Przedmiotem tego artykułu jest rozjaśnienie sensu aporii „czy można być niesprawiedliwym wobec samego siebie?”, którą Arystoteles rozważa w EN V, oraz wykazanie, że możliwe jest dobrowolne traktowanie niesprawiedliwie samego siebie. Na uwagę zasługują szczególnie dwa miejsca V 9, czyli ustępy 1136a31-1136b1 oraz 1136b13-25. W pierwszym ustępie Arystoteles wysuwa hipotezę, że akratyk może dobrowolnie traktować niesprawiedliwie samego siebie. W drugim przedstawia dwa argumenty - „z pozornej straty” oraz „z życzenia” - które mają za zadanie udowodnienie, że nikt nie może traktować niesprawiedliwie (...) samego siebie. Argumenty te nie unieważniają hipotezy wysuniętej w pierwszym ustępie ani nie wykluczają możliwości dobrowolnego traktowania niesprawiedliwie samego siebie. (shrink)

W 1964 roku Herbert Marcuse postawił słynną tezę o jednowymiarowości współczesnego człowieka. Stanowi ona jedną z jego najważniejszych koncepcji teoretycznych, a także rozwinięcie tezy postawionej przez Marcusego już w 1937 roku w eseju O afirmatywnym charakterze kultury. Celem mojego artykułu jest krytyczna rewizja tej koncepcji. Z jednej strony kapitalizm kognitywny wzmocnił mechanizmy kontroli zachowań konsumenckich. Z drugiej strony społeczeństwo ponowoczesne jest jednak refleksyjne: produkcja wiedzy i samowiedzy ma w nim charakter systemowy. Połączenie tych dwóch procesów prowadzi – jak twierdzę – (...) do wytworzenia raczej dwubiegunowej niż jednowymiarowej jednostki oraz kultury. Represywna desublimacja idzie dziś w parze z refleksyjnością. W rezultacie, podmiot ponowoczesny to akratyk – człowiek systematycznie postępujący wbrew własnej woli. W drugiej części tekstu dowodzę, że dwubiegunowa struktura ponowoczesnego podmiotu tworzy warunki sprzyjające rozwojowi współczesnego populizmu. (shrink)