Abstract

İkinci dönem Wittgenstein’ın “mitolojik” ve soyut kural teorilerini ortadan kaldırmakta başarılı olup olmadığı hala tartışılagelen bir konudur. Sorun mühimdir, zira kural takibi kavramı ile alakalı olarak Wittgenstein’ın Platonik, idealist, konvansiyonalist, göreci ve hatta şüpheci görüşlere karşı duruşunu temellendirmektedir. Wittgenstein’ın kapsamlı bir teori ortaya koymakta başarısız olduğu ve hatta takip edilecek hiçbir kuralın mevcut olmadığı gibi septik bir sonucuna vardığı uzun süredir iddia edilmektedir. Bu makalede, kuralın uygulamasını belirleyen zorunlu şartları reddetse dahi Wittgenstein’ın kural mevzusunda septik veya göreci olmadığını iddia etmeye çalışacağım. Bilakis Wittgenstein, pratik temelli bir kural takibi kavramı geliştirir ve klasik nesnel yaklaşımları reddeder. Aslında o kural takibi kavramı ile felsefi tartışmalardaki nesnellik/öznellik, toplum/birey ve zihin/beden gibi temel bazı dikotomileri aşmak ister. Buna ilaveten bireyin kural takibindeki rolünü ve dolayısıyla ahlaki sorumluluğunu vurgular.