Artykuł jest próbą rekonstrukcji poglądów Stanisława Judyckiego na temat człowieka. Zdaniem Judyckiego główną cechą charakteryzującą ludzki byt jest niezgoda na skończoność i śmierć, podstawowym zaś dążeniem — życie wieczne po śmierci. Drogę ku temu celowi wskazuje religia chrześcijańska, zwłaszcza idea Wcielenia Chrystusa, objawiająca z jednej strony uczłowieczenie Boga, z drugiej — przebóstwienie człowieka. Można zatem powiedzieć, że Judycki uprawia chrystologię filozoficzną, chcąc uczynić z chrześcijaństwa religię racjonalną i uniwersalną. Autor artykułu nie podziela religijnego i filozoficznego optymizmu Judyckiego, opowiadając się (...) za sceptycyzmem (w epistemologii), materializmem (w filozofii człowieka), panteizmem (w metafizyce) oraz moralnym sceptycyzmem w religii (zło istniejące w świecie falsyfikuje wiarę w istnienie doskonale dobrego Boga); równocześnie jednak autor podziwia intelektualny wysiłek racjonalizacji wiary chrześcijańskiej, podjęty przez Stanisława Judyckiego, który jest jednym z najbardziej oryginalnych filozofów religii w ostatnich latach. (shrink)

Pytanie o sens jest centralnym pytaniem logoterapii Frankla. Życie człowieka polega na sensownym urzeczywistnianiu się i, w razie potrzeby, na przezwyciężaniu kryzysu sensu, któremu służy logoterapia jako metoda psychoterapeutyczna. Religia jest dla Frankla niczym innym, jak radykalnym dążeniem do sensu. Wiara w sens, leżąca u podstaw dążenia do sensu, pozwala człowiekowi nie tylko poszukiwać go w każdej sytuacji, ale także umożliwia przetrwanie w obliczu cierpienia i życiowej katastrofy. Życie sensowne daje ostatecznie człowiekowi poczucie spełnienia, niezależnie od tego, jaki czeka (...) go dalszy los. (shrink)

The essay critically examines the main claim of the book Religia jako idolatria [Religion as Idolatry] by Ireneusz Ziemiński, according to which religion is necessarily idolatry. The author argues that the thesis is insufficiently justified and points out several topic that require further discussion.

The article reviews the book Religia i prawda [Religion and Truth], by Piotr Moskal.

Esta coletânea é resultado do Seminário 'Religião e Sexualidade - Convicções e Responsabilidades', organizado pelo Centro Latino Americano em Sexualidade e Direitos Humanos/CLAM, da Universidade do Estado do Rio de Janeiro e pelo ...

Religion and technique constitute two components of each culture. They occupy various positions in it and play various roles. The development of particular sciences, especially the natural sciences in the nineteenth and twentieth centuries, had brought about revolutionary changes in the domain of technique, including techniques of communication and intervention in the human organism. As a result of the strict relationship between science and technique and the achievements of science, the scientific-technical mentality was developed. Some cultural processes related to it (...) (epistemological monism, pragmatism, consumerism) lead to the re-evaluation of the very foundations of culture: in the sphere of knowledge (truth), good (morality), and art (beauty). The narrowing of the concept of science, the domination of technique (technocracy) will contribute to inappropriate relations between religion and culture. Thereby they are threats to the humankind of man and the appropriate function of culture. (shrink)

The article presents Richard Rorty’s religious metaphors in the context of the concept of civil religion derived from The Social Contract of Jean Jacques Rousseau and primarily used today for the sociological analysis of the relationship between religion and the state. It is paired with Rorty’s conception of pragmatism as romantic polytheism and its fundamental notions of romance, polytheism, and poetry. Parallels between social and religious institutions formulated by the American neo-pragmatist, such as priesthood and sanctuary, provide the details of (...) his proposition. The article opposes the interpretation of Jason Boffetti, who suggests that the use of religious language is a sign of a considerable change in Rorty’s standpoint. A characteristic feature of Rorty’s philosophy is its secularism. Therefore, there is a discrepancy between his vision of civil religion and that of other scholars. This discrepancy has its source in Rorty’s pragmatist position and underlines the political character of his philosophy. (shrink)

Diálogos sobre a religião natural -- Cartas selecionadas.

Starożytne teksty judaizmu jasno opisują rozwarstwienie społeczne Izraela i wynikające z tego uwarunkowania religijne. Sposoby i możliwości realizacji religijnej w zależności od pochodzenia określa szczególnie wyraźnie judaizm rabiniczny. Wyższy status społeczny zapewniał większe możliwości samorealizacji religijnej, ale zobowiązywał też do większej odpowiedzialności wobec Boga i społeczności, nakładał również inne obowiązki w zależności od pochodzenia społecznego. Istotę judaizmu rabinicznego, zwanego także talmudycznym od głównego jego dzieła – Talmudu, określa Miszna, stanowiąca obok Gemary, jego zasadniczą i pierwszą część. Miszna zgodnie z jej (...) przeznaczeniem wskazuje sposób życia, który można by ogólnie określić mianem religijnego. Opisuje zarazem życie społeczno-religijne starożytnego Izraela sprzed czasu jej spisania, sięgając niekiedy nawet kilka wieków wstecz. (shrink)

Author: Waloszczyk Konrad Title: THE RELIGION AS THE POETRY. ABOUT PHILOSOPHY OF THE RELIGION OF GEORGE SANTAYANA (Religia jako poezja? O filozofi i religii George’a Santayany) Source: Filo-Sofija year: 2010, vol:.11, number: 2010/2, pages: 93-106 Keywords: RELIGIOUS DOGMA, METAPHOR, “COPERNICAN REVOLUTION” IN THE PHILOSOPHY OF RELIGION AND THEOLOGY Discipline: PHILOSOPHY Language: POLISH Document type: ARTICLE Publication order reference (Primary author’s office address): E-mail: www:George Santayana (1863–1952) has contended that religion should be seen as a kind of poetry and not (...) as a literal truth. To him “religion, when seen to be poetry, ceases to be deceptive and therefore odious, and becomes humanly more significant than it seemed before”. I shall (1) expose reasons which have him conduced to this view, (2) compare it with the opposite doctrine of the Catholic Church and (3) conclude, that Santayana’s philosophy of religion seems to be in the age of globalization and religious pluralism of particular relevance. (shrink)

Idea wolności jest klamrą spinającą całą filozofię Hegla. Chrześcijaństwo niesie ze sobą świadomość wolności - państwo jest jej realizacją. Dlatego też idea ta w owej podwójnej relacji jawi się jako punkt centralny systemu łączący sferę ducha absolutnego ze sferą ducha obiektywnego. Hegel przezwycięża opozycję, występującą we wcześniejszej filozofii, między "człowiekiem" i "obywatelem" poprzez zjednoczenie woli subiektywnej z wolą rozumną, konstruując w ten sposób etyczną całość - państwo - będące tą rzeczywistością, w której jednostka posiada wolność i korzysta z niej (tylko (...) o tyle, o ile partycypuje w świadomości ogółu). Treścią religii jest prawda absolutna, ale nie jest jej nadana forma myślowa - występuje raczej w postaci wyobrażenia. Stąd państwo jako twór rozumny sytuuje się pod względem formy wyżej niż religia. Pewne sformułowania Hegla, szczególnie zawarte w "Wykładach z filozofii dziejów" nasuwają myśl, że próbował on dokonać sakralizacji państwa. Jednakże w intencji Hegla nie leży oparcie aksjologii państwa o aksjologię religijną, czemu dobitnie daje wyraz w uzupełnieniu do § 270 "Filozofii prawa". Relacja między państwem a religią w planie społecznym ujęta jest przez Hegla następująco: dziedziną religii jest indywidualna wiara, podczas gdy państwo reprezentuje to, co ogólne, rozumne, etyczne. Można by dojść do przekonania, że Hegel optuje na rzecz liberalnej koncepcji rozdziału Kościoła i państwa. Wniosek taki byłby jednak pochopny, albowiem pomija się w ten sposób plan spekulatywny filozofii Hegla. Nowoczesne państwo jest wskroś rozumowe (a przynajmniej tak jest widziane przez filozofię), dlatego też każda różnica co do ich istoty jest z góry wykluczona. W państwie rozumnym świętość nie jest już czymś zewnętrznym w stosunku do rzeczywistości, lecz czystą wewnętrznością. Można zatem stwierdzić, że państwo stoi. nad Kościołem nie dlatego, iż jest sprzeczne z zasadą chrześcijańską, lecz właśnie dlatego, że jest tej zasady urzeczywistnieniem. Choć więc Hegel nie neguje wpływu religii na życie świeckie, to jednak pragnie ugruntować je na swoistych dlań wartości. (shrink)

Andrei Marga, Religia in era globalizarii Editura Fundatiei pentru Studii Europene, Cluj- Napoca, 2003.

Religia jest dla człowieka życiowy i życiodajny sprawy, dlatego namysł nad jej powstaniem, funkcji i istoty jest zawsze na czasie, tym bardziej w okresie postmodernistycznego zagubienia. Jeśli religia jest dla człowieka tak ważną sprawą to jego namysł nad nią nie jest niczym innym, jak myśleniem samego siebie. Jest ona bowiem tą rzeczywistością, która trafia w serce człowieka, w nerw jego życia. Religia, tak jak życie człowieka, jest uwarunkowana historycznie, to znaczy: czasowo, lokalnie, kulturowe, ma okresy wzlotów i (...) upadków. Wydaje się, że dla człowieka nowożytnego, a zwłaszcza człowieka ostatnich dwóch wieków, religia straciła na życiowej i życiodajnej wartości, przestała być jego fundamentalną, wewnętrzną postawy wobec Boga, stała się raczej wyrazem jego kulturowo-społecznego, zewnętrznego funkcjonowania. Początki przemiany tej postawy można dzisiaj dokładnie zanalizować, jej konsekwencje dla współczesnego człowieka można opisać. (shrink)

Bryan Wilson, Religia din perspectiva sociologica Editura Trei, Bucuresti, 2000.

Józef Bremer's book, Ludwig Wittgenstein and Religion, is the first extensive Polish commentary on Wittgenstein's philosophy of religion and is worth reading even if for no other reason. As author suggests in the subtitle, the book is not intended for specialists. However, it is difficult to understand the arguments without a general knowledge of Wittgenstein's philosophy. It has a loose structure and can be regarded as a collection of essays preceded by a chapter introducing the problems of Wittgenstein's philosophy. The (...) task which the author has undertaken is very ambitious, because even a sketchy presentation and interpretation of Wittgenstein's remarks on religion is difficult - precisely because it is sketchy. There are several reasons for this. First, understanding Wittgenstein's views concerning religion requires a perfect understanding of all aspects of his philosophy, since it is impossible to separate his considerations on religion from the rest of his investigations. Secondly, Wittgenstein's writings are full of ambiguous aphorisms and not always conclusive mini-dialogues, which is why there exist many alternative interpretations of his texts. Thirdly, only a few of his notes about religion have been published. (shrink)