The analysis of sexual differences in the representations of illnesses and patients in Polish medical literature in the 1840s shows that female and male patients were depicted in different ways. While female bodies were shown as open, vulnerable and malleable, male bodies were fortified, closed, and resistant. These two modes of representation entail two different concepts of illness: while women’s illnesses were caused by external factors, men’s maladies were believed to be the result of a distortion of inner balance. Interestingly, (...) in the period discussed, there was more and more scientific evidence to support the ‘feminine’ concept of illness. Doctors projected the new vision of malady only on women, equating femininity and modernity and depicting them as dangerous forces disturbing the previous autarky of the men’s world. (shrink)

Wybrane koncepcje polityki społecznej związane ze starzeniem siȩ ludności .

In his philosophy P. F. Strawson employs the method of analysis, which he describes as \"[...] resolution of something complex into elements and the exhibition of the ways in which the elements are related in the complex.\" During fifty years of his philosophical activity Strawson has worked out two conceptions of analysis: the analysis of ordinary language and the connective analysis. In general Strawson\'s contribution to philosophy may be viewed as an elaboration of his conception of analysis and its deployment (...) for particular cases. In the article the Author presents Strawson\'s criticism of the following conceptions of analysis: reductive analysis, therapeutic analysis and analysis as construction of a conceptual map. Then she gives an account of Strawson\'s analysis of ordinary language and his connective analysis. In conclusion she tries to point out difficulties connected with this method of analysis. (shrink)

Autor artykułu zastanawia się, czy istnieje jakaś narracja filozoficzna, która jest dopasowana do epoki antropocenu lub kapitalocenu. Stara się pokazać, że w kilku współczesnych nurtach filozoficznych widać zarysy takiej narracji, od teorii aktora-sieci po poststrukturalistyczny feminizm. Koncepcje postwzrostowe mogą być zaś mediatorem, który pomoże w spopularyzowaniu tych.

Artykuł dotyczy dość mało popularnych, aksjologicznych teorii choroby. Autor opisuje cztery drogi, które mogą doprowadzić do uznania choroby za moralne zło. Wśród tych dróg, reprezentowanych przez różnych autorów, znajdują się: droga fenomenologiczna, kantowska, psychiatryczna i quasi-historyczna. Po zaprezentowaniu ich głównych cech i inspiracji, artykuł rozważa pewne obiekcje, które można im stawiać oraz stara się wskazać możliwe rozwiązania. W podsumowaniu autor umiejscawia aksjologiczne teorie choroby na ogólnej mapie bioetyki.

Współczesne nauki o zdrowiu podejmują współpracę z psychologią w celu zbadania subiektywnego postrzegania choroby. Jedną z dyscyplin psychologicznych, szczególnie istotną dla realizacji tego celu jest psychologia zdrowia. Wielowymiarowa Skala Istoty Choroby (MEDIS) opracowana przez J. Saka nawiązuje do metodologii badawczej tej dyscypliny. Wyodrębnione czynniki skali MEDIS opisują: ograniczenia samorealizacji, dysfunkcję psychiczną, dysfunkcję fizyczną, infekcję oraz wycofanie społeczne. Skala składa się z 28 pozycji odnoszących się do „bycia chorym”.

Contemporary philosophy is characterized by the diverse and extensive presence of science in it. Science is its object, variously understood - as a field of cognition, as a cultural, social or anthropic phenomenon, as a scientific knowledge, including knowledge co-shaping philosophical concepts. The project's monographs explore the essential aspects of this presence - in various currents, schools and areas of contemporary philosophy.--Publisher's website.

The idea of cognitive enhancement refers to multifaceted and interdisciplinary approach aimed at improving human mental processes. Cognitive enhancement is the amplification or extension of core mind capacities through improvement or augmentation of either internal or external information processing systems. This includes improvements of intelligence and attention, reinforcement of creativity and memory, or extension of perception range. The main feature of cognitive enhancement is voluntariness of use for overcoming natural mental limitations. This article is a synthesis of current trends in (...) cognitive enhancement from the perspective of transhumanism. The article presents various definitions of cognitive enhancement, methods of cognitive enhancement as well as challenges and questions concerning improving human mental processes. (shrink)

The paper discusses the question of human subjectivity as defined by René Descartes and Jacques Lacan. It examines the similarities as well as differences between the selfconscious and rational Cartesian subject, and the unconscious Lacanian subject. Further, it applies these categories to the subsequent discussion on the psychotic subject. Taking a rhetorical perspective means that the Cartesian and Lacanian subjects are considered an effect of specific tropological processes, such as the mechanisms of metonymy, synecdoche, metaphor, or catachresis. As it turns (...) out, an analysis of rhetorical tropes allows us to uncover the unconscious linguistic mechanisms governing the formation of the human subject. Despite the obvious differences between the concepts of subjectivity in Cartesian philosophy and Lacanian psychoanalysis, there is a common denominator: it is due to the process of metaphorical substitution that the human subject comes into being. (shrink)

Francis Fukuyama nie potrzebuje specjalnej prezentacji, ponieważ ten amerykański filozof polityczny zasłynął w świecie tezą o „końcu historii”. Autor omawia w artykule koncepcję thymos Fukuyamy, która została skrytykowana. Według autora, Fukuyama upraszcza rzeczywistość, kiedy z koncepcji thymos wywodzi przechodzenie państw do demokracji, co jest nieuzasadnione.

The concepts of space are great inventions of the mind to help it comprehend the world. These notes provide an overview of this saga. The article covers the development of the current scientific and philosophical concepts of space through history, emphasizing the newest develop­ments and ideas. The various concepts will be introduced in a historical order, this provides a measure of understanding as to how the ideas on which the modern theory of space is based were developed.

The purpose of this paper is to compare two conceptions of order. One, based on classical mechanics, identifies order as simplicity of components and their compositions. Within this framework it is difficult to describe and understand system which have rich, dynamical structures. In order to accomplish this, we need non-linear dynamics, and hence a new notion of order. In non-linear dynamics local processes are chaotic, but order emerges on the higher level.

The aim of the paper is to analize the cognitive and existential status of negative state affairs, defined as the ontological correlates of the true negative logical judgements. I take up this issue on the basis of the three phenomenological conceptions, created by Meinong, Reinach and Ingarden. After analysing all conceptions I reject the two first solutions, which are homogeneous and objective (respectively: idealistic and realistic) and argue for the heterogenous solution proposed by Ingarden. It is because only the last (...) one doesn't confuse the criterion of the truth with the criterion of the existence. (shrink)

The article reviews the book Filozofia analityczna. Koncepcje, metody, organiczenia [Analytic Philosophy. Concepts, Methods, Limitations], by Tadeusz Szubka.

W artykule argumentuję, że przedstawianie przebaczenia jako jednorazowego aktu, w którym ofiara decyduje się zaprzestać żywienia urazy do krzywdziciela, jest nadmiernym uproszczeniem. W moim ujęciu przebaczenie jest wieloaspektowym i różnorodnym procesem, który może przybierać rożne formy. Wybaczenie jednostronne jest procesem godzenia się ofiary z wyrządzoną jej krzywdą, przebiegającym na płaszczyznach poznawczej i emocjonalnej, który prowadzi do postawy otwartości na krzywdziciela. Jako proces dwustronny wybaczenie jest elementem naprawy relacji krzywdziciela z ofiarą, który wymaga współpracy i wzajemnego szacunku obu zaangażowanych osób. Jeśli (...) obu osobom zależy na pojednaniu i są gotowe zaakceptować prawdę o krzywdzie, możliwe staje się przywrócenie zaufania i przezwyciężenie kryzysu w relacji. (shrink)