Abstract

Çağdaş zihin felsefesi tartışmalarında baskın pozisyon şüphesiz ki fizikalizmdir. Ancak fizikalizmin nesnel bakış açısı ile fenomenal bilinci açıklayabilen kuşatıcı bir bakış açısı sunulamamaktadır. İçsel deneyimin içeriklerine ait fenomenal nitelikleri, fiziksel niteliklere indirgeyen açıklama modellerine getirilen güçlü itirazlar ile zihinsel ve fiziksel karşıtlığını kabul eden felsefecilerin sayısı giderek artmaktadır. Bu da çağdaş zihin felsefesinde düalizmin yeniden yükselişi anlamına gelmektedir. Bu yükseliş, töz düalizminden yana değil, bedenin hem fiziksel hem zihinsel nitelikleri olduğunu kabul eden nitelik düalizminden yanadır. Bir yandan anti-fizikalist argümanlar, nitelik düalizmi için destekleyici savlar olarak değerlendirilmekte, bir yandan da töz düalizminin açmazları için nitelik düalizmi bir çözüm olarak görülmektedir. Bu çalışmada, nitelik düalizminin fizikalizme karşı töz düalizminden daha güçlü bir alternatif oluşturup oluşturmadığı iki yönlü olarak ele alınmaktadır. İlk olarak, fizikalizme getirilen itirazların nitelik düalizmine olduğu gibi töz düalizmine de dayanak sağlayabileceği ihtimali irdelenmekte, ikinci adımda ise töz düalizminin yol açtığı problemlerin nitelik düalizmi tarafından çözülüp çözülemediği tartışılmaktadır.