Abstract

Ο Αριστοτέλης θέτει το πρόβλημα της κατηγορίας ως μια λειτουργική σχέση προς το λόγο και επεξεργάζεται μία συλλογιστική, η οποία επικεντρώνεται στα εξής ερωτήματα: 1.Ποιά είναι η σχέση του όντος με τη νόηση και της λέξης με τα πράγματα;2.Πώς οι λέξεις διαμορφώνουν υπαρκτικές, οντολογικές και γνωσιολογικέςδιατάξεις ώστε να συγκροτούν κατηγορίες στην κατεύθυνση της εξήγησης καιτης ερμηνείας;3.Πώς λειτουργούν οι κατηγορίες με κέντρο την «oυσία», η οποία καθορίζειόλες τις άλλες; Στο έργο του Κατηγορίαι προσεγγίζει τα κατηγορήματα τηςέννοιας ουσία σε σχέση με το υποκείμενο και τη γνωστική λειτουργία τουυποκειμένου. Διερωτάται αν η ουσία λέγεται «για ένα υποκείμενο» ή είναι«μέσα στο υποκείμενο», όπως για παράδειγμα ένας συγκεκριμένος άνθρωποςή ένας συγκεκριμένος ίππος. Αναγνωρίζει και κατατάσσει τις ουσίες σε πρώτεςκαι δεύτερες και θεωρεί ότι οι πρώτες ουσίες προσεγγίζουν περισσότερο τηνατομικότητα ή τα ατομικά πράγματα που είναι μέσα σε ένα υποκείμενο, αλλάδεν λέγονται για αυτό. Ο Αριστοτέλης σ’ αυτό το έργο θεμελιώνει μια σχέσηυπαγωγής των δεύτερων ουσιών στις πρώτες και μια σχέση πραγμάτων καιόχι εννοιών. Στο έργο του Τά μετά τά Φυσικά η ουσία ως έννοιααντιμετωπίζεται πέρα από τον προσδιορισμό των κατηγορημάτων της, πιοπολύ εννοιολογικά και σημασιολογικά σε σχέση με τις άλλες κατηγορίες.Συζητείται αν «το εἶδος» προηγείται της ύλης και σε ποιό βαθμό είναι χωριστήη ουσία από την ποιότητα και την ποσότητα.