Our study highlights specific ways in which race and gender create inequality in the workplace. Using in-depth interviews with 67 biology PhD students, we show how engagement with research and service varies by both gender and race. By considering the intersection between gender and race, we find not only that women biology graduate students do more service than men, but also that racial and ethnic minority men do more service than white men. White men benefit from a combination of racial (...) and gender privilege, which places them in the most advantaged position with respect to protected research time and opportunities to build collaborations and networks beyond their labs. Racial/ethnic minority women emerge as uniquely disadvantaged in terms of their experiences relative to other groups. These findings illuminate how gendered organizations are also racialized, producing distinct experiences for women and men from different racial groups, and thus contribute to theorizing the intersectional nature of inequality in the workplace. (shrink)

In 1989 mass democratic – and later nationalist – movements rose up against governments in Eastern Europe and all communist regimes fell like overripe pears. The very speed and ease of this collapse gave rise to speculations and conspiracy theories in the general public, as well as among those who had taken part in the movements themselves. Why did this all happen at once – so suddenly, why did it all go so smoothly, and who organized it all…?! The “staging” (...) of the democratic revolutions and their subsequent national ethnic conflicts, was blamed on diverse causes: the dark political forces of USA, Russia, EU, Germany, international capital, power-hungry politicians, the secret police, and so forth… In this article I wish to record my own experience, as a student activist during the Czechoslovak Velvet Revolution, and as a social anthropologist and war journalist working for several years during the ethnic wars in Yugoslavia and in the Post-Soviet Caucasus. I address the main reasons that prevented understanding the post-communist mass movements and open a space to popular myths and conspiracy theories: 1. tendencies to political theatre, 2. spontaneity and self-organization of mass movements, 3. “mass intoxication” and the internal transformation of the ecstatic actor – activist. Exploring question marks and speculations about these key moments of these mass movements contributes to their understanding. (shrink)

Le concept de continuité est fondamental pour l’analyse mathématique contemporaine. Cependant, la définition actuellement employée, apparemment bien fondée de ce concept, n’est que l’une des nombreuses versions historiquement énoncées, utilisées et affinées par les mathématiciens au travers des siècles. Cet article présente la façon dont William Kingdon Clifford (1845-1879) a façonné ce concept en lui donnant des bases physiques. La présentation de l’effort de Richard Dedekind (1831-1916) pour établir mathématiquement cette notion dans une perspective conventionnaliste permettra de mieux apprécier la (...) spécificité de chacune des deux démarches. Cette étude montrera quel rôle historique la continuité a joué dans plusieurs projets mathématiques et philosophiques, et comment elle a été façonnée à partir des différents centres d’intérêt de ses utilisateurs. (shrink)

The aim of this paper is to analyse and compare the graphic elements present on book covers published in Croatia from 2012 to 2018, and compare the data with the graphic elements on book covers from five other European book markets. Hofstede’s model of cultural dimensions was used in the research to examine the ways in which the design of book covers is influenced by culture. The graphic elements on book covers from Croatia and a sample of five European countries (...) were compared using the visual content analysis method. Element frequency scores were correlated with indexes from Hofstede’s model of national culture and interpreted on the basis of the existing literature using the chi-squared test. Both the quantitative and qualitative analyses were carried out on the sample of 633 book covers. (shrink)

IntroductionA framework for understanding the interrelationship of individual and environmental factors that influence adolescent health and well-being, as well as opportunities for policy-level interventions, is known as Positive Youth Development. The current study represents one of the largest studies of Croatian adolescents to date, and aimed to examine associations between school and family factors linked to PYD, and mental health outcomes experienced by Croatian youth.MethodsA multi-site survey study was conducted among adolescents residing in the five most populous cities in Croatia, (...) with the aim of examining cross-sectional associations of family and school factors with adolescent mental health. The mean age of participants was 16.3 years, and 52.5% of participants were female. School and family factors included school attachment, school commitment, family communication, and family satisfaction. Depression, anxiety, and stress were assessed as outcomes. Multigroup structural equation modeling was used to examine relations of interest among female and male adolescents.ResultsAmong school factors, increased school attachment was found to be significantly associated with reduced depression, anxiety, and stress for female adolescents, and with decreased depression and stress for male adolescents. Increased school commitment was significantly associated with decreased depression and anxiety for female adolescents; conversely, an increase in school commitment was associated with an increase in anxiety and stress for male adolescents. Increases in family communication were significantly associated with reduced depression, anxiety, and stress only for male adolescents, while increased family satisfaction was significantly associated with reduced depression, anxiety, and stress for female adolescents and with decreased depression and stress for male adolescents.ConclusionFindings suggest that interventions for mental health promotion and prevention of internalizing problems should address both school and family contexts, and may be more effective when accounting for differing developmental experiences of female and male adolescents. (shrink)

Augustine in Iconography: History and Legend has a threefold design: exploration of literary sources; reviews of pertinent archeology; and accounts of individual and cyclical illustrations. One hundred and thirty-two topics in the iconography of the bishop of ancient Hippo, both historical and legendary, are ascertained and analyzed; the historical and archeological background of Augustine's career, cult, and monastic influence are surveyed; four Augustinian cycles are examined; and various individual portraits of Augustine are studied.

Josip Pipenbacher se je po maturi leta 1891 vpisal na študij klasične filologije na Dunaju; tu je leta 1895 doktoriral (v disertaciji se je ukvarjal s Ksenofontovim spisom Ustava Lakedajmoncev) in opravil profesorski izpit. Najprej je kot suplent poučeval na Državni c. kr. nižji gimnaziji v Ljubljani (zdaj gimnazija Poljane), nato kot profesor na Višji c. k. gimnaziji v Novem mestu in končno znova na Drugi c. kr. državni gimnaziji v Ljubljani; to je med letoma 1921 in 1928 vodil kot (...) direktor. Po ustanovitvi Univerze v Ljubljani je med letoma 1920 in 1939 kot honorarni predavatelj vodil latinske proseminarje in tečaje latinščine. Napisal je vrsto učnih pripomočkov, najbolj znani so latinska slovnica in štiri latinske vadnice, vse v več izdajah, sodeloval pa je tudi pri nastajanju Wiesthalerjevega Latinsko-slovenskega slovarja, za katerega je obdelal črko R. Bil je strog ocenjevalec, posebej odmevna je bila njegova ocena Latinske slovnice Josipa Tominška), napisal pa je tudi nekaj prispevkov s področja metodike pouka latinskega jezika. Kot šolnik se je vključeval v delo različnih društev in organizacij, vseskozi je finančno podpiral različna študentska, prosvetna in druga društva, nekaj časa pa je deloval tudi v lokalni politiki kot član ljubljanskega mestnega sveta. Zadnja leta svojega življenja je preživel na svojem posestvu v Sveti Marjeti na Dravskem polju. Umrl je 11. aprila 1949 v Mariboru. (shrink)

Leta 1869 rojeni Josip Pipenbacher je po končani gimnaziji v Mariboru in nato v Ljubljani, kjer je maturiral, na Dunaju študiral klasično filologijo in tam l. 1895 tudi doktoriral kot drugi slovenski doktor klasične filologije (za Franom Detelo). Po opravljenem učiteljskem izpitu je poučeval na II. državni gimnaziji v Ljubljani, na gimnaziji v Novem mestu in nato znova na II. državni gimnaziji v Ljubljani, ki jo je v obdobju od l. 1921 do upokojitve l. 1928 vodil kot direktor. Od ustanovitve (...) Oddelka za klasično filologijo na ljubljanski univerzi l. 1920 do l. 1939 je imel na oddelku kot honorarni učitelj latinske proseminarje in tečaje latinščine. (shrink)

This edited volume of 13 new essays aims to turn past discussions of natural kinds on their head. Instead of presenting a metaphysical view of kinds based largely on an unempirical vantage point, it pursues questions of kindedness which take the use of kinds and activities of kinding in practice as significant in the articulation of them as kinds. The book brings philosophical study of current and historical episodes and case studies from various scientific disciplines to bear on natural kinds (...) as traditionally conceived of within metaphysics. Focusing on these practices reveals the different knowledge-producing activities of kinding and processes involved in natural kind use, generation, and discovery. -/- Specialists in their field, the esteemed group of contributors use diverse empirically responsive approaches to explore the nature of kindhood. This groundbreaking volume presents detailed case studies that exemplify kinding in use. Newly written for this volume, each chapter engages with the activities of kinding across a variety of disciplines. Chapter topics include the nature of kinds, kindhood, kinding, and kind-making in linguistics, chemical classification, neuroscience, gene and protein classification, colour theory in applied mathematics, homology in comparative biology, sex and gender identity theory, memory research, race, extended cognition, symbolic algebra, cartography, and geographic information science. -/- The volume seeks to open up an as-yet unexplored area within the emerging field of philosophy of science in practice, and constitutes a valuable addition to the disciplines of philosophy and history of science, technology, engineering, and mathematics. -/- Contributions from a diverse group of established and junior scholars in the fields of Philosophy and History and Philosophy of Science including Hasok Chang, Jordi Cat, Sally Haslanger, Joyce C. Havstad, Catherine Kendig, Bernhard Nickel, Josipa Petrunic, Samuli Pöyhönen, Thomas A. C. Reydon, Quayshawn Spencer, Jackie Sullivan, Michael Wheeler, and Rasmus Grønfeldt Winther. (shrink)

Sevgi, Mâtürîdî ahlak anlayışının dayandığı genel karakterlerden biridir. Ahlak içerisinde iradi bir eylem ön planda yer almış olsa da aslında bu eylem sevgi temeline dayanaklık etmektedir. Mâtürîdî’nin sevgi anlayışının temelinde, varlıklara sevginin Allah tarafından verildiğinin bilinmesi gerekliliği vardır. Çünkü insan fıtratında olan bu duygunun yani sevginin, sıradan bir yönelimin dışına çıkması ve insanı yücelten bir nitelik kazandırması bu temele dayanmaktadır. Mâtürîdî, her insanda doğuştan gelen bir güzellik eğilimi ya da güzel olana sevgi besleme gibi bir yatkınlığın olduğunu ifade etmiştir. Allah (...) sevgisinin de insanda fıtri bir duygu olduğu düşüncesindedir. Yaratılıştan gelen bu duygu kişiyi ahlaki açıdan Rabbinin rızasını kazanma ve insanın Rabbini sevme düşüncesinden ayrı değildir. Kendisine karşı sevgi duyulan bir Allah düşüncesi kişide övülen ahlaki fiillere yönlendiren önemli bir unsur olarak görülmektedir. Bu temel sevgi anlayışının bilinmesi, kişinin kendisiyle yüceleceği bir erdeme dönüşmesine zemin hazırlamaktadır. Mâtürîdî’nin izahlarında genellikle fiilde sevgiyi Allah ile bağlantılı olarak ele aldığını görmekteyiz. Ayrıca sevgi erdemi (el-Fadl fi’l-Mevedde), bir fiili gerçekleştirirken Yaratan’ın memnun olması için onu severek yapmak ve sevmediği bir fiilden de sırf O memnun olmayacağı için uzaklaşmak düşüncesini içinde barındırır. Mâtürîdî’nin izahlarının genelinde Allah’tan korkma anlamında “takva” ve bu kökten türeyen kelimelerde içinde sevgiyi barındıran bir korku olduğu vurgulanmaktadır. Ayrıca ifrat ve tefrite düşerek ‘orta yol’dan ayrılanın durumu da ‘takva’ya uygunluktan uzaklaşmakla eşittir. Öyle ki takvaya uygun olan fiilin ifrattan, tefritten uzakta ve ortada, dengeli olması gereklidir. Ayrıca Mâtürîdî adaleti ‘orta yol’ olarak tanımlar ve bir şeyin orta yolunun adalet üzere olmasına bağlar. Bir başka açıdan buna, ‘fiillerde hikmetli davranmak’ da diyebiliriz. Zaten Mâtürîdî’ye göre ‘Hikmet’ isabet etmek demektir. Yani her şeyin yerli yerine konulmasıdır. Mâtürîdî, kalpteki sevgi duygusunun hakikatinin bilinemeyeceğini ifade ederken insandaki muhabbet duygusunun da ancak kendisinden fayda gördüğü kişiye olacağını, fayda görmediği kişiye sevgi duyamayacağını ifade eder. Mâtürîdî’ye göre insan neyin kendisi için iyi olduğunu veya neyin kötü olduğunu, hakiki amaçlarının neler olması gerektiğini belirlemeye çalışan ve erdemli bir yaşayışı nasıl gerçekleştirmesi gerektiğini anlamlandırmakla görevli olan bir varlıktır. İnsanın ahlaki yapısına baktığımızda da hangi gayeler etrafında yaşam sürmesi gerektiğini, iyi ve kötünün, ödev ve sorumlulukların belirlenmesi gibi düşüncelerin insan varlığında ahlaki temel bir amaca dayandığını ya da dayanması gerektiğini görmekteyiz. Biz de bu çalışmamızda Mâtürîdî ahlakına felsefi bir bakışla kavramsal olarak sevgiyi nasıl anlamlandırdığını ele almaya çalışacağız. (shrink)

20. yüzyılın ikinci yarısında Platon’un Devlet’te ortaya koyduğu vatandaşlık ve yönetim teorisi totaliter, ırkçı ve eşitlikçilik karşıtı olmakla suçlanmıştır. Özellikle ulus ve yurttaş kimliği yaratmak için yönetici elitler tarafından kurgulanması öngörülen asil yalan hikayesinin vatandaşları doğuştan gelen politik ve ekonomik bir hiyerarşiye inandırmak için bir propaganda aracı gibi kullanılması haklı olarak yoğun eleştirilere maruz kalmıştır. Platon’u yukarıdaki suçlamalar karşısında tamamen aklamayacak olsa bile, asil yalanın epistemik statüsü ve ikna etme gücü hakkında yapılacak dilsel ve mantıksal analizler bize Platon’un felsefi amacına (...) dair kapsamlı bir resim sunabilir. Bu bağlamda, (i) asil yalanın filozof-yönetici olmak için eğitilecekleri Kallipolis’in ve vatandaşların iyiliği için çalışmaya yönlendirmek için kurgulanmış olduğu; (ii) Platon’un bu yalanla ne kendini tamamıyla gerçekleştirmiş filozof-yöneticilerin ne de halkın geri kalanının Kallipolis’in yönetim biçiminin iyiliği ve yararı konusunda ikna olmasını beklemediği iddia edilecektir. Bu hikâye hem Devlet’i okuyacak sıradan halkın Platon’un idealini anlaması için hem de eğer bir gün Kallipolis kurulacaksa rasyonel argümanları anlayamayacak vatandaşları ikna etmek için kullanılabilir. Sonuç olarak, bu makale Platon’un asil yalanın ideal devletinin ne kuruluşu ne de istikrarlı bir şekilde sürdürülmesi için güvence sağlayamayacağının farkında olduğunu, asil yalanın politik ideali için ne zorunlu ne de gerekli olduğunu göstermeyi hedeflemektedir. (shrink)

Yönetim olgusu ilk çağlardan bu yana her daim önemini koruyan bir olgudur. İnsanlık tarihi kadar geçmişe sahip olan bu olgu, içerisinde birçok modeli barındırmaktadır. Günümüz de temsili demokrasilerde seçimlerde oy kullanmak birer vatandaşlık görevi olarak görülse de geçmiş dönemlerde bu durum çok farklıydı. Devletin yönetim mekanizmasında söz hakkına sahip olabilmek sıradan halkın ulaşabileceği türden bir hak değil belli başlı niteliklere sahip olan kişilere tanınan bir hak olarak karşımıza çıkmaktadır. Zaman içerisinde temsil sistemi yaygınlık göstermeye başlayıp, demokrasi kavramının özüne inildikçe bu (...) tür ayrıcalık barındıran kısıtlamalara son verilmiştir. Bu çalışmada ele alınmak istenen konu, seçme hakkının temelini oluşturan oy kullanma hakkının bugünkü anlamını kazanmadan önce ki evrelerine değinerek genel oy hakkına giden süreci gözler önüne sermektir. (shrink)

Bu çalışmanın amacı Martin Buber etiğinin özgünlüğünü keşfetmek ve geliştirmektir. Buber varlığı ilişki temelinde ele alarak Ben-O ve Ben-Sen ilişkisi olarak ayırmıştır. Ben-O ilişkisi insanın varlıkla sıradan tecrübesine karşılık gelirken, Ben-Sen ilişkisi insanın ötekiyle diyalog kurduğu anda ortaya çıkan daha derin bir ilişkidir. Ötekiyle ilişki; tüm etik değerlendirmeleri içinde barındıran, yaşamın dinamizmine uygun, insanlık tarihinin mitolojik ve etik dinamiklerini de içeren bir ilişkinin temellerini içermektedir. Ben-Sen ilişkisi yalnızca insanın insanlarla kurduğu bir ilişkiyi değil insanın canlı, cansız ve manevi tüm varlıklarla (...) kurduğu ilişkiyi açıklamaktadır. Ben-Sen ilişkisinin sadece insanın insanla olan ilişkiyi ele almaması etik üzerine yapılan çalışmalara yeni bir bakış sağlayacak niteliktedir. Buber’in etik anlayışı; diyalog etiği, ötekiyle ilişki etiği, durum etiği, antropolojik etik, varoluş etiği, meslek etiği, anarşist etik, postmodern etik gibi birçok etik anlayışla bağlantılıdır. Buber herhangi bir ahlaki norm ve etik koda bağlı olmayan, tarihsel, ontolojik ve ilişkiyi öncül kılan geniş çaplı içeriğe sahip bir etiğin temellerini ortaya koymaktadır. (shrink)

“Neyi bilebilirim? Nasıl bilebilirim? Nasıl eylemde bulunurum?” sorularına felsefe tarihi boyunca cevap aranmıştır. Yanıtların sürekli yenisi ile güncellendiği bir süreçte, bugün geldiğimiz nokta bize bilginin hakikatine yönelik araştırmaların yerini gündelik bilginin ticaretine bıraktığını göstermektedir. ChatGPT (3,5) gibi yapay zekâ dil modelleri insanların sıradan sohbet arkadaşı olmasının ötesinde, kendi ifadesi ile dili anlama, analiz etme ve üretme yeteneklerine sahip bir mekanizmadır. Yapay zekanın gelişimiyle birlikte, akademik yazım süreçlerinde yapay zekâ tabanlı dil modelleri araştırmacılara, yazarlara ve öğrencilere yazma sürecinde hız, veriye dayalı (...) içerik üretimi ve hataların azaltılması gibi faydalar sunarken, etik kaygıları da beraberinde getirmektedir. İçinde bulunduğumuz çağ itibariyle yapay zekânın makale yazabilir olması değil, bu makaleyi nasıl değerlendirmemiz gerektiği gerçeği ile yüzleşmek zorundayız. Yapay zekâ ve insan iş birliğinin, akademi dünyasında özgün ve değerli içerikler oluşturması imkânsız değildir. Buna karşın öne sürülen düşüncenin ne derece intihal olduğu, intihal ise nasıl bir tavır izlenmesi gerektiği tartışmalıdır. Bu çalışmada, yapay zekâ ve akademik yazım alanlarının birlikte ilerlemesi ve etkileşimi dikkate alındığında yapay zekâ temelli dil programlarının yardımı ile üretilen yazıları nasıl değerlendirmemiz gerektiğini tartışacağız. Bu doğrultuda ilk bölümde, ChatGPT’nin kavramsal tahlil ve mantıksal çıkarım ilkelerini sınadık. ChatGPT kendisine sorduğumuz genel konulara belirli etik ön kabuller çerçevesinde makul yanıtlar vermektedir. Buna karşın, özellikle mantıksal akıl yürütmeye ilişkin konularda yeteri kadar başarılı olamadığı gibi tekrar eden komutlar ChatGPT’nin mantıksal tutarsız yanıtlar vermesine sebep olmaktadır. Söz konusu tutarsızlık kendisinin etik ön kabulüne de sirayet edebilmektedir. Dolayısı ile mevcut ön kabullerin nasıl tasarlandığına ilişkin soruları beraberinde getirmekte ve ChatGPT’nin güvenirliğini tartışmaya açmaktadır. İkinci bölümde ise ChatGPT’den karşılaştırmalı bir konu üzerine deneme yazmasını istedik. Doğru ve açıklayıcı komut dizimi ile kelime sınırı olmaksızın ChatGPT yardımı ile bir makale yazmak mümkündür. Buna karşın ortaya konan metnin özgünlük ve intihal denetiminin nasıl yapılacağı/yapılması gerektiği tartışmalıdır. Bu çalışmada da gösterildiği gibi çevrimiçi benzerlik tespit uygulamaları tüm dilleri algılayacak şekilde yapay zekâ desteğini henüz sağlayamadığı için İngilizce ve Türkçe aynı içeriğe sahip yazıların benzerlik oranı birbirinden tamamen farklıdır. Bununla birlikte, yapay zekâ yardımı ile yazılan bir metnin ne derece özgün kabul edileceği de ayrıca tartışmalıdır. Sadece öğrenen değil öğreten ve yazıların denetlenme ve yayımlanma sürecinde rol alacak kimselerin de faydalanabileceği ChatGPT’nin akademide ne şekilde yer alacağı/alması gerektiği ötelenemez bir meseledir. Çalışmamızı bu tartışmaya verilebilecek yanıtlar çerçevesinde ilerleterek şu sonuca ulaştık: Yapay zekânın getirdiği ilerleme araştırmacılara kullanışlı imkanlar sunsa da etik ve güvenilirlik açılarından dikkatli bir şekilde yönetilmediği takdirde araştırmacının özgün doğasından uzaklaşmasına sebep olabilir. Netice itibariyle yapay zekâ yardımı ile ortaya konan bir çalışmanın araştırmacının kendi özgünlüğünü ve etik kaygılarını içermesi esastır. (shrink)

Bu yazıda Titius-Bode Yasası örneğinde bir doğa yasası ile sıradan bir doğru genelleme arasındaki ayrım tartışılacak. Doğa yasalarının deney verilerini derli toplu aktaran formüller olmanın dışında nitelikleri olduğu gösterilecek. Rastlantısal genelleme ve doğa yasaları arasında yaptığımız –genellikle sezgisel olan—ayrımın, söz konusu önerilerin diğer bilimsel kuramlarımızla ilişkisinde yattığı savunulacak.

Due to COVID-19 pandemic caused by the virus SARS-CoV-2, in the spring of 2020 Republic of Croatia imposed a lockdown, which included a measure of transferring the educational process on all educational levels from classroom to distance education. Characteristics of learning in higher education during the lockdown were identical to those pertaining to online learning. Aiming to determine the attitudes of students of Josip Juraj Strossmayer University of Osijek towards online learning and the factors affecting their attitudes, we have conducted (...) a quantitative research. In so doing, we have collected the data using the surveying method on a convenient sample via Internet. The results have shown that students have a slightly negative attitude towards online learning, provided that students who have used online learning tools more frequently before the pandemic have a more positive attitude towards it. By applying the technology acceptance model, we have confirmed the indirect correlation between the perceived ease of use of online learning tools and the attitude towards online learning with a strong mediation effect of perceived usefulness of online learning. (shrink)

[English in PhilArchive, unpublished]. Ruđer Bošković's (Rogerius Joseph Boscovich, 1711-1787) induction is described as a reasoning procedure that combines abductive, generalizing and deductive forms of inference. According to Bošković, the application of inductive reasoning extends beyond natural science. Bošković's critique of the use of the principle of sufficient reason is discussed, and constructive rules of Bošković's inductive logic are proposed from the standpoint of contemporary justification logic. To that end, justification logic could be extended with Bošković's typology of reasons. Hunter's (...) result (1965) is conceived as a confirmation that the inference from the constructive defectus rationis is a necessary component of Bošković's induction. - English version in _PhilArchive_. (shrink)