Artykuł jest próbą analizy koncepcji minimalistycznej neurofilozofii autorstwa Henrika Waltera w kontekście dyskusji dotyczącej problemu psychofizycznego. Bezpośrednio związana z ową koncepcją teoria o „zróżnicowanej metafizyce” została w tekście powiązana z ideą pluralizmu eksplanacyjnego i ukazana jako metodologiczna alternatywa dla poszukiwania fundamentalnych teorii świadomości. Jednocześnie poza ewentualnymi zaletami metafilozoficznej refleksji podejmowanej w ramach minimalistycznej neurofilozofii zarysowane zostały jej podstawowe ograniczenia i problemy związane m.in. z uznaniem superweniencji za punkt łączący różnorodne stanowiska neurofilozoficzne.

Artykuł zawiera analizę wykorzystania kategorii afordancji w koncepcjach socjologicznych, podejmujących problematykę relacji pomiędzy strukturą społeczną a jednostkowym sprawstwem. W tekście skoncentrowano się na dwóch koncepcjach, które stanowią próbę ujęcia tej relacji w spójnym podejściu teoretycznym i bez popadania w skrajny determinizm społeczny oraz nadmierny indywidualizm. Są nimi krytyczny realizm i koncepcja habitusu Pierre’a Bourdieu. Kategoria afordancji jest przedstawiona w artykule jako użyteczne narzędzie do opisu relacji między podmiotem a środowiskiem, które to narzędzie pozwala zwrócić uwagę na czynnik materialny w badaniu (...) struktur społecznych, przy jednoczesnym uznaniu aktywnej roli podmiotu w ich współtworzeniu. Szczególnie obiecujące jest tu osadzenie afordancji w koncepcji poznania rozproszonego, wykorzystywanej w socjologii do badania tzw. struktur socjotechnicznych. ----------------------------------------- Zgłoszono: 30/04/2023. Zrecenzowano: 15/02/2024. Zaakceptowano do publikacji: 24/04/2024. (shrink)

The objective of this paper is to examine whether the category of affordances and the potential mechanisms governing their actualization can offer a valuable framework for a deeper understanding of mental disorders, particularly addiction. In recent years, the category of affordances has been applied in analyzing schizophrenia, depression, or obsessive-compulsive disorder (OCD). In the paper we concentrate on substance use disorder (SUD) and argue that it can be characterized in terms of reshaping the field of affordances and an inability to (...) inhibit inappropriate affordances. To support this approach, we refer to the neuronal mechanism (involving the cortico-subcortical loops (CSL)) that is responsible for decision-making and action choice as part of a continuous competition between possible patterns of interaction with the environment. In the context of addiction, this mechanism is impaired, resulting in disruptions to motor, emotional, and cognitive functions, including decision-making. The adopted perspective allows the study of addiction to include descriptions at the sub-personal, personal, and supra-personal levels, which addresses both phenomenological descriptions of people with SUD and the neural mechanisms behind them. Moreover, this perspective has potential applications in various therapeutic strategies. (shrink)

Oikologia to nauka o domu rozumianym szeroko, w kontekście dialektyki zakorzenienia człowieka w świecie, jako relacja zachodząca między nim a otaczającą go rzeczywistością. Dotyka w swojej analizie m.in. pytań z zakresu etyki środowiska dotyczących ludzkiej ingerencji w strukturę świata i stara się wspierać refleksję i wynikającą z niej postawę pełną wrażliwości na związek człowieka ze środowiskiem. Ekofilozofia, jako dyscyplina podejmująca wieloaspektową problematykę ochrony środowiska z perspektywy filozoficznej refleksji, w centrum zainteresowania stawia również badanie samej relacji łączącej człowieka ze środowiskiem przyrodniczym. (...) Celem artykułu jest wskazanie, iż refleksja oikologiczna może okazać się pomocną perspektywą dla szeroko pojętej ekofilozofii, a więc właśnie dla rozważań skupiających się na odpowiednim ułożeniu wspomnianej interakcji. Przykładem praktycznego problemu, w którym tego typu spojrzenie zostanie zaprezentowane, jest kwestia przestrzeni miejskiej, a konkretniej jej rewitalizacji, ze szczególnym naciskiem na obszary poprzemysłowe, którą w omawianym kontekście ekofilozofii wiąże się przede wszystkim z ideą zrównoważonego rozwoju. (shrink)

The subject embodied in the designed environment. Analysis of the use of the affordance concept in architecture: James Gibson’s ecological psychology is considered as one of the research subtraditions within embodied cognition. Gibson emphasizes the nature of the agent-environment interaction through the development of the theory of affordances. According to this idea, affordances are relational properties of the environment that enable a specific action for the agent. Currently this concept is being applied in many different contexts. This paper considers the (...) application potential of affordance in architectural studies as a tool that analyses the agent’s interaction with the environment. In this context, the affordance category can be a tool that allows one to take into account the importance of space for the shaping of behavior and interactions between its users, without falling into architectural determinism. The main aim of this study is to analyze affordances as a category that, despite its diversity and vagueness, can play an important role in the embodied view of architecture. The first part of the article is an attempt to synthetically place affordances in the context of embodied cognition and to point out the basic philosophical interpretations and discussions related to Gibson’s concept. In the next part, we situate the concept of affordances in the context of design practice. We also present the pros and cons of applying affordances to this ground. The last section in presenting the concept of affordances is considered within the background of the embodied current in architecture. (shrink)