Przedmiotem tego artykułu jest rozjaśnienie sensu aporii „czy można być niesprawiedliwym wobec samego siebie?”, którą Arystoteles rozważa w EN V, oraz wykazanie, że możliwe jest dobrowolne traktowanie niesprawiedliwie samego siebie. Na uwagę zasługują szczególnie dwa miejsca V 9, czyli ustępy 1136a31-1136b1 oraz 1136b13-25. W pierwszym ustępie Arystoteles wysuwa hipotezę, że akratyk może dobrowolnie traktować niesprawiedliwie samego siebie. W drugim przedstawia dwa argumenty - „z pozornej straty” oraz „z życzenia” - które mają za zadanie udowodnienie, że nikt nie może traktować niesprawiedliwie (...) samego siebie. Argumenty te nie unieważniają hipotezy wysuniętej w pierwszym ustępie ani nie wykluczają możliwości dobrowolnego traktowania niesprawiedliwie samego siebie. (shrink)

Background: We aimed to determine the smallest changes in health-related quality of life (HRQoL) scores in the European Organisation for Research and Treatment of Cancer Quality of Life Questionnaire core 30 and the Brain Cancer Module (QLQ-BN20), which could be considered as clinically meaningful in brain cancer patients. Materials and methods: World Health Organisation performance status (PS) and mini-mental state examination (MMSE) were used as clinical anchors appropriate to related subscales to determine the minimal clinically important differences (MCIDs) in HRQoL (...) change scores (range 0-100) in the QLQ-C30 and QLQ-BN20. A threshold of 0.2 standard deviation (SD) (small effect) was used to exclude anchor-based MCID estimates considered too small to inform interpretation. Results: Based on PS, our findings support the following integer estimates of the MCID for improvement and deterioration, respectively: physical (6, 9), role (14, 12), and cognitive functioning (8, 8); global health status (7, 4(star)), fatigue (12, 9), and motor dysfunction (4(star), 5). Anchoring with MMSE, cognitive functioning MCID estimates for improvement and deterioration were (11, 2(star)) and for communication deficit were (9, 7). Estimates with asterisks were <0.2 SD and were excluded from our MCID range of 5-14. Conclusion: These estimates can help clinicians evaluate changes in HRQoL over time, assess the value of a health care intervention and can be useful in determining sample sizes in designing future clinical trials. (shrink)

W niniejszym artykule podejmuje się próbę przeanalizowania zaprezentowanych przez Edytę Stein w O zagadnieniu wczucia opisów relacji między uczuciami, osobą oraz wartościami. Pokaże się przede wszystkim, na czym polega postulowana przez Stein korelacja między osobą a wartościami. Istotne dla tego celu będzie zarysowanie Stein fenomenologii uczucia. W artykule wskazuje się na problematyczność niektórych ujęć proponowanych przez autorkę. Zwraca się uwagę przede wszystkim na niedostateczność analizy przedmiotowej strony uczuć oraz istoty wartości. Centralnym punktem krytyki jest jednak pogląd Stein, traktujący czucie wartości (...) oraz uczucia jako dwa kierunki jednego przeżycia. Pokazuje się, czym w ujęciu autorki jest osoba oraz w jaki sposób dochodzi do jej fenomenologicznej konstytucji. Stawia się również omawiane zagadnienia w kontekście intersubiektywności. Argumentuje się, że według Stein własne życie emocjonalne człowieka posiada istotne znaczenie dla rozumienia innych osób. Analizę O zagadnieniu wczucia pogłębia się przez wskazanie na pewne zmiany w ujęciu zagadnień aksjologicznych w późniejszych rozprawach Stein. (shrink)

The article reviews the book Osoba—fikcja czy rzeczywistość? Tożsamość i jedność ja w świetle badań neurologicznych [Persons: Fiction or Reality? The Identity and Unity of the “Self” in the Light of Neurological Research] 2nd ed., by Józef Bremer.

The article reviews the book Osoba – fikcja czy rzeczywistość? Tożsamość i jedność ja w świetle badań neurologicznych [A Person: Fiction or Reality? Identity and Oneness of the I in View of Neurologic Research], by Józef Bremer.

Pierwsze trzy części mają charakter wstępny. Ich zadaniem jest, na podstawie filozofii procesu Whiteheada, zdefiniować podstawowe terminy, takie jak cielesność, osoba ludzka, świadomość, jedność osobowa, etapy, fazy i wymiary procesu stawania się osobą. Szczególnie istotne dla rozumienia pojęcia osoby ludzkiej okazuje się właściwe rozumienie pojęcia Boga. Wskazano różnice pomiędzy Platońską i Arystotelesowską teologią oraz psychologią, szczególnie w aspekcie duszy pożądliwej. W kolejnych częściach omówione są etapy stawania się osobą ludzką: dzieciństwo, dorosłość i dojrzałość. Każdy z nich przedstawiony zostaje z (...) perspektywy łączącej wymiar cielesny z duchowością. W ostatnim rozdziale podjęto próbę wysłowienia niektórych Platońskich intuicji psychologicznych w języku współczesnym. Przede wszystkim zrekonstruowano Platoński opis stawania się osobą dojrzałą poprzez rozwój duchowo-psychologiczny opisany w Państwie. Prowadzi to do ukazania Platonizmu jako podstawy nowoczesnej praktyki terapeutycznej. (shrink)

The author is one of the pupils of Klemens Szaniawski. Szaniawski has lead a very active life as a scientist and a public activist. His public activity is quite well-known. His early period of life and scientific interests are not so well-known, however. And it is these latter matters that the author focuses on in her paper.

Głównym celem niniejszego tekstu jest przedstawienie bibliografii włoskiego fenomenologa Paola Valoriego. Postać ta jest prawie nieznana w Polsce, dotychczas ukazały się tylko cztery opracowania dotyczące jego twórczości1, zaś jego bibliografia nie została wcześniej opracowana ani w Polsce, ani w jego ojczyźnie.

Autor wylicza problemy, którymi zajmuje się terapia filozoficzna i podejmuje próbę podania jej definicji. W tekście znajdziemy odwołania do psychologii homeryckiej, współczesnych nurtów terapeutycznych oraz przykładów zastosowania terapii filozoficznej. W artykule ukazany został związek terapii filozoficznej ze starożytnym pojmowaniem filozofii. Główną osią, wokół której prowadzone są rozważania jest zastosowanie terapii filozoficznej w procesie stawania się osobą.

This paper aims to present some basic information on life and work of Sextus Empiricus.

V Ogólnopolska Konferencja Naukowa z cyklu „W kręgu pytań o człowieka: osoba, brak, byt?”.

Celem artykułu jest analiza problemu autointerpretacji w odniesieniu do formuły „mocnego wartościowania” oraz zagadnienia osoby ludzkiej. Przedmiotem analiz jest koncepcja wartości Charlesa Taylora ujęta w kontekście jego filozoficznych inspiracji oraz krytyki niektórych jego rozwiązań. Poznanie własnego „ja” dokonuje się w kontekście odkrywania i realizacji takich wartości jak wolność, godność, autentyczność, sprawczość i odpowiedzialność, itp. Można wskazać na relację, jaka zachodzi między strukturą aksjologiczną a osobą, która pozwala jej na autointerpretację. Z jednej strony dzięki wartościom podmiot określa własną tożsamość, z drugiej (...) strony stanowią one element „wspólnoty znaczeń” – umożliwiający zrozumienie „sytuacji ludzkiej” i dialog między osobami. Świat wartości odkrywamy w trakcie artykulacji i interpretacji własnych uczuć oraz rozumienia uczuć innych ludzi. Wartości umożliwiają rozmowę na temat tego, co nas łączy lub dzieli, umożliwiają porozumienie, a także na artykułowanie przyczyn nieporozumienia. Rozwój osoby jest zapośredniczony w kulturowych formach ekspresji oraz w dialogu z innymi podmiotami. Koncepcja Taylora stanowi ciekawą i ważną próbę połączenia refleksji z zakresu filozofii człowieka, teorii wartości i filozofii kultury ekspresji. (shrink)

Współczesna etyka coraz rzadziej odwołuje się do kategorii prawdy – z tego powodu zainteresowanie budzić może każda propozycja etyczna, której twórca umieszcza kategorię prawdy w samym jej centrum. Na gruncie polskim taką etyką prawdy jest teoria Tadeusza Stycznia (1931-2010), w której prawda ma charakter normatywny. Do normatywnej mocy prawdy w etyce, choć rozumie on prawdę w zupełnie inny sposób, odwołuje się także francuski filozof Alain Badiou (ur. 1937). Zarówno w myśli Stycznia, jak i Badiou zagadnienie prawdy jest ściśle związane z (...) pojęciem powinności. Nie da się ukryć, że filozofie tych myślicieli są od siebie różne, ale można dostrzec między nimi pewne podobieństwa. Celem tego artykułu jest ukazanie zbieżnych punktów w filozofiach Tadeusza Stycznia i Alaina Badiou. Obaj myśliciele zdają się twierdzić, że człowiek, który dochowuje wierności odkrytej prawdzie czy wydarzeniu, jako podmiot moralny pozostaje wolny, unika zła oraz jest osobą lub Nieśmiertelny. (shrink)

Osoba odnosno osobni identitet kao izvorno filozofski pojmovi nalaze primjenu i u medicinskim diskursima. Usto se njihova tumačenja ne izvode isključivo iz historijskog konteksta filozofijskih i teologijskih predodžbi, već poprimaju etičku dimenziju na razini ljudskog ponašanja. Njihovo osebujno značenje dosežu u interakciji između liječnika i pacijenta, interakciji koja se manifestira u tjelesno-fenomenalnoj interpretaciji personaliteta: isti se proteže od autonomije i svojevoljnosti refleksivno ustrojene svijesti do prividne disocijacije tijela i osobe u okviru pojma moždane smrti. Razumijevanje čovjeka kao osobe pritom (...) je dio one antropološke paradigme koja u medicinskim kriznim situacijama predstavlja temelj etički opravdanog ophođenja s njime. Deficit izazvan gubitkom osobne autonomije time postaje smjernicom k onoj deficijentnoj tjelesnosti koju je medicina definirala kao predmet vlastita istraživanja.Person and personal identity, originally philosophical concepts, find its application also in medical discourses. Moreover, their interpretations are not derived exclusively from historical context of philosophical and theological ideas, but acquire an ethical dimension on the level of human behaviour. Their special meaning is obtained in the patient-physician interaction, which is manifested in the bodily-phenomenal interpretation of personality: this ranges from autonomy and purposiveness of a reflectively structured consciousness to the apparent dissociation of the body and the person in the concept of brain death. The understanding of the human being as person is thereby a part of the anthropological paradigm that presents the basis for ethically acceptable action in medical crisis situations. The deficiency caused by the loss of personal autonomy is therefore an indication of a deficient corporeality, which medicine has chosen as its research object..La personne et l’identité personnelle, en tant que concepts à l’origine philosophiques, trouvent également leur application dans les discours médicaux. Ce faisant leurs inteprétations ne sont pas tirées uniquement du contexte historique des représentations philosophiques et théologiques, mais gagnent une dimension éthique à l’échelle du comportement humain. Ils prennent leur signification particulière dans l’interaction entre le médecin et le patient, laquelle se manifeste dans l’interprétation physico-phénoménale de la personnalité : celle-ci s’étend de l’autonomie et de l’arbitraire d’une conscience organisée de manière réflexive jusqu’à la dissociation apparente du corps et de la personne dans le cadre de la notion de mort cérébrale. La compréhension de l’homme en tant que personne fait en même temps partie de ce paradigme anthropologique qui dans des situations médicales de crise représente la base d’un rapport avec lui éthiquement justifié. Le déficit subi par la perte de l’autonomie personnelle est ainsi également une indication de ce physique déficient que la médecine a désigné comme objet de sa recherche.Person und personale Identität finden als ursprünglich philosophische Begriffe auch in medizinischen Diskursen Anwendung. Dabei leiten sich ihre Deutungen nicht allein aus dem historischen Kontext philosophischer und theologischer Vorstellungen ab, sondern gewinnen eine ethische Dimension auf der Ebene menschlichen Verhaltens. Ihre besondere Bedeutung erlangen sie in der Auseinandersetzung zwischen Arzt und Patient, die sich in einer leiblich-phänomenalen Interpretation der Personalität offenbart: diese reicht von der Autonomie und Willentlichkeit eines reflexiven geordneten Bewusstseins bis zur scheinbaren Dissoziierung von Leib und Person im Begriff des Hirntodes. Das Verständnis des Menschen als Person ist dabei Teil jenes anthropologischen Paradigmas, das die Grundlage eines ethisch verantwortbaren Umganges mit diesem in medizinischen Krisensituationen darstellt. Der im Verlust personaler Autonomie erlebte Mangel ist damit auch ein Hinweis auf jene defiziente Leiblichkeit, welche sich die Medizin zum Forschungsgegenstand erkoren hat. (shrink)

Krystyna Krzemień-Ojak była osobą niezwykle twórczą, wybitnie utalentowaną tłumaczką i mediatorką w sferze polsko-niemieckich kontaktów kulturowych. Swymi licznymi przekładami na język polski dzieł niemieckiego dziedzictwa kulturowego wniosła wielki wkład w proces przejścia obu kultur od stanu konfrontacji do stanu wzajemnego zrozumienia w obrębie wspólnoty europejskiej.

Originally entitled Osoba i Czyn and published in Poland in 1969, TheActing Person is the official English translation and has been thoroughly edited and revised with the collaboration of the author. The book stresses that Man must ceaselessly unravel his mysteries and strive for a new and more mature expression of his nature. The author sees this expression as an emphasis on the significance of the individual living in community and on the person in the process of performing an (...) action. The author states in his preface that he has tried to face the major issues concerning life, nature, and the existence of Man directly as they present themselves to Man in his struggles to survive while maintaining the dignity of a human being, but who is torn apart between his all too limited condition and his highest aspirations to set himself free. The author hopes that his book "contributes to this disentangling of the conflicting issues facing Man, which are crucial for Man’s own clarification of his existence and direction of his conduct". The author’s analysis of the human being is a dynamic counter to the materialistic and positivistic tendencies in various schools of modern philosophy. Ever since Descartes, the knowledge of Man and his world has been identified through cognition. This book is a reversal of the post-Cartesian attitude toward Man in that it characterises him as the person in action. Audience: The Acting Person will be of great interest to philosophers, anthropologists, and scholars specializing in phenomenology. It will also be of deep concern to theologians, priests, seminarians, and members of religious orders who wish to gain an insight into Pope John Paul II’s philosophy of life. (shrink)