Hristiyan inancı içerisinde merkezi konuma sahip olan mevzulardan birisi de, İsa’nın ölümünden üç gün sonra diriltildiğine yönelik olan inançtır. Hristiyan eskatolojisinin de dayanak noktasını oluşturan bu mevzu, dinler tarihi ya da teoloji gibi disiplinlerin içerisinde tartışıldığı gibi, çeşitli Hristiyan düşünürlerce, din felsefesi disiplini içerisinde de tartışılmıştır. Din felsefesi açısından bakıldığında, konunun merkezi konumda olması, bu mevzunun rasyonel bir zeminde tartışılıp tartışılamayacağını da beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda, özellikle din felsefesi içerisinde birçok Hristiyan düşünür tarafından konu ele alınmış ve farklı çevrelerce de (...) mevzuya yönelik karşı itirazlar dile getirilmiştir. Bu noktada yapılan tartışmaların içeriğine baktığımızda, mucize kavramı önem taşımakla birlikte, Hristiyan düşünürlerin argüman haline getirdikleri ve bir delil olarak öne sürdükleri “Boş mezar” ve “Tanıklıklar gibi birçok farklı husususun din felsefesi açısından tartışıldığını söyleyebiliriz. Ayrıca bazı ateist düşünürlerin bu delillere yönelik itirazları olmakla birlikte, bazı Hristiyan tarihçilerinde konuya ilişkin ciddi itirazları bulunmaktadır. Biz de bu makalemizde, İsa’nın ölümünden sonra dirilişinin rasyonel bir şekilde izahının nasıl olabileceği sorusunu merkeze alıp, konuyu Hristiyan düşünürlerin bakış açısından değerlendirmeye çalıştık. Bu noktada İslam gibi farklı dinlerde ve farklı anlatılarda karşımıza çıkan Hz. İsa figürünü konumuzun dışında tuttuğumuzu ayrıca belirtelim. Çünkü bizim yazımızın konusunu oluşturan kişi Hristiyan inancındaki İsa ve bu din içerisinde önem taşıyan kutsal metinler ve bu metinlerde geçen anlatılar oldu. Bu açıdan bakıldığında yazımız içerisinde, konuya ilişkin doğrudan bir teoloji ya da dinler tarihi çerçevesinde değerlendirme yapmaktan çok, din felsefesi içerisinde bize sunulan tartışmalardan yola çıkarak eleştirilerimizi ve tahlillerimizi dile getirmeye çalıştığımızı ifade edebiliriz. (shrink)

Güvenilirci (reliabilist) bilgi teorisi, çağdaş epistemik gerekçelendirme kuramları içerisinde, dışsalcı (externalist) kuramın bir türü olarak kendisine yer bulmaktadır. Kısaca, bir inancı gerekçelendiren şeyin o inancın oluşturulduğu sürecin güvenilirliği olduğunu öne süren bu yaklaşım, bu bilişsel süreçleri özne dışı unsurlara bağladığı içinde dışsalcı bir pozisyonda yer almaktadır. Bu bilgi teorisinin tam karşı konumunda yer alan içselci (internalist) bilgi teorisi ise, özne merkezli bir yaklaşımla, doğru inancı gerekçelendirecek yöntemin, kişinin kendi zihinsel yapısından yola çıkarak, belli kognitif süreçler sonucunda ulaşılabileceğini öne sürmektedir. Epistemik (...) gerekçelendirme kuramları içerisinde birçok tartışmada kendisine yer bulan bu iki bilgi teorisi, kendi içerisinde de birçok farklı kurama kapı aralamıştır. Burada içselci bilgi teorisinden ortaya çıkan erişim içselciliği, farkındalık içselciliği gibi kuramları ve dışsalcı bilgi teorisinden ortaya çıkan süreç güvenilirciliği, gösterge güvenilirciliği ve erdem güvenilirciliği gibi farklı türden kuramları örnek olarak verebiliriz. Öte yandan çağdaş epistemolojideki bu tartışmalar, dini epistemoloji içerisinde de kendisine yer bulmuştur. Özellikle Alvin Plantinga, kendi dini epistemolojisi içerisinde dışsalcı bir tutum sergilemiş ve son dönem çalışmaları içerisinde de güvenilirci bir anlayışla Tanrı inancının epistemik mahiyetini ortaya koymaya çalışmıştır. Bu makalede öncelikle dışsalclık ve onun bir türü olan güvenilirci bilgi anlayışını ve bu kuramlara getirilen eleştirileri ele almaya çalışacağız, daha sonra A. Plantinga’nın son dönem dini epistemolojisinin de yönünü belirleyen güvence (warrant) kavramını açıklayıp, bu kavramın bütün teist dinlere uygulanabilirliğini sorgulayacağız. (shrink)

Using the Epicurean position on death as a starting point, this article re-examines the basic assumptions of philosophers regarding their views on whether death should be seen as a bad. It questions the positions of philosophers such as Thomas Nagel and Derek Parfit by applying Wittgenstein’s notion of grammar as developed by G. P. Baker and P. M. S. Hacker. While philosophers may characterize questions such as ‘What is the nature of death?’ and ‘Is death a bad?’ as metaphysical, I (...) propose that such questions can be better characterized as grammatical. The failure to understand the grammatical character of such questions creates the illusion that questions concerning the nature of death can be adequately tackled with reference to empirical or metaphysical ‘facts’. If the arguments in this article are substantiated, some philosophical puzzles about death can be dissolved. (shrink)

Pʻilisopʻayutʻyan sahmanumnerě -- Porpʻyuri "Neratsutʻyun" verlutsutʻyuně -- Aristoteli "Analitikayi" meknutʻyuně.

The authors of the numerous medieval and early modern Sanskrit-medium commentaries on the various recensions and sub-recensions of the Vālmīkirāmāyaṇa frequently found themselves in a somewhat awkward hermeneutical position. The epic itself, like many Indic texts, is highly revered both as a religious text, one of the earliest and most influential Vaiṣṇava texts, and as a literary work that is not only a great poem but indeed the very first poem and the fons et origo of all subsequent poetry. Moreover, (...) like Vyāsa, the author of the Rāmāyaṇa’s sister epic, the Mahābhārata, Vālmīki was regarded not merely as an inspired poet and sage, but as a ṛṣi, that is to say an inerrant seer whose speech, in his case inspired directly by the creator divinity Brahmā and the god’s gift of a divine vision, must therefore be accepted as absolutely true and authoritative. The problem facing the work’s commentators is that Vālmīki’s text portrays its hero, Rāma, as not only a god in the form of a man, but as one who, ignorant of his own divinity, suffers all of the mental, emotional, and physical pain to which ordinary mortals are prey. In this Rāma differs sharply from the subsequent Vaiṣṇava avatāra and central figure of the Mahābhārata, Kṛṣṇa, who, fully aware of his godhood, rarely suffers in any way mentally or physically. But the Rāmāyaṇa’s commentators are living and writing in a world in which the development of the medieval bhakti movements has led poets and theologians to conceive of and write about Rāma as an omnipotent and omniscient figure very much like Kṛṣṇa. The present essay discusses the lexical, grammatical, and hermaneutical strategies the commentors adopted to negotiate the tension between Vālmīki’s apparent depiction of the suffering of his hero and a proposed deeper meaning in which the avatāra conforms more fully to what became the medieval and modern theology of god on earth. (shrink)

Turkish Epistemoloji rasyonel inançların felsefi analizini konu edinmesi nedeniyle gerekçelendirme edimine merkezi bir önem atfeder. Gerekçelendirme kişinin bir önermeye inanmak için gerekçeye sahip olunmasını sağlayan koşul veya koşullar dizisinin tespit edilmesini içerir. İnançlarımızın birçoğunun çıkarımsal olmayan gerekçelerinin bulunduğu şeklindeki ılımlı/yanılırcı temelci perspektifle uyum sağlayan bir gerekçelendirme teorisi olarak Michael Huemer tarafından ortaya konan görüngüsel muhafazakarlık ilkesi, bu türden bir koşulu tanımlar. GM formülasyonuna göre eğer S’ye p olarak görünüyorsa, çürütücü etmenlerin yokluğunda S’nin p’ye inanmak için en azından bir dereceye kadar (...) gerekçesi vardır. Görüngüler ise rasyonel inanç oluşturmanın olanağına referans veren, inanç ve inanma eğilimlerinden farklı, sui generis deneyimlerdir. Bu makalede görüngülerin doğasından hareketle GM’yi tanıttım ve GM’ye yöneltilen eleştirilerin bir bölümünü tartıştım. Yer verdiğim eleştiriler, GM’nin irrasyonel/tehlikeli görüngüler ve bilişsel nüfuzdan kaynaklanan inançları dahi gerekçelendirilmiş kabul ettiği, GM teorisyenlerinin görüngülere gerekçelendirme edimi özelinde biçtiği başat rolün ve inanç ve görüngüler arasında öngörülen farklılıkların abartılı olduğu itirazlarını içerir. Bana göre sözü edilen eleştirilerin hiçbiri, GM’nin reddedilmesini gerektiren argümanlar içermez. Görüngülerin epistemik gerekçelendirmedeki rolünü tesis eden GM veya benzeri bir ilkeyi kabul etmek için temel neden ise bunun şüphecilik haricindeki olası alternatiflerinin belirsizliğidir. Çünkü eğer görüngüler, inanç oluşturmada epistemik faile rehberlik edecek göstergeler ise bu, failin ilgili göstergelerden yoksun olduğunda herhangi bir şeye rasyonel olarak inanmasının olanaksızlaşacağı anlamına gelir. English Because epistemology deals with the philosophical analysis of rational beliefs, it assigns central importance to justification. Justification involves identifying the condition or set of conditions that enables one to have grounds for believing a proposition. The principle of phenomenal conservatism, put forward by Michael Huemer as a justification theory that accords with the moderate/fallibilist foundationalist perspective that many of our beliefs have non- inferential justifications, is a principle that defines such a condition. According to the PC formulation, if it seems to S that p, then, in the absence of defeaters, S thereby has at least some degree of justification for believing that p. Seemings/appearances are sui generis experiences that refer to the possibility of rational belief formation and are different from beliefs and dispositions to believe. In this article, I introduce PC based on the nature of seemings and evaluate some of the criticisms directed at PC. The criticisms I discuss include objections that PC even justifies beliefs stemming from irrational/dangerous seemings and cognitive penetration, and that the dominant role that PC theorists assign to seemings in the act of justification and the differences envisaged between beliefs and seemings are exaggerated. In my opinion, none of these criticisms contain arguments that would lead to the rejection of PC. The main reason to accept PC or a similar principle that establishes the role of seemings in epistemic justification is the vagueness of its possible alternatives other than skepticism. For, if seemings are indicators that guide the epistemic agent in forming beliefs, this means that it is impossible for the agent to believe anything rationally when she lacks the relevant indicators. (shrink)

İslâm tarihi boyunca Müslümanların üzerinde özenle durdukları temel meselelerden biri Kur’ân-ı Kerîm’i öğrenme ve başkalarına öğretme konusudur. Zira İslâm’ın emirlerinin doğru bir şekilde anlaşılması ve yaşanması için Kur’ân’ın orijinal haliyle öğrenilip öğretilmesi zaruri kılınmıştır. Konuyla ilgili öncelikli sorumluluk, Kur’ân’ın ilk muhatabı ve uygulayıcısı olan Hz. Peygamber (s.a.v.) tarafından alınmıştır. O, ashâbına âyetlerin hem mesajlarını hem de okunuş şekillerini (lafızlarını ve kelime telaffuzlarını) öğretmiş ve bunların uygulamalarını bizzat göstermiştir. Bu bağlamda araştırmanın konusu, Hz. Peygamber’in (s.a.v.) ilk muhataplarına Kur’ân’ı öğretirken dikkate aldığı (...) bazı pedagojik esasları ortaya koyup değerlendirmektir. Buradan hareketle araştırmada, kaynaklarda zikredilen bilgiler ışığında Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Kur’ân’ı okuma tavrı, talim etme usûlleri ve öğrencilerine yaklaşımlarına dair tespitlerde bulunmak; bu sayede günümüz Kur’ân öğreticilerine yol gösterecek bir yöntemin ve iletişim dilinin oluşmasına katkı sağlamak hedeflenmiştir. Bu yaklaşım ve anlayış aynı zamanda makalemizin de hareket noktasını oluşturmaktadır. Ayrıca araştırmada Hz. Peygamber’in (s.av.) Kur’ân öğretimi esnasında hayata geçirdiği pedagojik esasları, bir ilke veya metodu doğrudan konu edinmeksizin, süreç odaklı yaklaşımla tahlil etmek amaçlanmıştır. Dolayısıyla İslâm tarihinde Kur’ân öğretimi yapılan başka bir zaman diliminde bu işle meşgul olan şahısların uyguladıkları pedagojik ilke ve metotlar araştırmanın kapsamı dışındadır. Ancak çalışmada yer yer Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Kur’ân öğretim metotlarının kendisinden sonraki döneme etkisine dair örneklerin verildiği de olmuştur. Konuya ilişkin literatüre göz atıldığında dikkat çeken ilk husus, Hz. Peygamber’in (s.a.v.) eğitimciliğini genel anlamda ana hatlarıyla ele alıp değerlendiren birçok çalışmanın varlığıdır. Bununla birlikte onun, Kur’ân eğitimi-öğretimini özel olarak ele alıp irdeleyen araştırmalar çok fazla değildir. Bu çalışma böyle bir düşüncenin ürünü olarak ortaya konulmuştur. Araştırmanın konuyla ilgili diğer çalışmalardan farkı, eğitici-öğretici ilişkileri bağlamında ve pedagojik ilkeler çerçevesinde Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Kur’ân öğretimini ele almasıdır. Bu çerçevede çalışma kapsamında ilk aşamada verilerin elde edilmesi için kapsamlı literatür taraması gerçekleştirilmiştir. Bunun sonucunda elde edilen verilerin analiz ve değerlendirmesinde nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışma neticesinde Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Kur’ân öğretiminde uyguladığı pedagojik esaslar “kabiliyetli olanları özel olarak seçip yetiştirmesi, Kur’ân öğretiminde fırsat eşitliği sunması, aceleci davranmaması, öğrenmede güçlük yaşayanları gözetmesi, hayata aktararak öğretmesi, alfabeden ziyade ezber yoluyla öğretimi benimsemesi, öğrencilerinden dönüt alması, bireysel ve toplu öğrenime imkân sunması, örgün ve yaygın Kur’ân öğretimini aynı anda uygulaması, Kur’ân’ın lafızlarını bizzat tatbik ederek öğretmesi, yazı ve ezberi birlikte kullanması, Kur’ân öğreniminde başarılı olanları teşvik ve takdir etmesi” şeklinde tespit edilmiştir. (shrink)

In lieu of an abstract, here is a brief excerpt of the content:FINALITY AND INTELLIGIBILITY IN BIOLOGICAL EVOLUTION ANTONIO MORENO, O.P. Graduate Theological Union Berkeley, California I N SCIENCE AND philosophy the final cause has always..,been controversial. To biologists the problem is complicated, but many believe that it is impossible fo give a complete description of the phenomenon of life without taking into oonsideration the teleological aspect of it. Thus Rensch: A special feature of all living organisms is the fact (...) that biological processes in general appear to be: 'meaningful.' They are not only appropriate to the immediate conditions, but also seem to be directed to some purpose which in individual development is only achievE:d at a relatively late stage and after many modications of form.1 Simpson's approach to this problem is shaped by the conviction that biology should attempt to answer all the questions, one of whioh is the reason for a living being's activity: "Here, ' What for '-the dreadful teleological question-not only is legitimate but also must eventually be asked about every vital phenomenon." 2 To understand how finality is realized in biology, let us first turn briefly to the nature of the final cause. The Nature of the Final CaU8e Aristotle deals with causes in the seeond book of his Physics: It is through the causes that scientific conclusions about mobile heings are demonstrated. Movement is intelligible when we discover the causes that produce it. Among the 1B. Rensch, Biophilosophy (New York: Columbia University Press, 1971), p. 107. 2 G. Simpson, Th,is Vi.ew of Life (New York: Ifarcourt, 1964),.pp. 104-108. l ANTONIO MORENO, O.P. causes, the first and most important is the final cause, which is defined as "that for the sake of which a thing is done." 3 The final cause is the motive or reason which impels the agent to operate. Motion is the vehicle by whioh the goal is attained and, consequently, the other causes exercise their causality in dependence on the final cause. Hence, Aquinas says: " The final cause is called the cause of causes, because it is the cause of the causality of all the causes. For it is the cause of the efficient ca:usality; and the efficient cause is the cause of the causality of both the matter and the form.".j, The final cause directs, inclines, and attracts; impelled by this attraction, the efficient pushes and exercises its action. Aquinas asserts that those who reject the final cause destroy the intelligibility of science, inasmuch as they suppress the motive or first reason which justifies motion. The final cause is not the cause that executes the adion, for this is the agent's function, the efficient cause. The final cause is the reason why the agent acts. Therefore, the efficient cause presupposes the final: "The end is not the cause unless it moves the agent to act. If there is no action the final cause does not exist." 5 It is interesting to note that many biologists believe that the existence of finality destroys causality, when actually the opposite is true. For example, Simpson says: " The finalist was often the man who made a liberal use of ignaV'a ratio,... when you failed to explain a, thing by the ordinary process of causality, you could ' explain ' it 1by reference to some purpose of nature." 6 A simple desirn or attraction is not a cause unless it is fol3 Aristotle, Ph&sias (Trans. W. D. Ross) Book II, 3, 194b34. (Oxford, 1962). 4 Thomas Aquinas, In V Metaph., Iect. 3, n. 782. Of. Summa Theol., I, q. 105, a.5. 5 Thomas Aquinas, On the Power of God, trans. English Dominican Fathers (Westminster, Md.: Newman Press, 1952), q.5, a. l. 6 G. Simpson, The Meaning of Evolution (New Haven: Yale University Press, 1967), p. 274. FINALITY IN BIOLOGICAL EVOLUTION 3 lowed by the activity of the agent. The desire to attain the goal is called the " intention " of the action, even when the goal is not achieved, as happens in many of our actions. Failure does not destroy finality; inactivity does. For that which is first in the intention is the last to be achieved as the effect. The intention does not... (shrink)

Classical work on Vedanta philosophy by Bādarāyaṇa; includes three commentaries.