Genocide as a part of nation or ethnic group extermination process is not a well-defined concept. Its meaning is understood intuitively. When law intervenes, the issue of defining the term comes back. Nevertheless, the Polish nation has been recognized as subjected to genocide activities during the Second World War by the Nazi Germany and Soviet Union. The paper focuses on the genocide against mainly one group of Poles that is to say foresters. The martyrologic evidence proves that foresters were an (...) occupation group which for a variety of reasons suffered most. The research carried out in this respect by the National Forests in Poland has revealed that over 20% of pre-war staff of the institution actually lost their lives. They were killed by the German and Soviet occupiers, as well as the Ukrainian Insurgent Army. In the eastern parts of Poland foresters and their families were deported and sent to various labour and extermination camps e.g. in Siberia. The aim of the paper is to present the scale of genocide with the main emphasis on genocide against foresters. The definition of genocide provided by Lemkin, who coined the term, is a starting point for the analysis. The main research methods included the analysis of pertinent literature and source materials as well as the semiotic analysis of genocide circumstances. The thesis put forward by the authors is that foresters due to their education, practical skills, professional experience and insight knowledge turned out to be the group especially vulnerable and subjected to extermination on purpose. (shrink)

In this article we examine the role of vocative forms of address in shaping the political space in public/political discourse. We are particularly interested in strategic uses of forms of address by participants in political debates in order to gain legitimacy for their ideologies. Our data come from four formal television debates between Lech Wałęsa, the former Solidarity trade union leader and president of Poland, and two other Polish politicians, which were held between 1988 and 1995. Due to this historical (...) perspective, we are able to contextualize discursive patterns in the rapidly changing political and social situation in Poland, and show the diachronic development of the ideological underpinnings of discourse. (shrink)

In this article, we will discuss the concept of logical determinism and arguments in favor of determinism based on the law of excluded middle and the principle of causality. We will also discuss minimal tense logic and tense logic of branched time, constructed to reject the thesis of logical determinism.

Author: Łukasiewicz Dariusz Title: THE THEORY OF EXISTENCE ACCORDING TO FRANZ BRENTANO (Franciszka Brentana koncepcja istnienia) Source: Filo-Sofija year: 2011, vol:.15, number: 2011/4, pages: 899-909 Keywords: FRANZ BRENTANO, EXISTENCE, JUDGMENT, PRESENTATION Discipline: PHILOSOPHY Language: POLISH Document type: ARTICLE Publication order reference (Primary author’s office address): E-mail: www:The paper presents Franz Brentano’s theory of existence. In particular, we discuss Brentano’s arguments for the thesis that existence is not a predicate. The most important role in the defense of such a concept (...) of existence is played by the theory of judgment, according to which, judging consists in the acceptance or rejection of the object of presentation. However, the analysis of Brentano’s arguments for the existential theory of judgment demonstrates that there are no sufficient reasons to accept Brentano’s thesis concerning the nature of existence. (shrink)

Przedmiotem artykułu są teorie pierwszych ontologów greckich: Ksenofanesa, Parmenidesa i Melissosa na temat bytu, jego jedności i tożsamości, z uwzględnieniem niektórych poglądów Zenona. Naczelnym problemem artykułu jest pytanie o naturę relacji bytu względem świata u filozofów eleackich. Celem jest opis sposobu rozumienia tego powiązania, zaproponowanego przez każdego z nich. W rezultacie analiz porównawczych, opierając się na badaniu zachowanych fragmentów tekstów starożytnych, okazało się, że Ksenofanes jest autorem koncepcji Jedno-Boga tożsamego ze światem, zaś Parmenides sformułował oryginalną teorię bytu transcendującego świat cielesny, (...) ale stanowiącego jego rację tożsamości jako całości. Przedstawiona w artykule interpretacja poglądów Parmenidesa stanowi ujęcie odmienne od powszechnie przyjmowanego. Melissos natomiast wykorzystując Parmenidejski sposób rozumienia bytu jako czegoś jednego umieszcza go w świecie. Zbliża to poglądy Melissosa do poglądów Ksenofanesa. Każda z tych teorii nastręcza jednak wielu problemów interpretacyjnych, wynikających przede wszystkim z niewielkiej ilości tekstów źródłowych. ------------------------- Zgłoszono: 06/11/2022. Zrecenzowano: 13/12/2022. Zaakceptowano do publikacji: 20/12/2022. (shrink)

Psychiatrists' accounts of clinical significance in depression Clinical significance is a crucial element in the diagnosis of mental illness, yet, it is practically untheorised and significantly under-researched. This article takes up the question of how the criterion of clinical significance is translated into psychiatric practice. More particularly, it examines how psychiatrists account for the threshold between health and depression. The paper is anchored in the constructionist view of discourse underpinned by the assumptions of critically oriented discourse analysis. It is based (...) upon a convenience sample of 39 semi-structured interviews with specialist-psychiatrists in south-western Poland. There is no discursive space for clinical significance in psychiatrists' accounts. There is no boundary, no decision to be taken as to whether the symptoms are clinically significant. Depression, invariably constructed in terms of diagnostic criteria, is always represented as fully developed, appearing out of thin air, with no period of falling ill. The article raises the issue of the validity and usefulness of psychiatric diagnosis. (shrink)

The objective of the paper is to present the role of the non-professional judge in Poland as an important manifestation of civic culture based on citizens’ activity in the sphere of justice among other things. The paper also highlights the importance of an appropriate selection of citizens who are to adjudicate and possibly place restrictions on access to judicial functions using the example of Polish law. The last part addresses the problem of the gradual reduction of the participation of lay (...) judges in the Polish justice system and the controversial attempts to halt this trend, such as the introduction of lay judges to the Supreme Court and the start of discussions on the introduction of the justice of the peace to common courts. (shrink)

Tomasz Mann umieścił w Czarodziejskiej górze zdanie, które ma swoją historię. Wspomniał, że jego bohater Hans Castorp spędził cztery semestry jako student budowy okrętów na gdańskiej Politechnice. Zafascynowany tym zdaniem – i co nie bez znaczenia – urodzony w Gdańsku pisarz Paweł Huelle napisał powieść o gdańskim epizodzie bohatera Tomasza Manna, której nadał tytuł Castorp. Artykuł wskazuje na najistotniejsze motywy obu tych powieści w perspektywie pytania o ideę kultury. Jak wiadomo jedną z najważniejszych inspiracji w twórczości Manna jest filozofia Artura (...) Schopenhauera. Jego metafizykę woli, grę sił płodzenia i unicestwiania, uznaje Mann za projekt bardzo atrakcyjny artystycznie. Jednak projekt, który w ostatecznym rezultacie musi przynieść roztopienie jednostki w bezforemnym świecie metafizycznej woli, jest w ocenie Manna wrogi życiu i stanowi zagrożenie dla form kultury. Castorp, bohater literacki wydany na działanie ciemnych i ślepych sił woli, jest przykładem człowieka, który przyjmuje ten fakt do wiadomości, ale staje po stronie życia. Podejmuje próbę okiełznania tych sił i nadania im cywilizowanej i bardziej przyjaznej człowiekowi formy. Jest to próba walki o wartość życia, która w interpretacji Manna posiada charakter etyczny. W świetle filozofii Heinricha Rickerta bohater literacki Castorp to człowiek, który dąży do ulepszenia własnej natury i widzi w tym zadanie, które spełnia się w obszarze kultury. Swoje postępowanie i działanie chce podporządkować normom i trwałym wartościom, przyjmując tę postawę za nadrzędny imperatyw etyczny. Dąży do wypracowania pozaczasowych wartości jako przeciwwagi dla metafizycznego bytu woli. W szerszym kontekście obrazuje to proces, w którym transcendentny byt zostaje zastąpiony przez „transcendentną powinność”. (shrink)

Referat stanowi próbę rekonstrukcji poglądów moralnych i etycznych Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza, skrystalizowanych w okresie pobytu w Królewcu, gdzie był studentem tamtejszej Albertyny i uczniem Kanta. Ważnym składnikiem duchowej formacji młodego Mrongowiusza stał się religijny nurt pietyzmu, wywierający w ówczesnych czasach jeszcze znaczny wpływ na atmosferę życia umysłowego zarówno Królewca jak i Albertyny. Wpływ ten widoczny jest także w późniejszych głoszonych przez pastora Mrongowiusza kazaniach. Natomiast fakt dokonanego u schyłku życia przekładu na język polski i publikacji w Gdańsku notatek z królewieckich (...) wykładów wydanych jako „Rozprawa filozoficzna o religii i moralności” Kanta świadczy o wierności gdańskiego kaznodziei wobec nauki moralnej swego najsłynniejszego nauczyciela i zamiarze przekazania jej rodakom jako rodzaj duchowego testamentu. (shrink)

This article considers the main methodological objections against the theory of intelligent design. In general, they claim that it lacks a scientific character and they emphasize that design cannot be detected using scientific tools. The critics focus on showing that intelligent design violates various methodological criteria. In response to these objections, this article examines the methodological claim made by its proponents that the characteristic effects of the designer’s activity do provide a sufficient basis for inferring design. This paper also argues (...) that the procedure of inferring that a certain feature has been designed by a supernatural being does not differ in principle from design-detection procedures in other spheres of research. (shrink)

Opatrzność Boża a przypadek w świecie: odpowiedzi W artykule przedstawiam odpowiedzi do zarzutów, zawartych w innych artykułach tego numeru, wobec proponowanej przeze mnie w artykule otwierającym oraz monografii z roku 2014 koncepcji opatrzności i przypadku. Argumentuję, że istnienie różnie rozumianych zdarzeń przypadkowych nie implikuje tezy, że Bóg Stwórca świata nie interesuje się losem indywidualnych bytów stworzonych, w tym istot ludzkich. Staram się w swoich odpowiedziach pokazać, że powodem, dla którego Bóg może dopuszczać występowanie zdarzeń przypadkowych jest Boża wola stworzenia świata (...) względnie autonomicznego, który ma zdolność samodzielnego rozwoju. W świecie takim może występować zło bezcelowe, za które Bóg nie ponosi bezpośredniej odpowiedzialności. (shrink)

Die Kritische Sozialtheorie sowie die kommunistische Herrschaftsphilosophie haben in der posthegelianischen Befreiungslehre ihren Ursprung. Die Kritische Theorie versuchte diesen Denkansatz gegen seine totalitären Konsequenzen anzuwenden. Dieselben Weltdeutungschemata, die man an der Sowjetideologie anstößig fand, galten aber als akzeptabel, sobald man nur zur Kritik der westlichen Industriegesellschaft überging. Der Hauptpunkt der neomarxistischen Kritik des Sowjetsystems bestand darin, daß man die besondere institutionelle Form, in der der reale Sozialismus das Heil zu verwirklichen beanspruchte, in Frage stellte, ohne andere Lösungen der institutionellen Probleme (...) anzubieten oder das zugrundeliegende Denkprogramm aufzugeben, in dessen Kontext diese Probleme durchaus legitim gestellt werden konnten. Die relativen Leistungen der Kritischen Theorie sind in ihren sozial-politischen Folgen zu suchen, u. zw. darin, daß sie zwei Grundlagen der totalitären Ideologie, von der die Legitimierung des Gesellschaftssystems herrühte, erschütterte: (1) Verfügung über die Tradition; (2) Verfügung über die Sprache, in der über heilsrelevante Fragen gesprochen wurde. /// Both critical theory and communist philosophy arise from the posthegelian theory of salvation. Critical theory undertook the effort to preserve the hard core of this theoretical background and at the same time to criticize by its means the totalitarian consequences the communist ideology had derived from it. In effect, the very same patterns of thought which critical theory believed to denounce as instruments of totalitarian manipulation were accepted as soon as they proved useful to contest advanced industrial society and its world view. The crucial point of the new-leftist criticism of the Stalinist ideology was the rejection of a central claim of the latter according to which the salvation predicted in the leftist-revolutionary tradition has found its actual fulfilment in the institutional framework of the Soviet state. Challenging this claim, the Neomarxists neither abandoned this tradition nor offered another solution to the institutional problems which result from it. The relative achievements of critical theory lie in the damage it has caused to the two foundations of the totalitarian ideology, i.e.: (1) its authority over tradition and (2) its authority over language. (shrink)

This article seeks to show that E.A. Milne’s philosophy of science has its roots in the philosophy of Aristotle and it could be an inspiration for Popper’s philosophy. The similarities with Aristotle’s concept are as follows: 1) the aim of science is to explain phenomena by discovering general principles; 2) the mind is responsible for discovering them, although experience guides the search; 3) deducing detailed statements from general assumptions is the most important element of research. On the other hand, Milne’s (...) proposal is consistent with Popper’s main ideas: 1) criticism of the principle of induction; 2) preference for the hypothetical-deductive method ; 3) appreciation of falsification and confidence in the effectiveness of deductive logic. (shrink)

Współczesna kosmologia wskazuje na pewne przejawy jedności Wszechświata, np. uniwersalność praw przyrody, globalną czasoprzestrzeń, możliwość wyróżnienia uniwersalnego czasu i jednej, wspólnej historii, czy też ścisłe zależności między parametrami kosmologicznymi i stałymi fizycznymi a faktem istnienia życia. Wykorzystanie metody abstrakcji i wnioskowania analogicznego w analizie własności Wszechświata pozwalają, bez naruszania zasady autonomiczności nauki i filozofii, zasadnie argumentować za tezą o jego nomologicznej jedności. Z drugiej strony w kosmologii przyjmuje się założenia związane z określeniem przedmiotu jej badań oraz warunkujące jej uprawianie. Ich (...) podstawą jest przekonanie o stałym, niezależnym od czasu i miejsca, sposobie funkcjonowania przyrody. Pozwala to na formułowanie opisujących ją niezmiennych czasoprzestrzennie praw i ekstrapolowanie ich na cały Wszechświat. Uzasadnieniem takiej praktyki badawczej jest zgodność konstruowanych modeli kosmologicznych z obserwacją, efektywność wyjaśniania problemów badawczych, spójność z innymi działami wiedzy przyrodniczej oraz sukcesy programów unifikacyjnych i badań interdyscyplinarnych. (shrink)

People in a freezer. Self-perception as an explanatory mechanism for the effectiveness of the foot-in-the-door technique According to the foot-in-the-door technique of social influence, everyone who wants to increase the likelihood of having their request fulfilled by another person should first present that person with an easier request. Granting the easier request will make that person more inclined to fulfill the subsequent escalated request. The results of numerous studies confirm this rule. In the psychological literature it is usually assumed that (...) this is possible thanks to the self-perception mechanism. People who comply with an easy request cannot find any external explanation for doing so and therefore draw the auxiliary conclusion that they are "people for whom it is normal to grant such requests". The author of this article, however, points out that the self-perception thesis implicitly assumes no impact of any other types of requests on the individual between the times they hear the two requests posed by the psychologists-researchers. Two simple studies presented here demonstrate that people are normally faced with several requests every day, of which some they fulfill and some reject. This constitutes a serious challenge for the self-perception interpretation of the foot-in-the-door technique. (shrink)

In the article two key chapters of Thomas Mann’s “The Magic Mountain”, namely “Walpurgis Night” and “Snow” are interpreted in the categories of aesthetic experience. In both of them Hans Castorp is lead into a dream, which could be treated as a hermeneutical symbol. Castorp experiences the feeling of the sublime which is a source of the spiritual metamorphosis. Seen from this angle Castorp turns out to be a literary expression of a new anthropological conception of man, and “The Magic (...) Mountain” – a critique of the attempts to realize such a conception by the help of a solely intellectual argumentation. (shrink)

Wilhelm Roux (1850–1924) was the follower of mechanical philosophy in biological recognition. His research strategy focusing exclusively on the physical and chemical rights should be considered as strictly scientific. Reductionist perspective of organisms by Roux as closed complexes and physiological activities occuring in their range are in the completely new light of modern biology where the experimental method was introduced. In spite of the faulty methodological assumptions and the failed experimental attempt, the research attempt of Roux was the inspiration for (...) vitalist Hans Driesch. (shrink)

Divine Omniscience and the Problem of Evil from the Perspective of Open Theism In the first part of the article, I present the argument for theological fatalism consisting in the thesis that if God has an infallible knowledge of future contingents, then whatever happens in the world happens necessarily. Next, I discuss the open theism view, whose rejection of theological fatalism rests on the claim that God does not know future contingents in advance. In the second part of the paper, (...) I analyze the open theism view in the context of the evidential argument from evil. The evidential argument from evil says that the occurrence of great and pointless suffering in the world makes the existence of God very improbable. The open theism view implies that since God does not know the future contingents (great and pointless evils included), the occurrence of such evils does not compromise his omnipotence or his benevolence, and, hence, it does not make his existence improbable. In the last part of the article, I make some critical remarks on the theodicy of open theism recently put forth by William Hasker and I emphasize that this theodicy is based on axiological assumptions which are not evident enough in themselves. Keywords: problem of evil, open theism, evidential argument, divine omniscience. (shrink)

Polski święty, głowa Kościoła katolickiego na świecie, a wcześniej krakowski kardynał, Karol Wojtyła odwiedził Nową Zelandię dwukrotnie. Pierwsza podróż odbyła się w 1973 roku, ale szczególnie zapamiętana w Aotearoa jest druga – z roku 1986. Do dzisiaj to jedyna w historii Kościoła pielgrzymka papieża do tego kraju. Obie wizyty w bardzo widoczny sposób obudziły pamięć o ojczyźnie, wierze i kulturze przodków u potomków polskojęzycznych migrantów, a także pomogły podtrzymać w wierze miejscowy Kościół katolicki w laicyzującym się społeczeństwie na kolejne dekady. (...) Śmierć Jana Pawła II nie przeszła bez echa w Nowej Zelandii, pamiętającej wizytę pielgrzyma w bieli, który nie zapomniał o braciach w wierze mieszkających tak daleko od Watykanu. Obecnie wyniesiony na ołtarze święty Polak pamiętany jest w Kościele katolickim Nowej Zelandii szczególnie przez na stałe zamieszkujących tam jego rodaków. (shrink)

Polski święty, głowa Kościoła katolickiego na świecie, a wcześniej krakowski kardynał, Karol Wojtyła odwiedził Nową Zelandię dwukrotnie. Pierwsza podróż odbyła się w 1973 roku, ale szczególnie zapamiętana w Aotearoa jest druga – z roku 1986. Do dzisiaj to jedyna w historii Kościoła pielgrzymka papieża do tego kraju. Obie wizyty w bardzo widoczny sposób obudziły pamięć o ojczyźnie, wierze i kulturze przodków u potomków polskojęzycznych migrantów, a także pomogły podtrzymać w wierze miejscowy Kościół katolicki w laicyzującym się społeczeństwie na kolejne dekady. (...) Śmierć Jana Pawła II nie przeszła bez echa w Nowej Zelandii, pamiętającej wizytę pielgrzyma w bieli, który nie zapomniał o braciach w wierze mieszkających tak daleko od Watykanu. Obecnie wyniesiony na ołtarze święty Polak pamiętany jest w Kościele katolickim Nowej Zelandii szczególnie przez na stałe zamieszkujących tam jego rodaków. (shrink)