grubuyla uygulama gerçekleştirilmiş ve elde edilen verilere uygulanan doğrulayıcı faktör analizi sonuçları ölçeğin beş faktörlü yapısını büyük ölçüde desteklediği görülmüştür. Ölçeğin güvenirliliğini gösteren Cronbach alpha katsayısı α=.76 olarak hesaplanmıştır. Ölçekle ilgili üretilen psikometrik veriler topluca değerlendirildiğinde geliştirilen ölçeğin göç deneyimi yaşayan göçmenlerle yapılacak çalışmalarda kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu sonucuna varılmıştır. (shrink)

Attitude is a learned tendency to react positively or negatively to certain objects, situations, institutions, concepts or other people. Researches indicate that attitude towards the course is an important factor in achieving the objectives of any course. In this context, it can be said that attitude towards Religious Culture and Ethical Knowledge (RCEK) courses is important in achieving the objectives of the course. Because both the student's attitude towards religion and his/her success in the course are largely related to his/her (...) attitude towards the course. One of the most commonly used approaches to measure attitudes is to develop a scale for the attitude in question. In this context, when the literature is examined, it is seen that there is a rich literature on various attitude scales related to the RCEK course. Although the developed scales have brought the existing situation to a certain level, there was a need to develop a new scale for the following reasons: The lack of confirmatory analysis of some of the scales, the focus on the factors affecting attitude rather than directly on attitude, the fact that the scales contain questions about the importance and necessity of the course (because although they consider the course important, they may have a negative attitude towards the course), the fact that it has been 5 years since the most recent scale was developed, and the need to develop a short and concise attitude scale that measures attitude. The aim of the study is to develop an attitude scale towards RCEK course that can be used both in middle and high schools and to analyze the attitude scale towards RCEK course according to various variables. For this purpose, survey design, one of the quantitative research designs, was used. The research was conducted in 5 steps. In the first step, the attitude scales based on the literature were examined and the items were written and then the written items were sent to the field experts. In the second step, item analysis was performed, in the third step exploratory factor analysis was performed, in the fourth step confirmatory factor analysis and reliability analyses were performed, and in the fifth and last step statistical analyses were performed to determine the relationship/differentiation of the attitude towards RCEK course with various variables. Except for the first step of the research, there are study groups in each step. While forming these study groups, stratified sampling was selected as the sampling model. Gender and grade level were taken as strata. There were 887 students in total in the study groups. In data analysis, unrelated samples t-test for paired groups, one-way analysis of variance ANOVA for more than two groups, and Pearson correlation analyses were performed to determine the relationships between continuous variables. After all these analyses, a valid and reliable scale of attitudes towards the RCEK course, consisting of 9 items and explaining 57.68% variance, was developed. It was found that the scale of attitudes towards the RCEK course differed significantly according to the participants' school types, perceived teacher attitude, desire to change the RCEK teacher, and parental education levels. In addition, it was found that the scale of attitudes towards the RCEK course did not differ significantly according to gender, and there were no significant relationships between them and academic achievement and socio-economic level. As a result of this study, which aimed to develop a scale for attitudes towards the RCEK course, an attitude scale that provided validity and reliability analyses was developed. The scale consists of 9 items, 4 of which are reversed. Reverse items are coded items 4, 6, 7 and 8. (shrink)

It is essential to run a continuous improvement system for the Plan-Do- Check-Action cycle to be achieved and sustained. It is inevitable to consult stakeholder opinions to determine the improvable aspects of the activities carried out in the quality process. Student opinions, the main subject of educational activities, are one of the most critical data sources for continuous improvement. It is recommended to consult students’ views in all processes from the planning to the output of courses, which are the cornerstones (...) of education programs. When the field is examined, it is seen that the number of studies in which students’ opinions are sought to evaluate the quality of the courses is quite limited. This study, built around the main problem “How to design a lesson effectively in all processes, from planning to assessment and evaluation?” is a scale development study. It is thought that a lesson plan designed with the data obtained based on student opinions will increase the quality of the lesson. It is known that the programs which carry out the quality and accreditation process use different questionnaires in the continuous improvement mechanism to measure the quality of courses. 636 students from Hitit University participated in this study in 2022. The scale's validity was evaluated using exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis. The scale has a four-component structure with 24 items, according to the results of the exploratory factor analysis. Confirmatory factor analysis revealed that the fit indices were within a reasonable range. The reliability coefficients the factors were 0.93, 0.91, 0.86, and 0.93, respectively, with a Cronbach’s Alpha coefficient for the full scale of 0.94. This finding indicated that the scale items had a high degree of internal consistency and that the scale was made up of objects with a strong tie. According to the correlation study, all of the scale’s variables had a tangible link. It can be said that the “Course Evaluation Scale (CES),” which was developed as a result of all these analyses, is a valid and reliable measurement tool consisting of 24 items that can be used to measure the effectiveness of a course taught in higher education, according to student opinions. (shrink)

The purpose of this study is to develop a religion-science relationship attitude scale prepared to determine the approaches of the students studying at the faculties of theology/Islamic sciences towards the religion-science relationship. The relationship between religion and science constitutes one of the most important intersection points of religion, science and philosophy. In the modern period, the debates on the questioning of this relationship have reached quite advanced dimensions with the influence of different elements. In recent years, one of the environments (...) in which this situation has intensified in our country is theology/Islamic sciences faculties. Especially for the students of these faculties, it is important to deal with the issue from different dimensions. However, the studies are mainly carried out in the theoretical dimension and it can be said that the quantitative dimensions are inadequate. In this respect, the article is the first example in the field. Ian G. Barbour's quartet typology, which is one of the most comprehensive studies on the religion-science relationship was used as a basis in the formation of the scale questions. Especially conflict, separation and reconciliation approaches in this typology have been decisive. Three different study groups were formed and a total of 594 students studying at Atatürk University Faculty of Theology were studied. In the development of the scale, exploratory sequential pattern model from mixed method research was used and there are four steps. In the first step, the items were written by the researchers and corrections were made by taking the opinions of the field experts. In the second step, an application was made for item analysis; in the third step, an application was made for exploratory factor analysis (EFA), and in the fourth and final step, confirmatory factor analysis (CFA) was performed. According to the findings obtained from the study, a scale consisting of two sub-dimensions called conflict/separation and dialogue/consensus was developed. The reliability of the scale was analyzed with the internal consistency (cronbach alpha) method, and the cronbach alpha values for each sub-dimension were calculated as.90 for the conflict sub-dimension and.77 for the dialogue consensus sub-dimension. These results indicate that each sub-dimension of the scale is reliable. (shrink)

Eğitim-öğretim sürecinin sistemli bir şekilde devam etmesini temin eden öğretim programları, önceden belirlenen öğretim hedeflerinin gerçekleştirilmesi için yol haritası belirler. Öğretim programları, öğretim hedeflerini göz önünde bulundurarak hazırlanan ders içeriği, öğrenmeyi gerçekleştirmek üzere işe koşulacak öğretim yöntem ve teknikleri ile çeşitli eğitimsel uygulamaları kapsayan koordine çabaların tümüdür. Formal düzeyde Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB) gözetiminde yürütülen din öğretimi faaliyetlerinde de öğretim programlarının kullanılması söz konusu öğretim faaliyetlerinin daha sistemli ve etkin olarak uygulanmasına katkı sunmaktadır. Geliştirilen öğretim programları hem yaygın din eğitimi (...) faaliyetlerinin standardizasyonunu temin etmekte hem de yürütülen çalışmaların bilimsel araştırmalara konu edilebilmesine zemin hazırlamaktadır. Bu çalışmada DİB tarafından geliştirilen ve Başkanlığın internet sitesinde ilan edilen 13 yaygın din eğitimi öğretim programının yanı sıra hâlihazırda uygulanmayan 3 öğretim programı incelenmiştir. Yapılan incelemelerde yazar tarafından hazırlanan ve program geliştirme süreçlerini içeren bir ölçüt tablo esas alınmıştır. İncelemeler sonucunda elde edilen bulgular tablo üzerinde belirtilerek değerlendirmelerde bulunulmuştur. DİB tarafından hazırlanan programlar incelendiğinde hedef, içerik, süreç, değerlendirme ve bağlam unsurlarından birçoğuna farklı programlarda yer verilmediği tespit edilmiştir. Bazı programlarda sadece konu listesine ve başvurulacak kaynaklara yer verilirken bazı programlarda ise program geliştirme aşamalarının tümü uygulanmıştır. Başkanlığın oldukça önem verdiği ve halk tarafından da büyük bir oranda sahiplenilen 4-6 yaş Kur’an kurslarına yönelik hazırladığı programlarda oldukça özenli ve hassas çalıştığı görülmektedir. Programlarda en çok göz ardı edilen unsurun bağlam olduğu, mutlaka yer verilen unsurun ise içerik olduğu görülmüştür. Öğretim programları için oldukça önemli bir konuma sahip hedef unsuru ise programların çoğunda kendine yer bulurken, göz ardı edilmeyecek sayıda programda da bu unsurun olmadığı görülmüştür. (shrink)

Beliren yetişkinlik, çocukluk, gençlik, yetişkinlik ve yaşlılık gibi yaşam dönemlerine eklenen yeni bir kategoridir. Bu çalışmanın amacı, beliren yetişkinlerin din anlayışlarını tespit edecek bir ölçek geliştirmektir. Çalışma kapsamında internet üzerinden, 18-27 yaş aralığındaki 637 kişiye kolayda ve kartopu örnekleme yoluyla ulaşılmıştır. Ölçek geliştirmede yapı geçerliliği için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. İlk olarak KMO değerinin,937; Bartlett Küresellik Testi sonucunun ise istatistiksel olarak anlamlı sonuç verdiği görülmüştür. Açımlayıcı faktör analizleri sonucunda 23 maddeli ve dört faktörlü bir yapıya ulaşılmıştır. (...) Tüm ölçeğin açıkladığı varyans yüzde 56,874 olmuştur. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları ise şu şekilde gerçekleşmiştir: ki kare/sd değeri (CMIN/SD) 2,989 (mükemmel uyum); RMSEA değeri 0,056 (iyi uyum); GFI değeri 0,916 (iyi uyum); AGFI değeri 0,894 (zayıf uyum); RMR değeri 0,080 (iyi uyum); CFI değeri 0,931 (iyi uyum). Bu sonuçlara göre, uyum indeksleri yeterliliğini sağlayan 23 madde ve dört faktörlü ölçek yapısı doğrulanmıştır. Ölçeğin güvenilirlik analizi sonuçları (Cronbach Alfa) ise şöyledir: Faktör 1 = 0,899; Faktör 2 = 0,775; Faktör 3 = 0,544 ve Faktör 4 = 0,813. Ölçeğin alt boyutları; Seküler-Mesafeli Din Anlayışı, Muhafazakâr-Geleneksel Din Anlayışı, Mistik-Özcü Din Anlayışı, Kurumsal-Aidiyete Dayalı Din Anlayışı olarak adlandırılmıştır. Sonuç olarak ölçeğin beliren yetişkinlerin din anlayışını ölçmede geçerli ve güvenilir bir araç olduğu görülmüştür. (shrink)

Bu çalışmada Tanrı’ya yönelik tahayyül biçimlerini ölçmeye yönelik kültüre duyarlı bir ölçme aracı geliştirilmiştir. Ölçekle ilgili yapılan psikometrik analizler, ölçeğin yeterli derecede geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermektedir. Allah tahayyülleri ölçeği, toplam varyansın %50,35’ini açıklayan dört faktörden ve toplam 19 maddeden müteşekkil bir yapı sergilemektedir. Yapılan faktör analizine göre ölçekteki birinci faktöre “İlgisiz Allah” (ilgisiz), ikinci faktöre “Korkutan Allah” (korku-ceza yönelimli), üçüncü faktöre “Seven ve korkutan Allah” (dengeli), dördüncü faktöre ise “seven Allah” (sevgi yönelimli) ismi verilmiştir. Yapılan doğrulayıcı faktör (...) analizi, ölçeğin dört faktörlü yapısını doğrulamıştır. Güvenirlik analizlerine göre Allah Tahayyülleri ölçeği (ATÖ) için iç tutarlılık ölçütü olan Cronbach’s alpha katsayısı α=.61 olarak hesaplanmıştır. Aynı ölçeği oluşturan maddeler yarıya bölme tekniği (Split-half) ile analiz edildiğinde iki yarım ölçek arasındaki korelasyon katsayısının.69 olduğu görülmüştür. 53 kişilik bir popülasyon ile on gün arayla yapılan iki ölçüm sonuçları arasındaki korelasyon katsayısı ise.69, (p<.01) olarak ölçülmüştür. Sonuç olarak Allah Tahayyülleri Ölçeğinin yeterli düzeyde güvenilir ve geçerlik skorları ürettiği, konuyla ilgili çalışmalarda rahatlıkla kullanılabileceği söylenebilir. (shrink)

İnsan ve hayvan arasındaki ilişki tarihin her döneminde ele alınan önemli bir sorundur. Bununla birlikte hayvanın kendi varlığının ne anlam ifade ettiği de ontolojik ve epistemolojik bağlamda irdelenmiştir. Bunun yanında etik ve siyaset bağlamında da bu sorunun önem arz ettiğini belirtmek gerekir. Dolayısıyla siyaset felsefesinde birey, toplum, devlet ilişkisini açık ve anlaşılır kılabilmek için çoğu kez hayvan metaforlarına veya doğrudan hayvandaki egemenliğin insana ve devlete nasıl geçtiğine odaklanılmıştır. Ancak metaforların tam olarak karşılığını bulabilmesi için etkili bir teori ve anlatıma ihtiyaç (...) duyulmaktadır. Söz konusu mahareti gösteren Platon, siyaset, devlet ve toplum üzerine derin analizler yaparken çoğu zaman metaforlara başvurmuş ve bu doğrultuda ilgi çekici örnekler ortaya koymuştur. Platon, bu yönüyle, çağını aşan bir perspektife sahip büyük bir teorisyen olarak görülebilir. Onun yapmış olduğu benzetmeler ilgi çekici olduğu kadar aynı zamanda da kışkırtıcıdır. Bu çalışmada siyaset felsefesinde önemli rol oynamış Platon’un siyasal bir unsurun aracı olarak hayvan metaforları onun Devlet eseri üzerinden değerlendirilmeye çalışıldı. Böylelikle Platon’un Devlet’te insan, etik ve siyaset teorisi üzerine yaptığı tartışmalarda başvurduğu hayvan metaforları incelendi. Amacımız Platon’un siyaset anlayışını, benzetmeler veya karşılaştırmalar yoluyla nasıl sistematize ettiğini incelemek ve buna dikkat çekebilmektir. Öncesinde ise hayvan-insan karşılaştırmasının felsefi açıdan nasıl ele alındığını araştırmak için felsefe tarihinden bazı düşünürlerin görüşlerine başvurulmuştur. Sonuç bölümünde felsefe tarihinde insan ve hayvan arasındaki kimi benzerliklerin veya farklılıkların teori geliştirme bağlamında ilham kaynağı olduğu gösterilmeye çalışılmıştır. (shrink)

Bu makale, örnek çalışma olarak ele aldığı ʿAbduh er-Râciḥî'nin eseri "et-Taṭbîḳu’n-naḥvî’de, klasik nahiv ilmini güncel bir üslupla ele alışını ve modern dilbilim yaklaşımlarının üslubunu ne derecede etkilendiğini incelemektedir. Çalışmanın amacı, Râciḥî'nin eserdeki modern dil yaklaşımlarının etkisini analiz ederek, klasik ve modern yaklaşımlar arasındaki metodolojik ve teorik etkileşimleri değerlendirmektir. Bu analizde, Râciḥî'nin klasik nahiv kurallarını çağdaş dil kullanımlarıyla nasıl bütünleştirmeye çalıştığı ve hangi gerekçelere dayandığı teşhis edilmeye çalışılmaktadır. İncelenen eserde Râciḥî, herhangi bir modern yaklaşıma açıkça yer vermediği için modern kuramları açıkça (...) analiz ettiği en-Naḥvu’l-ʿArabî ve’d-dersü’l-ḥadîs̱ ve ʿİlmü’l-luġati’t-Taṭbîḳî ve taʿlîmü’l-ʿArabiyye eserleri de çalışma kapsamına dahil edilmiştir. Makale, Râciḥî'nin eserinin analizi aracılığıyla, modern yaklaşımların metodolojik ve teorik düzlemde klasik yaklaşımın kendi potansiyelini geliştirme ve çağdaş meselelere yeni cevaplar üretme kapasitesini nasıl etkilediğini tartışmaktadır. Makalenin sonuçları, hem klasik nahiv ilminin iç dinamiklerinin anlaşılması hem de çağdaş dilbilim teorileriyle olan ilişkisinin daha iyi kavranması açısından önemlidir. Bu çalışma, Arap dili ve nahiv ilmiyle ilgili çağdaş araştırmalar için bir örnek teşkil etmekte ve çağdaş nahiv çalışmaları analiz edildiği takdirde klasik bir yaklaşımın güncel söyleme aktarılmasında – doğrudan olmasa da veya çok az temas etse de – modern düşüncelerin nasıl etkili olduğu noktasında araştırmacılara yeni bir bakış açısı sunmaktadır. Bu makalenin elde ettiği bulgular şu şekildedir: (1) Çağdaş okuyucuya hitap eden güncel bir anlatı ile klasik nahiv kurallarının aktarılması ve (2) başka dillerde görülen olgular üzerinden nahiv kurallarının değerlendirilmesidir. Çalışma, bu bulguların arkasındaki sebepleri inceleyerek Râciḥî'nin nahiv ilminin donuk olduğu, geçerliliğini yitirdiği, yerine yeni bir nahiv ilminin getirilmesi gerektiği, değişen dili temsil etmediği ve betimleyici (descriptive) değil de buyurucu (prescriptive) olduğu yönündeki eleştirilere cevap vermeye çalıştığını ortaya çıkarmıştır. Böylece Râciḥî, güncel dil kullanımlarına yer vererek ve dahası dil toplumu tarafından kullanım sıklıklarına dikkat ederek çağdaş fasih Arapçadaki değişimin farkında olduğunu ve nahiv kurallarının hala geçerli olduğunu okuyucuya göstermektedir. Bunu yaparak nahiv ilmini dilbilimin eşsüremlilik ilkesi ile dilin değişimi kabulüne uygun hale getirmektedir. Öte yandan, nahiv kurallarının değişmediğini kabul eden Râciḥî çağdaş dil toplumu tarafından kabul görüp yaygın olarak kullanılmasına rağmen bazı dil kullanımlarını hatalı bulmuştur. Bu şekilde klasik nahiv kurallarının uyulması gereken kaideler olarak görülmesinin buyuruculukla itham edildiğini belirten Râciḥî, bu eleştiriye Chomskyci dil yaklaşımı üzerinden cevap vermiştir. İkinci hususla ilgili, Râciḥî diğer dillerde görülen bir dilbilgisi olgusunu nahivcilerin metodolojilerine aykırı olarak nahiv kuralları için bir kıstas olarak görmüş ve nahivcilerin tespitlerini bu kıstas üzerinden değerlendirmiştir. Bir dilde görülen bir olgunun başka bir dil için kıstas olması evrensel dilbilgisi kurallarının olduğunu varsayan modern bir dilbilim yaklaşımına aittir. Bütün bunlardan yola çıkarak, bu makale Râciḥî'nin klasik bir ilmi çağdaş meselelere cevap verecek şekilde güncellemeye çalışırken nahiv ilminin tamamı olmasa da bazı meselelerini modern yaklaşımlara göre yeniden yorumladığını ortaya çıkarmayı amaçlamıştır. (shrink)

Eğitimle ilgili faaliyetleri kapsayan öğretim programları, dinamik bir özelliğe sahip olup çağdaş geliş me ve ihtiyaçlar doğrultusunda geliştirme süreci içerisindendir. Bu anlayışla ülkemizde, Türkiye Yüz yılı Maarif Modeli (TYMM) vizyonuyla tüm derslerin öğretim programları değiştirilmiş ve kademeli bir şekilde uygulamaya konulmuştur. Öğretim programlarının sistematik, bilimsel ve koordineli bir şekilde geliştirilmesi önemli olmakla birlikte; programların, uygulayıcısı olan öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi, yetersiz ve aksayan yönlerinin belirlenip düzeltilmesi de gerekir. Bu kapsamda çalışma, öğretmenlerin TYMM Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) dersi (...) öğretim program larına yönelik görüş ve deneyimlerini belirlemek ve değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma nın, TYMM DKAB öğretim programlarıyla ilgili olası problem, eksiklik ve ihtiyaçların belirlenmesine ve programların bilimsel zeminde güncellenmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırma, nitel yöntemlerden durum çalışması desenine göre tasarlanmıştır. Tabakalı amaçlı örnekleme yönte miyle seçilen araştırmanın çalışma grubunu; Türkiye’nin yedi farklı bölgesindeki dokuz ilden 9’u orta okul ve 9’u lisede çalışan toplam 18 DKAB öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışmada, veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu geliştirilmiş ve form aracılığıyla katılımcılara sorular yön lendirilmiştir. Görüşmelerden elde edilen veriler üzerinde içerik analizi yapılmış ve program ögeleri dikkate alınarak dört temaya ulaşılmıştır. Bu temalar; hedef, içerik, öğrenme öğretme süreci ve ölçme değerlendirme olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak öğretmenlerin TYMM DKAB öğretim programlarıy la ilgili olumlu bir algıya sahip oldukları fakat uygulama süreçlerinde programların boyutlarıyla ilgili çeşitli sorunlarla karşılaştıkları tespit edilmiştir. (shrink)

Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere’nin ardından dünyada en fazla dizi ihraç eden üçüncü ülke konumundadır. Bu çalışma, popüler Türk dizilerinde sunulan aile imajını ve lise öğrencileri üzerindeki potansiyel sonuçlarını incelemektedir. Araştırma, boşanma, nikâhsız birliktelikler, serbest ilişkiler ve mahremiyetin dönüşümü gibi aile kurumunu tehdit eden ve dönüştüren faktörleri belirlemiş ve bu faktörlerin toplumsal yapı üzerindeki yansımalarını değerlendirmiştir. Medyanın, özellikle dizilerin, toplum üzerindeki etkisi ve lise öğrencilerinin medya tüketim alışkanlıkları, anket ve tematik içerik analizi yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Türkiye’de lise öğrencileri (...) arasında en popüler dizilerin "Kurtlar Vadisi", "Yasak Elma", "Sadakatsiz" ve "Aşk 101" olduğu tespit edilmiş ve bu dizilerin sunduğu aile imajı eleştirel bir bakış açısıyla incelemiştir. Dizilerdeki aile temsillerinin, gençlerin aile anlayışını ve mahremiyet kavramını nasıl etkilediği ekme ve gündem belirleme kuramları çerçevesinde analiz edilmiştir. Bulgular, popüler dizilerin, geleneksel aile değerlerine ve yapısına yönelik algıları değiştirebileceğini ve genç izleyicilerin sosyal gündemlerini etkileyebileceğini göstermiştir. Araştırma sonuçları, eğitimcilere, aile danışmanlarına ve politikacılara, gençlerin medya ile olan ilişkisini yönlendirecek stratejiler geliştirme konusunda rehberlik etmeyi amaçlamaktadır. (shrink)

Din eğitimi faaliyetlerini geçmişiyle ve bugünüyle araştırma sorumluluğunu üstlenmiş bilim dalı din eğitimi bilimidir. Din eğitimi biliminin öncelikli görevi, araştırma sahasının sınırlarını netliğe kavuşturmaktır. Bunun için yapılması gereken ise din eğitimi olgusunu tanımlamaktır. Literatüre bakılırsa, bu amaçla yapılmış birçok tanımın olduğu görülecektir. Ne var ki bu tanımlar, din eğitiminin mahiyetinin ve kapsamının ne olduğu hususunda din eğitimi bilimcilerin uzlaşı içerisinde bulunmadıklarını göstermektedir. Bu çalışmada din eğitimi için yapılmış söz konusu tanımlar analiz edilip değerlendirilmiş ve yeni bir tanım önerisi ortaya konulmuştur. (...) Tanımlama yapılırken objektif yaklaşım esas alınmış ve ‘nedir?’ sorusuna cevap aranmıştır. Din eğitimi için yapılmış tanımları değerlendirme ve yeni bir tanım geliştirme sürecinde tanımla ilgili ortaya konulmuş esaslar göz önünde bulundurulmuştur. Yapılan araştırmada din eğitimi için yapılmış normatif tanımların din eğitimi olgusunun neliğini ve kapsamını ifade etmekte yetersiz kaldığı, deskriptif tanımların ise söz konusu olguya dair bazı noktaları bulanık bıraktığı sonucuna ulaşılmıştır. (shrink)

Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarım (ÖTMT) dersi ülkemizde yüksek din öğretimi kurumlarında verilen pedagojik formasyon dersleri arasında yer almıştır. Bu dersin amaçlarından biri öğretim teknolojilerinin din öğretimine entegrasyonu konusunda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi öğretmen adaylarına deneyim kazandırmaktır. ÖTMT dersinin diğer amacı ise yine söz konusu öğretmen adaylarına din öğretimi materyalleri tasarlama, geliştirme ve uygulama becerisi kazandırmaktır. Bu amaçla ilgili dersin teorik kısmında öğretim teknolojileri ve materyal tasarımına ilişkin kuramsal bilgiler verilmektedir. İlgili dersin uygulama kısmında ise kavram ağı, (...) anlam çözümleme tablosu, akış çizgesi, dönen diyagram, sistemler kavram haritası, kavram karikatürü, broşür, afiş ve bulmaca gibi materyaller geliştirilmektedir. Mezuniyetleri sonrası Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı örgün eğitim kurumlarında Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeni olarak görev alabilecek İlahiyat/İslami İlimler Fakültesi öğrencilerinin söz konusu dersleri etkili, verimli ve öğrenci merkezli işleyebilmeleri için öğretim teknolojilerini kullanabilmeleri ve materyal tasarlayabilmeleri önem arz etmektedir. Bu bağlamda araştırmada, İlahiyat/İslami İlimler Fakültesi öğrencilerinin ÖTMT dersi öğretimine yönelik duyuşsal farkındalık düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amacı gerçekleştirebilmek için İlahiyat/İslami İlimler Fakültesi öğrencilerinin ÖTMT dersi öğretimine yönelik alma, tepkide bulunma, değer verme, örgütleme ve kişilik haline getirme gibi boyutlar üzerinden öğrencilerin duyuşsal farkındalık düzeyleri incelenmiştir. İlahiyat/İslami İlimler Fakültesi öğrencilerinin söz konusu derse yönelik “Duyuşsal Farkındalık Düzeyi”nin daha önce ölçülmemiş olması araştırmayı önemli kılan bir neden olarak ortaya çıkmaktadır. Çalışmanın örneklemini Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi, Kilis 7 Aralık Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi ve Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde 2021-2022 Akademik yılı güz döneminde 3 ve 4. sınıfta öğretime devam eden toplam 371 öğrenci oluşturmuştur. (shrink)

Bu makale, yazarın 'Religious Education: An Interpretive Approach' adlı eserinde de olduğu gibi öncelikle temsil, yorumlama ve düşünümsellik anahtar kavramlarını tartışarak yorumlayıcı din eğitimi yaklaşımını tanıtma amacını gütmektedir. Makale, bu fikirlerin deneysel bir program geliştirme projesi olan Warwich Din Eğitimi Projesine nasıl uygulandığını göstererek devam etmektedir. Nihayet Warwich Din Eğitimi Projesinin tamamlayıcısı olarak görülen yorumlayıcı yaklaşımın dört değişkeninin üzerinde durulmaktadır. İkisi İngiltere'deki Warwich Din ve Eğitim Araştırmaları Biriminde yapılan çalışmayla bağlantılıdır. Diğerleri ise Güney Afrika ve İsveç'teki din eğitimcilerinden alınmıştır.

İstisnâ‘ akdi klasik fıkıh eserlerinde yerini bulan ve Hz. Peygamber döneminden itibaren insanlar arasında yaygın olarak kullanılan bir akittir. Fıkhın gelişimiyle birlikte bu akitle ilgili de geniş bir bilgi birikimi oluşmuştur. Tarihi süreçte ihtiyaçlara binaen akdin uygulama biçimi ve şartlarında son dönemlerde bazı gelişmeler olmuştur. Özellikle Osmanlı’nın son dönemlerinde kabul edilen Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye ile akdin genişletildiği ve zamanın ihtiyaçlarına göre içtihatlar arasında tercihe gidildiği görülmektedir. Günümüzde İslamî finansın gelişimine paralel olarak yeni finansman teknikleri geliştirme çalışmaları devam etmektedir. Bu (...) bağlamda klasik bir akit hüviyeti arz eden istisnâ‘ akdi de barındırdığı özel durumlar sebebiyle İslamî finans alanında rağbet görmeye başlamış ve çeşitli uygulamalarda kullanılmaktadır. İstisnâ‘ akdi, tarıma dayalı ekonomik yapının hâkim olduğu toplumlarda, insanların ihtiyaç duyduğu bir akit olmakla birlikte; sanayi ve mühendisliğin hâkim olduğu günümüz dünyasında daha fazla ihtiyaç duyulur hale gelmiştir. Bunun için akdin, farklı çalışmalara konu olması ve finans alanında yeni ürünlerin oluşturulmasında, aktif bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Çalışmada istisnâ‘ akdinin fıkıh eserlerinde işlenişi ele alınarak günümüzdeki uygulamaların fıkhi boyutu bu çerçevede değerlendirilmeye çalışılacaktır. (shrink)

Bu araştırmanın amacı İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin epistemolojik inançları ve akademik erteleme durumlarını incelemektir. Araştırmada İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin epistemolojik inançları ve akademik erteleme durumları cinsiyet, sınıf, mezun olunan ortaöğretim kurumu ve öğretim durumu değişkenleri açısından incelenmiştir. Ayrıca katılımcıların epistemolojik inançları ile akademik erteleme durumları arasındaki ilişki de irdelenmiştir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli benimsenmiştir. Verilerin toplanmasında Deryakulu ve Büyüköztürk tarafından Türk kültürüne uyarlanan ‘Epistemolojik İnanç Ölçeği’ ile Çakıcı tarafından geliştirilen ‘Akademik Erteleme Ölçeği’ kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini Türkiye’de farklı İlahiyat Fakültelerine devam eden öğrenciler (...) arasından kolay erişilebilir örneklem tekniğiyle seçilen 357 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin analizinde SPSS 27 programı kullanılmıştır. Katılımcıların ölçeklerden aldıkları puan ortalamalarını karşılaştırmak üzere ikili gruplarda Bağımsız Örneklemler t Testi, ikiden çok grupta Tek Yönlü Varyans Analizi testi kullanılmıştır. Çoklu gruplarda farklılaşmaların kaynağını tespit etmek amacıyla post hoc testlerinden LSD kullanılmıştır. Ölçek puanları arasındaki ilişkilere Pearson Korelasyon Analizi ile bakılmıştır. Tüm analizlerde.05 anlamlılık düzeyi olarak kabul edilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların Epistemolojik İnanç Ölçeği’nde en yüksek ortalamayı “Tek Bir Doğrunun Var Olduğuna İnanç” alt boyutunda, en düşük ortalamayı “Öğrenmenin Çabaya Bağlı Olduğuna İnanç” alt boyutunda elde ettikleri görülmüştür. Ölçekler ile ölçek alt boyut puanlarında cinsiyet, sınıf, mezun olunan ortaöğretim kurumu ve öğretim durumu değişkenleri açısından anlamlı bir farklılaşma gözlenmemiştir. Araştırmada, epistemolojik inanç alt boyutları ile akademik erteleme olgusu arasında negatif yönde, zayıf fakat anlamlı ilişkiler bulgulanmıştır. Bu sonuç, epistemolojik inançlarda güçlenme arttıkça akademik erteleme eğiliminin azalabildiği şeklinde yorumlanmıştır. Eğitim sürecinde, öğrencilerin öğrenmeye dönük kişisel ilgi ve çabaları geliştirilirse akademik erteleme eğilimleri azalabilir. (shrink)

In Hermann Hesse's work named "Between the Wheels", an outdated education system where childhood period expected to grow mature early creates a danger that the child shall begin to experience a second unrealistic childhood period is criticized. The introverted aggression of the soul, which is deprived of childhood, gradually begins to turn towards itself. In the work, it is stated that the "ideal of high achievement" is adopted by the education authorities and their families to children by alienating them from (...) their selves, and by using a rigid and disciplinary education system and the trauma caused by this ideal on the child self and its irreparable consequences are explained. In the work, negative educational relations exposed by the children at the Maulbronn Monastery school in Schwaben, Germany are addressed. The psychic confusion of the psychic soul of Hans Giebenrath, who enrolled this school in second place under the pressure of his family and town people, but who realized later saw that this school did not give him any opportunity to develop himself, takes him away from both his nature-loving habits and his ideal of success, and he starts to dispose of working. Returning to the town, he continues his life as "the apprentice who bends the iron wheels". The work he performs with his hand skill does not make him happy. He falls into the river and his mysterious death saddens the whole people of the town. When evaluated from an educational and scientific point of view, it is thought that it is of an importance to analyze Hesse's work, in which the contradictory elements existing between the official curriculum and the hidden curriculum draw attention, in terms of the analysis of child-specific values and existential images. The aim of this research is to analyze the existentialist images of the child self in Hermann Hesse's work named "Between the Wheels". The work has been analyzed with narrative analysis technique. From the findings obtained, two themes were reached: Under "Child Self", which is the first theme; Categories named "autonomy of the self," "undirected thinking," "free will" have been identified. Under "Existential Images", which is the second theme; Categories named "nature," "friendship" and "contradictions" have been obtained. The results of the research show that the official curriculum and Hidden Curriculum should provide children with the opportunity to learn by living in line with their interests and abilities and support them to be autonomous individuals in their decisions and actions. This research shows the importance of living together with the child self and the adult self in order for the adults around the children to establish a balanced and healthy communication with the children, and the importance of the life spent by the children with nature for the healthy evolution of the child self to the higher stages. (shrink)

Araştırmanın amacı İmam Hatip Lisesi (İHL) öğrencilerinin meslek dersleri öğretmenlerinin yeterliklerine yönelik tutumlarını ve bu tutumların cinsiyetlerine, sınıflarına, okullarına, baba mesleklerine, anne mesleklerine, anne-babanın aylık gelirine, Kur’an okuma durumlarına, kitap okuma sıklıklarına, hayatlarının büyük çoğunluğunu geçirdikleri yere göre farklılaşıp farklılaşmadığını tespit edip değerlendirmektir. Araştırma, şu anda İHL’lerde görev yapmakta olan meslek dersleri öğretmenlerine, ilgili yöneticilerine, sorumlu diğer birimlere, ileride İHL’lerde görev yapacak öğretmen adaylarına, bu okullarda görev yapacak öğretmenleri yetiştiren İlahiyat Fakültelerindeki ilgililere ve konuyla ilgili araştırma yapacak akademisyenlere bilimsel katkı (...) sağladığı için önemlidir. Araştırmada nicel yöntem, betimsel ve ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evreni, Afyon ilinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı bütün İHL’lerde öğrenim gören öğrencilerdir. Araştırmada evreni temsil edecek şekilde 637 kişilik bir örneklem grubu olasılıklı örnekleme yöntemlerinden evrendeki her bireyin seçilme şansının birbirine eşit olduğu yansız (seçkisiz) örnekleme yöntemine göre seçilmiştir. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmış, araştırmayla ilgili gerekli izinler alınmıştır. Araştırmanın verileri öğrencilerle yüz yüze gerçekleştirilen anket çalışmasıyla toplanmıştır. Araştırmanın verileri SPSS 25.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular araştırmanın hipotezleriyle ilişkilendirilmiştir. İHL öğrencilerinin meslek dersleri öğretmenlerinin yeterliklerine yönelik tutumları ölçeğinin betimsel analiz sonuçları incelendiğinde yeterlik alanlarının bütününe yönelik genel tutumun ortanın biraz üstünde yüksek (x ̅=3,51) olduğu belirlenmiştir. Ölçek genelinde en yüksek katılım (x ̅=4,16) ile “giyim-kuşamlarına ve kişisel bakımlarına dikkat ederler” maddesine, en düşük katılım ise (x ̅=2,87) ile “öğrencilerin duygu ve düşüncelerini önemsemezler” maddesine yöneliktir. İHL öğrencilerinin meslek dersleri öğretmenlerinin yeterliklerine yönelik tutumları sınıflarına, okullarına, ailelerin gelir durumuna ve Kur’an okuma sıklığına göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermektedir. Öğrencilerin meslek dersleri öğretmenlerinin yeterliklerine yönelik tutumları cinsiyetlerine, baba mesleklerine, anne mesleklerine, kitap okuma sıklığına ve yaşadıkları yere göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. İHL öğrencilerinin meslek dersleri öğretmenlerinin yeterliklerine yönelik tutumları ölçeğinin tüm boyutları arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Araştırma sonuçları ilgili alan yazında benzer araştırmalarla ilişkilendirilerek tartışılmış, araştırma sonunda öneriler geliştirilmiştir. (shrink)

Araştırmada lise öğrencilerinin geleneksel ve kültürel din algılarını belirlemek için uygun bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışma AFA için 324 ve DFA için 320 olmak üzere toplam 644 lise öğrencisiyle yürütülmüştür. Verileri toplamak için geleneksel ve kültürel din algısı ölçek formu (GEKDÖ) ile kişisel bilgi anketi kullanılmıştır. Uzman görüşleri ve pilot uygulama sonuçlarına göre AFA öncesi 35 maddeden oluşan bir ölçek formuna ulaşılmış ve uygulanmıştır. AFA sonrası 20 maddeden oluşan ölçek formu elde edilmiştir. DFA sonucu 4 madde (...) ölçekten çıkarılarak 16 maddeli son yapıya ulaşılmıştır. GEKDÖ, üç boyut (Kaynak ve Belirleyicilik Boyutu, Rehberlik ve Eğitim Boyutu ve Kültürel Boyut) ve 16 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin toplam varyansı %58,13 olarak bulunmuştur. Ölçeğin KMO değeri,938; Barlett test değeri, 4212,113’tür. Güvenirlik çalışmaları sonucunda Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı,931; ikiye ayırma güvenirlik analiz değeri,833 ve boyutların ayırt edicilik düzeylerini belirlemek için %27’lik alt-üst grup puanları arasında yapılan t-test sonuçları sırasıyla t(88) = –43,51 –38,90 – 36,47 –30,94 p<,01 olarak tespit edilerek anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. DFA sonuçları temel ölçüt olan model uyum indekslerini oldukça iyi düzeyde karşıladığı için oluşturulan yapının istatistiksel ve kuramsal açılardan da uygun olduğu değerlendirilmektedir. Sonuç olarak lise öğrencilerine yönelik geliştirilen 16 maddelik GEKDÖ’nün geçerli ve güvenilir olduğu belirlenmiştir. (shrink)

Bu çalışma, çalışanlarda işkoliklikle benlik saygısı ilişkisinde algılanan örgütsel desteğin aracılık rolünü tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma verilerini elde etmek için, Çorum ilinde bir kamu hastanesinde görev yapan 200 çalışana anket form uygulaması gerçekleştirilmiştir. Anket formunda demografik sorular dahil olmak üzere, hastane çalışanlarında işkoliklik, algılanan örgütsel destek ve benlik saygısını ölçmeye yönelik, ülkemizdeki çalışmalarda yaygın kullanılan geçerlilik ve güvenirlik analizleri yapılmış üç ayrı ölçek kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS programında belirli analizlere tabi tutulmuştur. Çalışma sonucunda: algılanan örgütsel desteğin; işten (...) zevk alma (işkoliklik alt boyutu) ile kendini sevme (benlik saygısı alt boyutu) arasındaki ilişkide, işten zevk alma (işkoliklik alt boyutu) ile öz-yeterlilik (benlik saygısı alt boyutu) arasındaki ilişkide ve işe güdülenme hissi (işkoliklik alt boyutu) ile kendini sevme (benlik saygısı alt boyutu) arasındaki ilişkide kısmı aracılık rolü olduğu ve yine algılanan örgütsel desteğin; işe güdülenme hissi (işkoliklik alt boyutu) ile öz-yeterlilik (benlik saygısı alt boyutu) arasındaki ilişkide kısmı aracılık rolünün olduğu tespit edilmiştir. (shrink)

Bu çalışmanın amacı, Exline, Pargament, Wilt, Grubbs ve Yali tarafından 2023 yılında geliştirilen Dini ve Manevi Mücadele Ölçeği’nin (The Religious and Spiritual Struggles Scale, RSS-14) geçerlik ve gü venirlik çalışmalarını yaparak Türkçe’ye uyarlamaktır. Bireylerin tecrübe ettiği dini ve manevi mü cadeleyi ölçmeyi amaçlayan bu ölçek toplam 14 madde ve 6 alt boyuttan oluşmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu 302’si kadın ve 193’ü erkek olmak üzere toplam 495 yetişkinden oluşmaktadır. Uyarlama sürecinde ilk olarak gerçekleştirilen çeviri ve pilot uygulamadan sonra ölçeğin faktör yapısını (...) incele mek için doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda model kabul edilebilir düzeyde uyum göstermiştir. Buna göre ölçeği oluşturan maddelerin.55 ile.83 arasında değer yüklerine sahip olduğu görülmüştür. Ölçeğin toplam iç güvenirlik katsayısı ise.82 olarak bulunmuş tur. Alt boyutlara ilişkin Cronbach’s alfa güvenirlik katsayıları ise.60 ile.82 arasında değişmektedir. Madde analizi sonucunda ölçekte bulunan maddelerin ayırt edicilik düzeyinin iyi düzeyde olduğu gö rülmüştür. Dini ve Manevi Mücadele Ölçeği ile Dini Başa Çıkma Tarzları Ölçeği’nin olumsuz dinî başa çıkma alt boyutu arasındaki olumlu yönde manidar ilişki, ölçeğin ölçüt bağıntılı geçerliğinin yeterli düzeyde olduğunu göstermektedir (r=.67; p. (shrink)

Bu araştırmada ortaöğretim okullarında öğrenim görmekte olan öğrencilerin din eğitimine yönelik tutumlarını belirlemek için din eğitimine yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışma, AFA için 293 ve DFA için 314 olmak üzere toplam 607 lise öğrencisiyle yürütülmüştür. Araştırma verilerini toplamak için okulda din eğitimine yönelik tutum ölçeği (ODEYTÖ) ile kişisel bilgi anketi kullanılmıştır. Öncelikle 73 maddenin yer aldığı bir madde havuzu oluşturulmuştur. Uzman görüşleri ve pilot uygulama sonuçlarına göre AFA öncesi 53 maddeden oluşan bir ölçek formuna ulaşılmış ve uygulanmıştır. AFA (...) sonrası 25 madde ölçekten çıkarılarak DFA öncesi 28 maddeden oluşan yeni ölçek formu elde edilmiştir. DFA sonucu 3 madde daha ölçekten çıkarılarak 25 maddeli son yapıya ulaşılmıştır. Sonuç olarak ODEYTÖ, üç boyut (din eğitimine yönelik tutum, DKAB dersine yönelik tutum ile DKAB öğretmenine yönelik tutum) ve 25 maddeden oluşmaktadır. Üç boyutun açıklandığı toplam varyans %57,35 olarak bulunmuştur. Ölçeğin KMO (Kaiser-Meyer-Olkin) değeri, 0,936; Barlett test değeri, 4814,065’tir. Bu durum ölçeğin faktör analizi için uygun ve örneklemden elde edilen verilerin yeterli olduğunu göstermektedir. Güvenirlik çalışmaları sonucunda Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı,963; ikiye ayırma güvenirlik analiz değeri,797 ve boyutların ayırt edicilik düzeylerini belirlemek için %27’lik alt-üst grup puanları arasında yapılan t-test sonuçları sırasıyla t(85)=−33,55, −29,62, −47,77, −40,60; p <,01 olarak tespit edilerek anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. DFA sonuçları temel ölçüt olan model uyum indekslerini oldukça iyi düzeyde karşıladığı için oluşturulan yapının istatistiksel ve kuramsal açılardan da uygun olduğu değerlendirilmektedir. Sonuç olarak lise öğrencilerine yönelik geliştirilen 25 maddelik ODEYTÖ’nün geçerli ve güvenilir olduğu belirlenmiştir. (shrink)

Otorite olarak bilinen bir kişinin verdiği emre karşılık olarak, bir davranışın yerine getirilmesine boyun eğicilik denir. Boyun eğicilik daha çok, bireyin değer yargılarını ve düşüncelerini otoritenin beklentisi doğrultusunda değiştirmesi olarak kullanılır. Fakat bu durum, kişinin bu davranışı benimsediğinin değil; yalnızca otoritenin beklentilerine uygun davrandığının bir göstergesidir. Bu çalışma ile günümüz şartlarına uygun bir boyun eğicilik ölçeği geliştirmek amaçlanmıştır. İlk uygulama sonrası açımlayıcı faktör analizi yapılarak (N1=368) alt ölçeklerin belirlenmesi yoluna gidilmiş ve dört boyutlu bir ölçek ortaya konulmuştur. Bu dört (...) boyutlu ölçeğin açıklayabildiği toplam varyans %52,82 olarak belirlenmiştir. Ardından ölçek doğrulayıcı faktör analizi için bir diğer örneklem (N2=457) üzerinde uygulanmıştır. değeri 266.49 (df= 98), oranı için 2.72 değeri bulunmuştur. Uyum indekslerine bakıldığında CFI=0.93; GFI=0.93; NFI=0.90; RMSEA=0.061’dir. Bu değerler göz önüne alınarak Çok Boyutlu Boyun Eğicilik Ölçeği’nin, boyun eğici tutumu ölçmede yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. (shrink)

Dini bir kavram olan tevekkül, aynı zamanda son yıllarda psikoloji araştırmalarına da konu olmaktadır. Bu çalışmanın amacı din bilimleri araştırmalarında kullanmak amacıyla Pakistan Müslümanları üzerinde geliştirilen Tevekkül Ölçeği’ni Türk kültürüne uyarlamaktır. Bu amaçla toplamda 595 kişiden oluşan iki farklı çalışma grubundan elde edilen veriler üzerinde geçerlik ve güvenirlik analizleri yürütülmüştür. İlk çalışma grubundan elde edilen verilere uygulanan Açımlayıcı Faktör Analizi sonuçlarına göre maddelerin orijinal ölçekte olduğu gibi 4 faktörde toplandığı, faktörlerin toplam varyansın %60,21’ini açıkladığı görülmüştür. Elde edilen faktörlere ikinci çalışma (...) grubundan elde edilen veriler kullanılarak Doğrulayıcı Faktör Analizi uygulanmış ve elde edilen model kabul edilebilir uyum düzeyinde bulunmuştur. Ölçüt bağıntılı geçerlik bulguları da ölçeğin uyum sağladığını göstermiş, tevekkül ile bilişsel kontrol ve esneklik arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü ilişkiler bulunmuştur. Ölçeğin iç tutarlılık güvenirlik katsayısı ilk örneklemde,899; ikinci örneklemde,923’tür. Ölçeğin düzeltilmiş madde toplam korelasyon katsayılarının birinci çalışma grubunda,39 ile,72; ikinci çalışma grubunda,43 ile,72 arasında sıralandığı görülmüştür. 23 madde ve dört alt boyuttan oluşan ölçeğin geçerlik ve güvenirlik kriterlerini karşıladığı görülmektedir. Uyarlanan Tevekkül Ölçeği Türk kültüründe yürütülecek araştırmalarda kullanılmak için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracıdır. (shrink)

There is a need for an extensive study on undergraduate students' attitudes towards the kalām course and its teaching process in the faculties of theology and Islamic studies, which are higher religious education institutions. In order to meet this need, a 30-item survey was prepared in a 5-point Likert structure that measures the attitude towards the kalām course. This questionnaire was applied to 1007 randomly selected undergraduate students studying in faculties of theology and Islamic studies in Turkey in the 2021-2022 (...) academic year. In this sample, 69.9% (N=704) of the participants were women, and 30.1% (N=303) were men. In the analyses made with the data obtained, it was seen that the questionnaire had a high incidence of internal consistency; and its suitability for factor extraction was calculated with the Bartlett Sphericity Test and the Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) sample adequacy test. The KMO value was 0.934, and the Chi-square value [X2= 8083,719 p. (shrink)