The well-trotted path of interpretation of tragedy refers to a positive conflict of forces or values. In this article, we examine another possibility: to focus on a negative act involved in the tragedy, i.e., avoidance of essential goods and attachments. The avoidance makes the tragic hero live in a contracted world in which he cannot choose a good or save himself. The distinction between the positive and negative aspects of a tragic situation intersects with the distinction between the two layers (...) of tragedy. The first layer involves unfortunate events and the subject’s strategies of resistance and self-preservation. The second layer involves new interactions between the subject, and the new reality changed by the effort of resistance. The new interaction leads to tragic guilt and turns the subject into a tragic hero. Between these layers, there is a dynamic exchange of content as it is between the negative and positive aspects of the tragedy. The negative act (rejection of values and attachments) and the affirmative act (the stand taken in an actual conflict of values, rations, claims) are mutually entangled. Any viable interpretation of tragedy should be able to follow both directions of their interaction. It is natural for philosophical hermeneutic to start with the negative act because it shows the immersion of tragedy in the structure of existence. This approach does not, however, remove the need for another hermeneutics, starting with the tragic experience. We tried to show this possibility by referring to the philosophy of Lev Shestov. (shrink)

W artykule dyskutuję warunki decydujące o zakończeniu działania i kryteria, uzasadniające to zakończenie. W nawiązaniu do tradycji filozoficznej i tekstów literackich pokazuję niepewny status końca działania. Wychodzę od spostrzeżenia, że w filozofii działania poświęcono temu problemowi znacznie mniej uwagi niż problemowi początku działania, a to ze względu na moralne i polityczne implikacje początku działania, szczególnie powiązanie początku działania z wolną wolą. Argumentuję, że koniec działania jest problemem równie doniosłym. Proponuję performatywną interpretację aktu zakończenia. Zgodnie z tą interpretacją racje zakończenia działania (...) kształtują się wyraźnie i zobowiązująco dopiero w refleksji. ----------------------------------------- Zgłoszono: 19/10/2023. Zrecenzowano: 20/01/2024. Zaakceptowano do publikacji: 26/01/2024. (shrink)

W artykule omawiam normatywne aspekty drażliwości – nieadekwatnie silnej reakcji na różnice poglądów i postaw – towarzyszącej współczesnej polaryzacji dyskursu w kulturze Zachodu. Tak jak polaryzacja, drażliwość jest częściowo wytworem medialnym, lecz odzwierciedla również strukturalne problemy kultur i praktyk społecznych opartych na gęstej sieci wartości. Omawiam diagnozy zjawiska i proponowane w filozofii remedia, takie jak odejście od dyskursu opartego na wartościach oraz osłabienie założeń związanych z silnym podmiotem działań i przekonań. Polemizując z tym dwoma rozwiązaniami, proponuję program radykalnego filozoficznego krytycyzmu. (...) Omawiam jego założenia na tle współczesnych teorii krytycznych oraz pokazuję jego konkretne zastosowanie w praktyce edukacyjnej. (shrink)

In this article, I am discussing the social phenomenon of touchiness (excessive sensitivity to differences of opinion and lifestyle) as a result of the polarization of discourse in contemporary Western culture. This polarization and the resulting touchiness are partly an effect of media, but the later also reflects structural problems of cultures and social practices. The problems arise from the dense network of potentially conflicting values. I am discussing some diagnoses of this phenomenon and some purported philosophical remedies including departure (...) from the language of values and abandoning the idea of a strong subject of action and beliefs. I am criticizing these solutions and I am proposing the idea of radical criticism instead. I am presenting the idea about established theories of philosophical criticism, including those by Horkheimer, Spaemann, Habermas. I am also presenting a practical application of the idea of radical criticism in education: promoting philosophical inquiry in the classroom. (shrink)