The consequence of establishing new Polish state borders after the Second World War was the mass resettlement of citizens of the pre-war Second Polish Republic (II Rzeczpospolita) from the so-called Kresy – now newly established Lithuanian, Belarusian and Ukrainian republics of the Soviet Union – to the Polish People’s Republic (Polska Rzeczpospolita Ludowa). The 240,000 Poles, who left the Lithuanian Soviet Socialist Republic as part of the post-war resettlement, were only part of a group of over 1.4 million people resettled (...) to ‘new Poland’. With extraordinary strength, they revived the 19th century myth of the Polish Kresy – one of the most important Polish national myths – which soon became an inseparable part of the Polish national discourse and the main element of Polish identity policy towards Poles who stayed in Kresy. This article is an attempt to answer the following question: What is the meaning of and role played by Kresy myth/discourse in constructing the identity of contemporary Poles living in South-eastern Lithuania – on the territory of these mythical Polish Kresy? The article is based on a series of interviews with Poles from Lithuania and representatives of governmental and non-governmental organisations operating for the Kresy, as well as an analysis of the content of these organisations websites with a project offer addressed to Poles in Lithuania. (shrink)

[t. 1.] 1750-1830 -- [t. 2.] 1831-1864 -- [t. 3.] 1865-1895 -- [t. 4., zesz. 1.-2.] 1896-1918.

This question raised emotions in Poland in 2010-2012. They began with the statement by the Prime Minister in March 2010 that Poland was ready to participate in a program of assistance to Greece. It evoked very strong reactions – not only in debates in conferences halls and in professional journals, but also in the tabloids and on TV and the radio. It was not only politicians and academic experts in economics who took part in those debates, but also the editors (...) of the popular newspapers. The arguments “for” and “against” of different character were raised. Those “for” advocated on the grounds of the principle of solidarity, but also on the grounds of the principle of subsidiarity – arguing that the burden of the problem is beyond the possibilities of Greece to solve herself. They also raised the necessity to defend the endangered common good – the European Union, and argued that prudence advises earning reciprocation in case Poland meets problems in the future. Those “against” pointed out that it was immoral to expect that a much poorer society was expected to assist one that was better off. Another point raised in the debate was that it was the Greeks themselves, both the political elites and the society as such, who were guilty of creating Greece’s problems. The main problem was the institutions of the welfare state, developed beyond the capacities of the country. But there were also some more shocking reasons of the Greek economic problems – and among them massive tax-avoidance, unauthorized social benefits payments, and transfers of incomes to foreign bank accounts. There was also the manipulation of statistical data or even their falsification, by (or with the approval of) the government. Some participants in the debate raised the problem Greek frauds and social dysfunctions being very well known to the EU authorities, the partners of Greece in EMU and by the German and French commercial banks. So – following from the above – Poland should not participate in any programs of assistance to Greece, and the burden of the problem should rest on those who had been responsible for it or who had tolerated its growth because of expected profits. In other words: Greek society, its political elites and the banks and those countries that had tolerated the developments. The debate ended in Poland when the member-states of the EMU decided that they would take decisions concerning Greece within their own group. And it was decided that “troika” – representatives of the European Commission, ECB and IMF – would decide on the size of the assistance and of the conditions. Poland, as a member of the IMF, does in fact participate in the costs of the assistance programs, but this fact does not evoke great emotions. (shrink)

Tekst zawiera próbę ujęcia dziejów nowoczesnej myśli politycznej w Polsce przez pryzmat sporu o definicję podstaw tożsamości narodowej. Historyczną osią tego sporu jest zarysowująca się w XIX wieku opozycja dwóch konkurencyjnych stanowisk w tym zakresie: idealistycznego – opartego na koncepcji narodu jako duchowej wspólnoty idei, oraz realistycznego – odwołującej się do założeń pragmatycznie pojętej, materialnej wspólnoty interesu narodowego. Celem rozważań jest krytyczne zbadanie filozoficzno-historycznego tła powstania i rozwoju drugiego z tych stanowisk, uważanego współcześnie za wolną od wszelkiej deformacji ideologicznej, obiektywną (...) wykładnię nowoczesnego pojęcia narodowości. Czy tak jest rzeczywiście? (shrink)

Niniejszy artykuł stanowi próbę globalnej rekonstrukcji związków, które łączyły Immanuela Kanta z Polską. Część pierwsza zawiera fakty biograficzne dotyczące tego problemu oraz fragmenty wykładów z antropologii, w których Kant mówi o Polsce i Polakach. Podejmuje się też próbę interpretacji fragmentu traktatu Zum ewigen Frieden dotyczącego prawdopodobnie właśnie Polski. Część druga dotyczy rzeczywistych i domniemanych związków filozofa z Polakami.

Panuje szeroko rozpowszechnione mniemanie, ze rok 1989/90 był dla społeczeństwa polskiego rokiem wielkiego przełomu. I trudno temu przeczyć, ale - dodać trzeba - tylko w pewnym ograniczonym sensie. Niewątpliwie miały w tym czasie miejsce doniosłe przemiany. Wymieńmy najważniejsze: likwidacja ustrojowych podstaw kolektywizmu i opartej na nich gospodarki planowej, powrót do ustroju własności prywatnej i gospodarki wolnorynkowej, obalenie monopolu partii komunistycznej, wprowadzenie zaś na to miejsce wielopartyjnego systemu demokracji liberalnej, koniec polityki wdrażania w świadomość społeczeństwa ideologii marksistowskiej przy pomocy administracyjnych organów (...) władzy, zabezpieczenie natomiast prawno-społecznych warunków dla realizacji zasady wolności myślenia, słowa i działania we wszystkich dziedzinach życia społecznego, a przede wszystkim w interesujących nas obszarach polskiej kultury i nauki. (shrink)

The article is an attempt to reconstruct and reconsider critically the ethical views of J. Hempel as formulated in his early works.

Artykuł analizuje Polesie F. A. Ossendowskiego w kontekście międzywojennego przekonania o egzotyczności tego regionu, które kumulowało się w metaforze „polskiej dżungli”. Pokazuje, w jaki sposób narracja reportażowa wchłaniała elementy ówczesnych dyskursów przyrodoznawczych, etnograficznych, militarnych oraz państwowych oraz na ile wpłynęły one na strategie reprezentacji literackiej. W jej ramach modernizacja Polesia była przedstawiona jako misja cywilizacyjna, ściśle sprzęgnięta z polonizacją mieszkańców tego obszaru.