The aim of the text is an elaboration of the Moses Mendelssohn’s aesthetics and its connections to the German philosophical thought of Enlightenment. I analyze the issue of sensations and so-called mixed sensations and I argue that they are the necessary condition of cognition. I present the relations between aesthetics and ethics and I elaborate so-called theory of three faculties. I argue that sense is an element conjoining action and cognition.

konspekt wykładów w roku akademickim 1972/1973.

Alessandro Stavru, Il potere dell’apparenza. Percorso storico-critico nell’estetica antica.

I say: “Oh, what a beautiful surrealist picture!” With quite precise awareness: this páthos, these emotions of mine do not stem from our common sense. An aesthetic judgment is founded on an immediate subjective intuition: an emotion or a free feeling of a single subject towards an object. A universal sense, possibly. Some judgments of ours in ethics and in law are no different from our perceptions in front of art. It would be the same for a hypothetical sentence of (...) the judge that concluded with these words: “I acquit Arsenio Lupin because of his magnificent handlebar moustache like that of Guy de Maupassant”. Everyone would think intuitively that it is an unfair sentence. Is there aesthetics of terror? The case that the article intends to examine is that of the famous kidnapping and murder of the Italian statesman Aldo Moro by the “Brigate Rosse” [Red Brigades] (1978). The method used here consists in studying the image of the kidnapping as iconic documentation of reality, and, above all, as an ethical-legal judgment about the terrorist crime. Moro was photographed during his kidnapping. There are at least two pictures. Both constitute an extraordinary source for a judgment on the basis of an image. In both of them, Aldo Moro is pictured in front of a Red Brigades banner during the captivity. In what sense do these pictures document an aesthetic judgment concerning the “case Moro”? The answer can be found in a remarkable iconic coincidence of these pictures with a masterpiece by Georges Rouault (Paris 1871-1958) devoted to the theme of the “Ecce Homo”. The Gospel in the “Ecce Homo” scene (John: 19, 4-5) narrates how Pontius Pilate wanted to arouse the compassion of the people with a scourging and the exposure of Jesus to the crowd. The plate under consideration is entitled “Qui ne se grime pas?” [Who does not have a painted face?] and is a key work in Rouault’s suite of prints Miserere, dated for 1923. (shrink)

Obecna dominacja hedonizmu, a ściślej eudajmonistycznego ideału „udanego życia” jako samorealizacji opierającej się na potęgowaniu jednostkowego szczęścia stanowi symptom procesów modernizacyjnych, które dogłębnie zmieniły naszą społeczną i kulturową rzeczywistość. Poziom względnego dobrobytu osiągnięty w najbardziej rozwiniętych częściach świata sprzyja upowszechnianiu się wiary w nieomal bezgraniczną wolność jednostki, która coraz częściej i intensywniej poddaje krytycznej refleksji panujące dotąd systemy aksjologiczne. Świat wartości etycznych pluralizuje się, rozprasza i traci na naszych oczach swoje stabilne fundamenty. Pomimo licznych symptomów kryzysowych wciąż jednak utrzymuje się (...) powszechny stan względnego samozadowolenia, który syci się przekonaniem o „etycznej wyższości” kultury Zachodu. Wprawdzie przyznajemy, że świat liberalnej demokracji, w jakim żyjemy, stopniowo traci swój „moralny kręgosłup", ale nadal żywimy przekonanie, że nie ma dla niego żadnej lepszej realnej alternatywy. Opisywany przez prezentowanych w niniejszej monografii autorów proces estetyzacji życia codziennego, historii i polityki bynajmniej nie poprawia tej sytuacji, lecz wydaje się jedynie pogłębiać nasze etyczne rozchwianie. (shrink)

This paper applies the ontological framework developed by Roman Ingarden in his Controversy over the Existence of the World to the domain of mathematics, concluding with some remarks on parallels between the mode of existence of mathematical entities on the one hand and of values on the other.