Çağdaş zihin felsefesi tartışmalarında baskın pozisyon şüphesiz ki fizikalizmdir. Ancak fizikalizmin nesnel bakış açısı ile fenomenal bilinci açıklayabilen kuşatıcı bir bakış açısı sunulamamaktadır. İçsel deneyimin içeriklerine ait fenomenal nitelikleri, fiziksel niteliklere indirgeyen açıklama modellerine getirilen güçlü itirazlar ile zihinsel ve fiziksel karşıtlığını kabul eden felsefecilerin sayısı giderek artmaktadır. Bu da çağdaş zihin felsefesinde düalizmin yeniden yükselişi anlamına gelmektedir. Bu yükseliş, töz düalizminden yana değil, bedenin hem fiziksel hem zihinsel nitelikleri olduğunu kabul eden nitelik düalizminden yanadır. Bir yandan (...) anti-fizikalist argümanlar, nitelik düalizmi için destekleyici savlar olarak değerlendirilmekte, bir yandan da töz düalizminin açmazları için nitelik düalizmi bir çözüm olarak görülmektedir. Bu çalışmada, nitelik düalizminin fizikalizme karşı töz düalizminden daha güçlü bir alternatif oluşturup oluşturmadığı iki yönlü olarak ele alınmaktadır. İlk olarak, fizikalizme getirilen itirazların nitelik düalizmine olduğu gibi töz düalizmine de dayanak sağlayabileceği ihtimali irdelenmekte, ikinci adımda ise töz düalizminin yol açtığı problemlerin nitelik düalizmi tarafından çözülüp çözülemediği tartışılmaktadır. (shrink)

Belli açılardan, biri klasik diğeri modern felsefenin öncüsü olarak kabul edilen Platon ve Descartes birbirilerinden yalnızca çağları bakımından değil; ruh, beden ve töz anlayışları bakımından da farklılık gösterir. Bununla birlikte, hakikati ararken temel aldıkları modus operandi (çalışma şekli, yöntem) bakımından ise oldukça yakın anlayışlara sahip oldukları iddia edilebilir. Platon psykhe’nin varlığa açılma zeminini ortaya koyarken, Descartes ise ben-Tanrı-uzamlı cisimler anlayışını temellendirirken epistemolojiyi merkeze almıştır. Bu bağlamda, varlığa farklı derecelerde epistemolojik bir karakter kazandırmaları bakımından filozofların karşılaştırılabileceğini söylemek mümkün olabilir. (...) Bu açıdan bu çalışma Batı Felsefesi tarihinde önemli değişimler yaratan Platon ve Descartes’ın ontoloji ile epistemoloji arasında kurdukları farklı ve benzer ilişkileri ve epistemolojik çözümlemelerini konu edinmektedir. (shrink)

Today, when it comes to soul-body dualism, the view that comes to mind is the substance dualism that Descartes systematized. As the name suggests, this dualism implies that there are two different types of substances. Similarly, although Ibn Sīnā also adopted a kind of substance dualism by stating that the soul is a different type of substance than matter, his dualism differs from Descartes’ in important aspects. It can be said that the most important reason for this difference (...) is that both ideas belong to different traditions. While Ibn Sīnā’s dualism carries the traces of Aristotelian hylomorphism, Cartesian thought is built on the post-Newtonian understanding of the mechanical universe. This significant difference has deeply affected soul-body conception of both philosophers. The aim of this study is to reveal the fundamental differences between the dualistic understandings of these philosophers in the context of soul-body. Thus, it will become clearer where the Avicennian dualism stands in terms of contemporary philosophy of mind. In this context, the first question to be addressed here is whether, according to both philosophers, the immaterial part of man means the same thing. The answer to this question is negative. The functions that Ibn Sīnā and Descartes attribute to the immaterial substance are quite different from each other. According to Descartes, it can be said that the soul is actually identical with the mind. Because, he describes the soul as the substance whose essence is to think. Here, Descartes is not only referring to theoretical calculations by thinking. It also includes phenomenal consciousness, that is, conscious phenomena, which is also called qualia in contemporary philosophy of mind. Thus, according to the Cartesian tradition, the fundamental distinction between soul/mind (the immaterial substance) and body is phenomenal consciousness: A thing is a soul only if it can have phenomenal consciousness. Whereas, Ibn Sīnā does not see phenomenal consciousness, which is the most basic function that the present Cartesian dualist tradition attributes to the soul, as the basic function of the immaterial substance. In fact, he does not even see it as a function of the human nafs. In other words, according to him, the main function of the human nafs is not to feel/experience or to have phenomenal consciousness. Such functions can also be performed by animals that do not have an immaterial substance. According to Ibn Sīnā, the main functions of the human soul are theoretical or universal thinking and being self-conscious. One of the places where this distinction can be seen most clearly is their thoughts about animal souls. Both philosophers argue that animals do not have an immaterial substance in addition to their material bodies. However, while this means that animals are unconscious automatons for one philosopher (Descartes), it does not mean anything like that for the other. Because, according to Avicenna, an immaterial substance is not necessary to have consciousness or feeling. However, according to Descartes, for a being to be conscious or sentient requires it to have an immaterial substance. Since animals do not have such (substantial) souls, Descartes saw them as unconscious robots. Another point where the same difference can be observed is an argument put forward by Avicenna to prove this immaterial substance, which he addresses as the human soul. According to Avicenna’s argument, the existence of an immaterial substance is necessary for man’s access to universal knowledge, not for having consciousness. However, according to the argument used in the Cartesian tradition and known as the unity of consciousness argument, the existence of immaterial substance is necessary for the unity of consciousness (not knowledge). The aim of this study is to reveal the basic differences between the dualistic understandings of these philosophers in the context of soul and body. In order to reveal these differences, the following points will be discussed: The question of whether animals are conscious and Avicenna’s argument mentioned above. Because the differences in the handling of these two issues by both philosophers will guide us to reveal the fundamental differences in their dualistic understanding. In this study, it will be argued that the dualistic understanding of Avicenna and Descartes in the context of soul-body are radically different from each other, especially over these two issues. (shrink)

Noam Chomsky, “evrensel dil” düşüncesini içeren önemli dil kuramıyla zihin felsefesi ve bilişsel bilim alanında yeni bir yaklaşımın doğmasını sağlamıştır. Chomsky, Kartezyen felsefeyi temel alan dilbilim kuramı çerçevesinde, dil yetisini insana özgü olan zihinsel bir başarı olarak görmektedir. Bu bakımdan Chomsky, dil-zihin ilişkisi konusunda kendisinden önceki filozoflardan oldukça farklı bir yaklaşıma sahiptir. Dolayısıyla bu çalışma, Chomsky’nin dilbilim kuramı çerçevesinde dil ile zihin arasında nasıl bir bağ kurduğunu ve bu bağın yeryüzünde farklı diller konuşan farklı kültürden insanların bir (...) arada yaşamalarını mümkün kılması bakımından önemini sorgulamayı konu edinmektedir. Bu bağlamda çalışmada Chomsky’nin düşüncelerinden hareketle, dilin insanın zihinsel süreçlerine ne türden katkılar sağladığını açıklığa kavuşturmak amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda felsefe tarihinde tartışılagelmiş dil-zihin sorunlarına ilişkin Chomsky’nin düşünceleri deneyci görüşler ve düalist yaklaşımlarla karşılaştırılarak irdelenecektir. (shrink)

Descartes, kuşkuculuğu gerçeklik arayışında bir yöntem olarak kullanır ve ardından gerçekliğin bilgisine bir sezgisel önerme olan cogito düşüncesi ile ulaşır. Zihnin kendini kavrayışı, benliğin düşünmekten kesilemeyeceğinden hareketle ileri sürülür ve bu düşünce ise zihinde kavramsal olarak içerilmiş bulunan Tanrının varlığıyla temellendirilir. Tanrı, zihni kuşkudan kurtaran ve ona gerçek varlığını gösteren en yetkin varlık olarak ifade edilir.

Descartes’ Meditations raised a serious question about whether he committed a logical fallacy while proving God’s existence and veracity. The crux of the allegation is him saying the truth of the clear and distinct perceptions depend on God’s veracity while its validity rests on some clear and distinct perceptions such as Cogito. At first glance Meditations justify this charge if not been attentively read. Disposal of the Cartesian circle claim depends on showing at least some clear and distinct perceptions (...) are spared from evil demon hypothesis. In this article I will argue that Cogito argument, truth rule and principles of reason specifically causality don’t need divine guarantee to grant their truth. Hence, I will defend that his arguments on proving God’s existence and veracity are circularity-proof. But still metaphysic foundations of Descartes’ epistemology rely substantially on God because without his veracity we are doomed to accept a fatal solipsism and never attain a solid ground for science, especially for physics. (shrink)

Prof. Dr. Mehmet Karasan 1907 yılında Denizli, Çivril’de doğdu . İlk ve orta öğrenimini Çivril ve Konya’da, lise eğitimini 1928 yılında İstanbul Erkek Lisesi’nde tamamladıktan sonra aynı yıl Millî Eğitim Bakanlığı’nın yurt dışı eğitim bursunu kazanarak Fransa, Lyon Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Felsefe ve Sosyoloji bölümünde lisans eğitimi almaya hak kazandı. 1932 yılında yurt dışı eğitimini tamamlamasının ardından 1933 yılında İstanbul Üniversitesi Felsefe Bölümüne doçent olarak atandı. 1942 Yılında İstanbul Üniversitesi Felsefe Bölümü asistanı Nusret Hızır ve pedagoji doçenti Bedii Ziya Egemen (...) ile birlikte Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Enstitüsü kadrosuna katıldı. 1932-1950 yılları arasında belirli dönemlerde çeşitli okullarda felsefe, sosyoloji ve Fransızca öğretmenlikleri ve idarecilik yapan Karasan 1951 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde Profesör olarak göreve başladı. Prof. Dr. Mehmet Karasan akademik hayatının yanı sıra 1954-1957 ve 1957-1960 yılları arasında X. ve XI. dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Denizli Milletvekilliği yaptı. Siyasi hayatının ardından 1968 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi felsefe kürsüsünde Profesör olarak akademik yaşamına devam etti ve 1970-1971 yılları arasında aynı fakültede dekanlık görevinde bulundu. 15 Kasım 1974 tarihinde hayatını kaybeden Karasan Evli ve bir çocuk babasıydı. Mehmet Karasan Türk düşüncesine ve literatürüne Eflatun’un Devlet Görüşü (1947) ve Büyük Feylesoflar Antolojisi (1949) adlı kitapları, “İlk Yunan Düşüncesinde Din İlmi Denemeleri” ve “Eflatun’un Devleti” gibi makaleleri ile katkıda bulundu. Karasan, Fransa’da almış olduğu yurt dışı eğitiminin etkisi ve Cumhuriyet döneminde 1940 yılında Hasan Ali Yücel tarafından başlatılan “Tercüme Hareketi” vesilesiyle yabancı dilde yazılan birçok klasik eseri tercüme ederek dilimize kazandırdı. Platon, Descartes, Durkheim ve Bergson gibi önemli filozofların eserlerini tercüme ederek felsefe alanına önemli katkılarda bulunan Karasan, Durkheim’ın Meslek Ahlakı kitabını tercüme etmesi ve “Din Sosyolojisi, Öncüleri ve Kurucuları” başlıklı bir makale kaleme alması ile yalnızca felsefe alanına değil sosyoloji alanına da önemli katkılarda bulundu. Bu sayede Cumhuriyet döneminde akademik anlamda Türkiye’de ilk din sosyolojisi dersini 1949 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde verdi. Karasan sosyolojiye yönelik çalışmaları ile birlikte özellikle felsefe alanında Descartes’ın İlk Felsefe Üzerine Metafizik Düşünceler (1942), Felsefenin İlkeleri (1943), Aklını İyi Kullanmak ve Bilimlerde Doğruyu Bulmak İçin Metot Üzerine Konuşma (1944), Tabiat Işığı ile Hakikati Arama (1945), Aklın İdaresi İçin Kurallar (1945) ve Ahlak Üzerine Mektuplar (1946) gibi birçok eserini Fransızcadan dilimize tercüme etmesi ve yapmış olduğu bu tercümelere eklemiş olduğu ön sözler ve açıklamalar ile Türkçe felsefe alan yazınında tanınırlık kazandı. Descartes’ın eserleri ile birlikte Fransızca’dan dilimize kazandırdığı eserler arasında Bergson’un Ahlak ile Dinin İki Kaynağı (1949), Lucien Laberthonnière’in Descartes Üzerine Tetkikler (1959) eseri ve bir dönem Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe kürsüsünde görev yapan Olivier Lacombe’un bazı makaleleri de bulunmaktadır. Böylece, Mehmet Karasan Descartes’ın felsefesi başta olmak üzere Fransız düşüncesi ve felsefesinin Türkiye’de tanınması açısından önemli bir görevi yerine getirdi. Prof. Dr. Mehmet Karasan Türkiye Cumhuriyeti’nin görece ilk yılları sayılabilecek dönemi içerisinde sorumluluk alarak felsefe ve edebiyat alanında hem tercüme faaliyetleri hem de kendi özgün eserleri ile Türk düşüncesinin ve felsefesinin gelişimine yardımcı olan bir düşünürdür. Karasan’ın başta Fransız felsefesi olmak üzere felsefeye yönelik düşüncelerinin günümüz entelektüel çevresi ve araştırmacıları tarafından tanınması önem teşkil etmektedir. Ancak Mehmet Karasan’ın düşünce hayatı, felsefi görüşleri ve felsefeden ne anladığına yönelik yapılan çalışmaların azlığı ve eserlerine ulaşmanın zorluğu göz önünde bulundurulduğunda onun yaşamı ve felsefesine yönelik mevcut bilginin eksikliği göze çarpmaktadır. Bu nedenle Mehmet Karasan’a yönelik bir çalışma ortaya koyma gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu gereklilik doğrultusunda yazımızda Karasan’ın ortaya koymuş olduğu çalışmalarının seyri ve gelişimi takip edilerek görüşleri aktarılmaktadır. Bu noktada onun tercüme eserlerine yazmış olduğu ön sözler ve açıklamalar dikkate alınmaktadır. Böylece, Karasan’ın özellikle Descartes’tan yaptığı tercümelerden hareketle onun felsefi yaklaşımına ve felsefeden ne anladığına ilişkin bir tahlilde bulunulmaya çalışılmaktadır. Belirtmek gerekir ki bu yazının temel amacı Descartes’ın felsefesini ya da felsefi görüşlerini aktarmak değil Mehmet Karasan’ın Descartes’ın felsefesine yönelik okumaları, çıkarımları, düşünceleri ve katkılarını tespit ederek kendi özgün düşüncelerini ve felsefi tavrını ortaya koymaktır. (shrink)

As in classical Latin philosophical and theological texts, Spinoza did not make any semantic distinction between the concepts of conscientia and conscius, and used one interchangeably. But the concept of conscientia is used as an “inner voice” or “conscience” meaning “moral sensitivity” or “moral awareness” and expresses both rational and irrational processes in traditioanl philosophy. On the other hand, the concept of conscius is used in the sense of “consciousness” and expresses a mental or psychological reflexive activity based on rational (...) processes in the same tradition. Based on Spinoza's use of the two concepts in the same sense, this study claims that “moral sensitivity” is formed as a result of reflexive thinking, which is a mental action. Where consciousness is understood as a reflexive activity based on the relationship between ideas, it is argued that “moral awareness” occurs in the mind as an idea formed as a result of the relationship between ideas. In the study, it is determined that Spinoza developed a kind of “moral consciousness” theory based on the awareness in question, rather than a “conscience theory”. The main focus of the study is that the idea of “good” and “evil”, which are the basic concepts in Spinoza’s ethics, arise from the idea of “joy” and “sadness” that occur as emotions in the mind. Here, “joy” or “sadness” is considered as the primary ideas that occur in the mind as a result of the affection of the body, and “good” or “bad” as secondary ideas formed by the mind as a result of contemplation on these primary ideas. In the article, the theory of “moral consciousness” is based on the “ideas of ideas”, which are the secondary ideas in question. Keywords: Consciousness, Conscience, Awareness, Moral Consciousness, Good-Evil, Joy-Sadness. (shrink)

One of the main problems of the soul theory is how the soul, which has no material properties, interacts with body. Because it is difficult to understand how an immaterial being interacts with matter. In particular, as our scientific understanding of the way the brain works and how it affects our psychology expands, the question of whether a soul is needed for the mind manifests itself more strongly. In this context, current data on the close connection between the brain and (...) the mind is often used as an objection to the understanding of the soul. One of the recent data that has been claimed to have dealt a heavy blow against the understanding of the soul is the split-brain case. The split-brain case is the name given to the condition of patients whose brain hemispheres are surgically separated from each other. The difference of this case from other cases used against dualism is that it pointed out that the integrity of consciousness also depends on the brain. Because although there was a connection between many mental functions and the brain before, it was not between the unity of consciousness. For it was a new claim that the unity of consciousness also depends on the brain. On the contrary, arguments were used in favor of the existence of the soul, stating that the brain cannot provide the unity of consciousness due to its multi-part structure, and therefore an indivisible soul is necessary. Whereas, in the split-brain case, patients whose brain hemispheres were separated from each other could think and act like two different people. This is interpreted as contrary to the soul view, which argues that the individual and the soul are indivisible. The present study considers whether the split-brain case does indeed offer a strong argument against dualism. In this paper, first of all, more detailed information about the split-brain case will be given. Then, the arguments of those who use this case against dualism and why the issue seems problematic in terms of the soul view will be discussed. Afterwards, some solutions offered by dualists to this problem will be evaluated. There are three different strategies that dualists follow at this point. The first one rejects the idea that consciousness is divided as a result of the split-brain phenomenon, the second rejects the idea that the soul is indivisible, and the third way accepts both, but argues that they are not contradictory, because a single soul can have a divided consciousness. This paper argues that even if it is accepted that more than one stream of consciousness emerges as a result of the split-brain case, this cannot be seen as a finishing blow to dualism. Despite this, the case in question can be regarded as a strong argument against dualism. For a counter-argument to be strong, it does not need to conclusively demonstrate the falsity of what it opposes. It suffices to show the weakness of its probability of being true. In this respect, the split-brain case greatly weakens the probability of dualism being true. (shrink)

Yüzyılın başından itibaren, kıta felsefesi ve analitik felsefe arasındaki tartışmalı ayrımın ötesine geçmeye çalışan ve özellikle fenomenolojinin birleştirici bir rol oynadığı girişimlere daha çok rastlamaya başladık. İki gelenek arasındaki köprünün fenomenoloji üzerinden kurulması, fenomenoloji ve analitik felsefenin kökende ortak sorulardan yola çıkmış olmalarına, tarihsel gelişimleri boyunca yollarının çeşitli şekillerde tekrar tekrar kesişmesine ve kısmen de felsefeden beklentilerin benzerliğine bağlanabilir. Makale iki felsefe arasındaki gelgitli ilişkiyi “anlam” sorusu üzerinden ele alıyor ve son yıllarda özellikle zihin felsefesi alanında ortaya çıkan işbirliğinin (...) arka planını açık kılmaya çalışıyor. İlk bölüm doğuşlarında aynı sorundan yola çıkan, ama biri dilsel anlamı ve dilsel analizi merkeze alan, diğeri dilsel anlamın içinde ortaya çıktığı dilsel bilinç yaşantılarının analizine dayanan iki felsefeyi karşı karşıya koyuyor. İkinci bölüm fenomenolojide anlamın, sadece ifade yaşantılarına özgü olarak değil de tüm bilinç yaşantılarına içkin bir şey olarak kavrandığını; anlam kavramının bu şekilde genişlemesinin, analitik felsefeden gelen bir ilhamla nasıl bir yönelimsellik yorumuna yol açtığını açıklıyor. Üçüncü ve son bölüm ise fenomenolojinin, dilsel anlam ile dolaysız deneyimde kurulan dilöncesi anlam arasında varolduğunu ileri sürdüğü genetik ilişkiyi ele alıyor. Ayrıca sadece dilsel anlamı açık kılmayı amaçlayan dilsel bir analizle sınırlı bir felsefenin, bir deneyim kuramıyla tamamlanması gerektiği öne sürüyor. Fenomenoloji, bilinçdünya korelasyonunun özsel yapılarını ve bunların genetik kuruluşunu betimleyen bir felsefe olmasıyla, dilsel anlam sorusunu önceleyen, dolayısıyla da olanaklı bir dil felsefesini tamamlayacak olan bir deneyim kuramını ortaya koyma görevini üstlenebilir. Analitik zihin felsefesinde yürütülen güncel tartışmalarda fenomenolojinin bu olası katkısı fark edilmiş görünmektedir. (shrink)

Spinoza genellikle zamanın gerçekdışı olduğunu düşünen bir filozof olarak değerlendirilmektedir. Bu makale Spinoza’nın zamanla ilgili yaklaşımını ele almakta, bu kapsamda öncelikle onun bu konuda geliştirdiği kavramların ve genel olarak zaman anlayışının dikkatli bir şekilde analiz edilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Bunun yanında, Spinoza’nın zamanla ilgili düşüncelerinin tarihsel bağlamına, örneğin sonsuzluk, nedensellik, Tanrı ve Kartezyen felsefe ile ilgili tartışmalara odaklanmaktadır. Son olarak, Spinoza’nın zaman felsefesini Laplaceçı determinizm ve blok evren teorisi gibi modern görüşlerle karşılaştırmalı olarak değerlendirmektedir. Zamanın gerçekdışı olduğu yönündeki argümanlar genellikle gündelik (...) zaman algımızın sorgulanması üzerine inşa edilmektedir. Spinoza, tüm varlıkların ebedî olanla ilişkisi içerisinde kavranması gerektiğini vurgulamıştır. Ona göre ebediyet özünde zamansızdır, ancak zamandaki öncesiz ve sonrasız olma durumunu gerektirir. Spinoza, süreyi varlığın ebedî doğasına benzer bir etkinlik olarak tanımlamıştır. Süre başlı başına zamansal değildir, ancak sürenin niceliksel karşılaştırmalar yoluyla sınırlandırılması sonucunda zaman ortaya çıkar. Spinoza’nın zamanı perspektife bağlıdır; bizle evren arasındaki ilişkiden doğar. Onun zorunluluğa dayanan zamansızlık düşüncesi blok evren teorisini çağrıştırır. Ne var ki Spinoza —blok evren teorisinin altında yatan düşüncelerden biri olan— mekanistik anlayışı nedenselliği dışsal olarak ele almakla eleştirmiş, bunun yerine ebedî olanla fiziksel zorunluluğun ontolojik bütünleşmesini önermiştir. (shrink)

Bu çalışma İbn Sînâ (ö. 428/1037) felsefesinde mantıkî tümelin tümel olmak bakımından değerine ve Gazzâlî’nin (ö. 505/1111) mantıkî tümel bağlamında İbn Sînâ’ya yönelttiği eleştirilere odaklanmaktadır. Bu iki düşünürün tümel ve tümel türlerini nasıl açıkladıklarına değinip, onların düşünce sisteminde tümelin tekabül ettiği manayı ortaya koyarak Gazzâlî’nin İbn Sînâ’ya yönelttiği eleştirilerinin felsefi analizi yapılmaktadır. Buna göre İbn Sînâ tümelin üç türünden bahsetmektedir. Bu tümeller tabiî, aklî ve mantıkî olarak üç türe ayrılır. Bu tümeller arasındaki ilişkiyse zâtî bir ilişkiye dayanır. Bu türden ilişkiyi (...) belirleyen ve ilke veren ise tümellerin dışında olmak zorundadır. Ona göre tümellerin anlamını ve tümel türleri arasındaki zâtî ilişkiyi varlık kavramı belirlemektedir. Bu bakımdan aklî tümel tabiî tümelin makulü; aklî tümel mantıkî tümelin lazımı olabilir. Öyleyse İbn Sînâ’da tümel kavramı varlığa ilişkindir. Gazzâlî’de ise tümelin üç türünden bahsedebiliriz. O tümelin türlerini isimlendirmez ama onları betimleyerek birbirinden ayırır. Onun ayrımında ise ortaklık kavramı bilfiil ve bilkuvve olmak bakımından ele alınır ve bu kavramsal ayrımlardan hareketle varlık taksim edilir. Bu bakımdan İbn Sînâ’nın tümellere yüklediği anlam ile Gazzâlî’nin tümellere yüklediği anlam arasında arızî bir ayrımdan söz edemeyiz. Bunun tam aksine iki düşünürünün tümellere yüklediği anlam arasında zâtî bir farklılık vardır. Bu ayrılıktan hareketle Gazzâlî’nin İbn Sînâ’ya yönelttiği eleştiriler de zâtî bir nitelik arz etmektedir. Gazzâlî’nin İbn Sînâ’ya yönelttiği eleştirilerin en açık göstergelerinden biri onun mantıkî tümele yüklediği anlam ve mantıkî tümel bağlamında verdiği örnekte yatmaktadır. Gazzâlî mantıkî tümeli bilkuvve ve bilfiil olmak bakımından ortaklığı kabul etmeyen mana olarak ele alarak ondaki ortaklığı ise tasdiğe konu olan şeyin dışında bir nedene bağlamaktadır. İbn Sînâ, Gazzâlî’nin mantıkî tümele yüklediği anlamın, söylenmenin tasdikin dışında olması hususuna katılmakla beraber tasavvura konu olmayı açıkça vurgulamaktadır. Gazzâlî ise İbn Sînâ’nın bu gönderimini göz ardı etmiş ve mantıkî tümel bağlamında verdiği “İlah” örneğinden hareketle İbn Sînâ’nın bunu kabul edeceğini vurgulamıştır. Halbuki İbn Sînâ’nın felsefi sisteminde “İlah” lafzının tasavvura konu olması mümkün değildir. Çünkü “İlah” tasavvur edilmez ama idrak edilir. Ona göre tasavvura konu olanlar bilkuvve çokluk barındırır. Ama “İlah” lafzı ancak zorunlu varlık olması bakımından tasavvurun konusu olmaya elverişli değildir. Bu bakımdan Gazzâlî’nin eleştirilerinin beş sanat bakımından cedelî mi yoksa safsata mı olduğu analiz edilebilir. Gazzâlî’nin hem mantıkî tümele yüklediği anlam hem de bu anlam için verdiği örnekler onun eleştirilerinin safsata türünden olduğunun zâtî niteliğini teşkil etmektedir. (shrink)

Sevgi, Mâtürîdî ahlak anlayışının dayandığı genel karakterlerden biridir. Ahlak içerisinde iradi bir eylem ön planda yer almış olsa da aslında bu eylem sevgi temeline dayanaklık etmektedir. Mâtürîdî’nin sevgi anlayışının temelinde, varlıklara sevginin Allah tarafından verildiğinin bilinmesi gerekliliği vardır. Çünkü insan fıtratında olan bu duygunun yani sevginin, sıradan bir yönelimin dışına çıkması ve insanı yücelten bir nitelik kazandırması bu temele dayanmaktadır. Mâtürîdî, her insanda doğuştan gelen bir güzellik eğilimi ya da güzel olana sevgi besleme gibi bir yatkınlığın olduğunu ifade etmiştir. (...) Allah sevgisinin de insanda fıtri bir duygu olduğu düşüncesindedir. Yaratılıştan gelen bu duygu kişiyi ahlaki açıdan Rabbinin rızasını kazanma ve insanın Rabbini sevme düşüncesinden ayrı değildir. Kendisine karşı sevgi duyulan bir Allah düşüncesi kişide övülen ahlaki fiillere yönlendiren önemli bir unsur olarak görülmektedir. Bu temel sevgi anlayışının bilinmesi, kişinin kendisiyle yüceleceği bir erdeme dönüşmesine zemin hazırlamaktadır. Mâtürîdî’nin izahlarında genellikle fiilde sevgiyi Allah ile bağlantılı olarak ele aldığını görmekteyiz. Ayrıca sevgi erdemi (el-Fadl fi’l-Mevedde), bir fiili gerçekleştirirken Yaratan’ın memnun olması için onu severek yapmak ve sevmediği bir fiilden de sırf O memnun olmayacağı için uzaklaşmak düşüncesini içinde barındırır. Mâtürîdî’nin izahlarının genelinde Allah’tan korkma anlamında “takva” ve bu kökten türeyen kelimelerde içinde sevgiyi barındıran bir korku olduğu vurgulanmaktadır. Ayrıca ifrat ve tefrite düşerek ‘orta yol’dan ayrılanın durumu da ‘takva’ya uygunluktan uzaklaşmakla eşittir. Öyle ki takvaya uygun olan fiilin ifrattan, tefritten uzakta ve ortada, dengeli olması gereklidir. Ayrıca Mâtürîdî adaleti ‘orta yol’ olarak tanımlar ve bir şeyin orta yolunun adalet üzere olmasına bağlar. Bir başka açıdan buna, ‘fiillerde hikmetli davranmak’ da diyebiliriz. Zaten Mâtürîdî’ye göre ‘Hikmet’ isabet etmek demektir. Yani her şeyin yerli yerine konulmasıdır. Mâtürîdî, kalpteki sevgi duygusunun hakikatinin bilinemeyeceğini ifade ederken insandaki muhabbet duygusunun da ancak kendisinden fayda gördüğü kişiye olacağını, fayda görmediği kişiye sevgi duyamayacağını ifade eder. Mâtürîdî’ye göre insan neyin kendisi için iyi olduğunu veya neyin kötü olduğunu, hakiki amaçlarının neler olması gerektiğini belirlemeye çalışan ve erdemli bir yaşayışı nasıl gerçekleştirmesi gerektiğini anlamlandırmakla görevli olan bir varlıktır. İnsanın ahlaki yapısına baktığımızda da hangi gayeler etrafında yaşam sürmesi gerektiğini, iyi ve kötünün, ödev ve sorumlulukların belirlenmesi gibi düşüncelerin insan varlığında ahlaki temel bir amaca dayandığını ya da dayanması gerektiğini görmekteyiz. Biz de bu çalışmamızda Mâtürîdî ahlakına felsefi bir bakışla kavramsal olarak sevgiyi nasıl anlamlandırdığını ele almaya çalışacağız. (shrink)

In this study, we tried to reveal what philosophy is and its function based on the concepts. Man, who is a reasonable being, needs philosophy. The philosophy that man needs is the one compatible with reality. Philosophy, which critically examines the concepts put forward about human, universe and existence, is a mental effort. The functions of philosophy towards concepts and beliefs are analysis, synthesis and criticism. Philosophy explains concepts, and critically evaluates beliefs. It tries to justify the conclusions based on (...) explanation and criticism. Philosophy examines the main characteristics of the relationships among existence, human and human-being. At this stage, philosophy abides by concepts whose one side scrutinize the beings. Philosophy, which is also accepted as the process of analysing the structure of thought, turns to language and therefore to the analysis of concepts as the appropriate ground for realizing this function. Sciences also use concepts, but only philosophy does the analysis of the concepts. Individually, Philosophy performs this function based on the human reason. Because philosophy is an activity based on reason and it is individual. Despite the objective nature of science, philosophy is subjective. As an individual activity, philosophy is based on the individual's ability to produce and create based on his/her reasoning. What philosophy produces and creates on the occasion of individual contemplation are concepts. Concepts are what the philosopher thinks about by discovering. The philosopher, who has the power to produce and create concepts, is concept-friendly. Therefore, philosophy can be described as a discipline that includes creating concepts or as knowledge acquired through pure concepts. (shrink)

Bu yazı rüyasız uykuyu bilincin çeperinde kalan bir fenomen, Edmund Husserl’in deyimiyle deneyimin bir sınır-durumu (Limesfall) olarak ele almaktadır. Fenomenolojik açıdan, rüyasız uyku bize gündelik hayatımıza şekil veren olağan deneyimlere özgü uyanık bilinçliliğin ardına geçmeyi dayatır. Uyurken bilinç asla ortadan kalkmaz. Dolayısıyla ölümden farksız ve bilinçten tamamen yoksun mutlak bir uyku teorik bir kurgudan ibarettir. Yazının birinci bölümünde felsefe tarihi boyunca rüyasız uyku hakkında görüş ileri süren filozoflar üzerinde durulmaktadır. Immanuel Kant’ın tam aksine John Locke rüyasız bir uykuya imkân tanır. (...) Fakat rüyasız uykuyu bilinçsiz bir zihin hali olarak kabul eden Locke’dan farklı olarak felsefede uyuyan zihne bir duyarlık atfeden René Descartes, G.W. Leibniz ve (başlı başına üçüncü bölümü kendisine ayırdığımız) Husserl gibi filozoflar bilincin uykuda hiçbir zaman tamamen ortadan kalkmayacağı tezini destekler. Ne var ki uykudaki zayıf bilinçliliği göz önünde bulundurmayı önleyen engellerin başında bilinci refleksiyonun bir başarısı olarak görmek gelir. Bilinci refleksiyona eşitleyen her yaklaşım uyurken tamamen bilinçsiz olduğumuz inancını destekleyecektir. Bunun sebebi uykuda refleksiyonun mevcut olmamasıdır. Oysa sadece uyanıkken mümkün olan refleksiyon faaliyeti ortadan kalktığında bile bulanık, edilgin ve cılız bir arka plan bilinci varlığına devam eder. Dahası, uyurken uyanabilmenin yegâne koşulu böylesi bir bulanık bilince zaten sahip olmamızdır. Uyanabilmek için bizi dışarıdan etkileyenin öne çıkıp bir fark yaratacak biçimde bilincinde olmak gerekir. (shrink)

In this study, the drawbacks of using some religious concepts produced in the tradition of Western thought directly in their studies on Islamic belief will be discussed. The claim in question will be put forward within the framework of the concepts of deism, atheism and especially theism. Especially by reviewing the philosophy of religion studies made in Turkey, the fact that the three concepts mentioned are directly transferred to the philosophy of religion studies carried out in the Islamic world will (...) be revealed as a problem and this situation will be defined as the reduction of Islamic belief to some other concepts. The aim to be achieved by emphasizing such a problem is to ensure that the principles of Islamic belief are understood in their own meaning without reducing them to other meanings. Because every concept produced within the tradition of Western thought is directly related to its own intellectual and practical past. For this reason, when a solution or criticism that is formed in a different sense or dependent on a certain practical past is brought to Islamic thought, the philosophical and practical past of those concepts will also be carried. However, every belief should be evaluated by considering its own meaning and history. Evaluating this problem through concepts that Islam directly rejects, such as deism and atheism, is more understandable than the concept of theism. However, when it comes to the concept of theism, the subject becomes quite complex. Because in almost all sources, Islam is defined as a theistic religion and this is considered as a necessary pre-acceptance for the Islamic belief. However, theism is the understanding of God in modern Western thought, in which Descartes rationalism and Newtonian mechanics are accepted as the dominant element. Such an understanding of God, built within the epistemic boundaries of the thinking subject, is incompatible with the Islamic conception of God. (shrink)

Leibniz’in erken dönemindeki bazı çalışmalarına bakıldığında, cisimlerin doğası ve zihin ile beden ayrımıyla ilgili oldukça önemli tartışmalara girdiği görülebilir. Leibniz, özellikle 1668 ile 1671 yılları arasındaki çalışmalarında, cisimlerin sonsuz bölündüklerine ilişkin görüşlere karşı çıkarak, cisimlerin parçalarının daha fazla bölünmeyen sonsuz küçüklerden oluştuğunu ve bu parçaların bir büyüklüğünün olduğunu ileri sürer. Leibniz bu görüşünü sonraki çalışmalarında cisimsel tözler bağlamında savunmayı sürdürür ve özellikle Descartes’ın cisimlerin uzanımsal parçalara bölünebildiği yönündeki görüşüne karşı çıkarak, bölünebilirliğin cisimsel tözlerin özelliği olmadığını ileri sürer. Aynı (...) şekilde, 1672 sonrasındaki çalışmalarında Leibniz, yalnızca yayılımlı cisimler bölünebildiğini ve bölünebilir cisimlerin de bölünemeyen tözlerden oluştuğunu ortaya koyar. Ancak Leibniz erken döneminden sonra savunmayı sürdürdüğü bu savlarının temelindeki ontolojik ön kabullere, bölünmeyen parçaların bir araya gelmelerini açıklayabilmek için zihnin bazı işlevlerini de ekler. Leibniz’in bu geçişinin de izlerini erken dönem çalışmalarında görebiliriz. Bu çalışmada üzerinde durulacağı gibi, Leibniz 1671’de cisimlerin hareketlerini açıklamak için hem cisimde hem de zihinde bulunan iki farklı dayanak ortaya koyar. Böylelikle, Leibniz’e göre cisimler kendilerinde bulunan conatus’ları yoluyla hareket eder. Bu varsayımla birlikte, her bir cismin kendinde hareket etme gücü vardır. Bunun yanında, Leibniz cisimlerin hareketlerinin sürekliliğini ve ardışıklığını açıklamak için zihnin çeşitli işlevlerine başvurur. Bu çalışmada gösterileceği gibi, Leibniz’e göre, cisimlerin süreklilikleri zihnin anımsama gücüyle sağlanabilir. Bu bakımdan Leibniz cisimlerin hareketlerinin sürekliliği için zihni önvarsayar. Buna göre, bu çalışmada Leibniz’in hem cisimlerin hareketleri ve süreklilikleriyle ilgili görüşleri üzerinde durulacak hem de zihni hangi anlamda a priori olarak düşündüğü ve cisimlerden ayırdığı gösterilmeye çalışılacaktır. (shrink)

The article studies the shift of Enlightment in the interpretation of enjoyment, which led to the construction of a particular ethos/nomos enjoyment and transformation in the model of be-ing/thinking. Thus, constituted the transition from the metaphysics of mind, grounded by Des-cartes, to physic of body, presented by Marquis de Sade. This shift or meta/physical gap is carried out at the intersection of two lines: the reason and enjoyment. Given line of reason, the article specifically actualized line of enjoyment, allowing to (...) explore the transformation of the identity of being and thinking which is fundamental to Western philosophy. It sets the place of enjoyment in Cartesian concept of the identity of being and thinking, and the distinc-tion of soul and body. Hence it formulates the maxim of the subject of cogito: it is in thinking that I enjoy being. Approach of Descartes is opposed by the materialistic definition of enjoy-ment and pleasure worked out by de Sade. This conceptualization of the enjoyment enables the transition to physics of body, which recognizes only bodily/physical being hypertrophi-cated by the imagination. Hence the Sadian subject imago constitutes the maxim: it is only by enjoying being that I think. (shrink)

Condillac's Essay on the Origin of Human Knowledge, first published in French in 1746 and offered here in a new translation, represented in its time a radical departure from the dominant conception of the mind as a reservoir of innately given ideas. Descartes had held that knowledge must rest on ideas; Condillac turned this upside down by arguing that speech and words are the origin of mental life and knowledge. He argued, further, that language has its origin in human (...) interaction and in our natural capacity to react spontaneously and instinctively to the expression of emotions and states of mind in others. The importance of this pointedly anti-Cartesian view, and its relevance to both aesthetics and epistemology, were quickly understood, and Condillac's work influenced many later philosophers including Herder, Rousseau, and Adam Smith. His conception also anticipated Wittgenstein's view of language, its usage, and its relation to mind and thought. (shrink)

John Yolton describes this collection of nine essays as "a kind of a sequel" to his 1984 book Perceptual Acquaintance from Descartes to Reid. Four of the chapters have previously appeared in print, and most can stand on their own, presuming little or no familiarity with previous chapters. Indeed, the title is somewhat misleading, for the material is not presented in chronological fashion, and there is little attention given to Leibniz and none to Spinoza--not what one would expect to (...) find in a history from Descartes to Kant. (shrink)

Modern hukukta alenilik, terim olarak, yargılamanın kamuya açık şekilde yapılmasını ifade eden bir ilkenin adıdır. Hukuk dilinde “aleniyet ilkesi” denildiğinde kastedilen kural olarak budur. Aleniyet ilkesi, toplumda yargıya ve hukuka güvenin sağlanması, dava taraflarının haklarının korunması ve kamu vicdanında adalet duygusunun tatmin edilmesi bakımından önemlidir. Bunun için de öteden beri yargılamanın kamuya açık gerçekleşme gerekliliği üzerinde durulmuş ve bu husus günümüz hukuk düşüncesinde önemli bir ilke olarak yerini almıştır. Bu makalenin amacı, hukuk tarihinde önemli bir yeri olan aleniliğin tanımı yapılarak, (...) İslâm hukukunun erken döneminde ceza yargılamasında aleniliğin nasıl sağlandığını tespit etmektir. Yargılamada alenilik, tarihin eski devirlerindeki imkânlar nispetinde doğrudan katılım ile sağlandığından, İslâm hukukunun erken döneminde kullanılan muhakeme mekânlarının tespiti konu açısından son derece önemlidir. Bu konuda mahkemelerin kurumsal nitelik kazanmasından önce karşımıza mescitler ve kamuya açık diğer mekânlar çıkmaktadır. Ayrıca yargılama sürecinin işleyişinde uygulanan prosedür, çeşitli işlemlerle görevlendirilen yardımcılar ve yargılama şahitleri de sürecin aleni olmasına katkı sağlamıştır. (shrink)

The author's previous works on Descartes, Malebranche, and other rationalists, as well as her critical editions of the Méditations and De la Recherche de la Vérité have insured the rich documentation and the interpretative density of this little treatise. However, its main feature is not historical erudition because for this author, as for most contemporary first rank French commentators, Descartes is living still in contemporary work through the freshness and renewed relevance of many of his themes. The part (...) of this study devoted to Descartes is centered upon the Méditations though it offers frequent excursions into the methodical works. In many ways it is a scale model of the Méditations, showing the philosophical scope of this inexhaustible metaphysical masterpiece. The second part has chapters on Reason and Method, God, Man and World, and Human Freedom, with an enlightening parallel treatment of these topics in Spinoza, Malebranche, and Leibniz. A useful bibliography and a chronology of the principal works studied complete this compact volume.--A. M. (shrink)

Bu çalışmada “tabiat” kavramının sözlük ve terim anlamı analiz edilmiş ve ona ilişkin bazı Meşşâî İslam filozoflarının görüşlerine yer verilmiştir. “Tabiat” sözcüğünü karşılamak üzere Türkçede kullanılan “tabiat” ve “doğa” sözcükleri arasında bir karşılaştırma yapılmıştır. “Tabiat”ın Meşşâî İslam filozofları tarafından isim olarak kullanıldığı varlık alanı hakkında bilgi verilmiş ve İbn Sina ile İbn Rüşd arasında cereyan eden tabiatın ispatının gerekip gerekmeyeceği tartışmasına değinilmiştir. Cisimlerde görülen hareket ve sükunun kaynağı olması bakımından “tabiat”ın nelere delalet ettiği hususunda İbn Sina’nın görüşleri Aristo ile mukayeseli (...) olarak sunulmuştur. Daha sonra bir terim olarak “tabiat”ın filozoflar tarafından yapılan tanımı ortaya konulmuştur. İslam felsefesinde önemli bir yere sahip olan “tabiat” kavramına Meşşâî İslam filozoflarının yükledikleri anlam ve onu kullanma biçimleri, Aristo’dan farklıdır. Özellikle her türlü oluş ve hareketin kaynağını açıklamak amacıyla kullandıkları “tabiat” kavramı etimolojik açıdan tüm nedenleri Allah’a ulaştırmaya imkan sağlamaktadır. Ayrıca kavramın, “tabiat – tabiat ötesi” ayrımına dayanak teşkil ettiği de bilinmektedir. Makalenin amacı, “tabiat” kavramının günümüzde yeni teorilerle ilişkili olarak kullanılma imkanlarını belirginleştirmektir. (shrink)

Camil Petrescu (1894-1957) was a Romanian novelist, dramatist, poet and philosopher. His PhD thesis in philosophy was entitled The Aesthetic Method of Theater, and wasinfluenced by Joseph Gregor, Julius Bab, Gordon Craig, Constantin Stanislavski, Adolphe Appia, and William Butler Yeats.. His thesis was published in 1937. In Romanian literature, he was the initiator of the modern novel, with the volume The Last Night of Love, the First Night of War (1930). As a philosopher he was influned by and continued to (...) studyPlato, Descartes, Kant, Hegel, James, Bergson and Husserl. Petrescu is the first Romanian philosopher to write a micro-monograph about Husserl (1938). His main philosophical work, entitled The Doctrine of Substance (deposited in 1942 to the Library of Vatican), was published in 1988 (The Doctrine of Substance, volumes I-II). In this paper, I present a placement of the Romanian philosopher in his time and in the relationshe has with his contemporaries, some of them of world-class (Mircea Eliade, Eugen Ionesco, Emil Cioran, inclusiv Constantin Noica). (shrink)

Since Descartes the relationship between philosophy and psychology has often been obscured and in need of redefinition. In Weinberg’s book this problem of psychology and philosophy is posed once again. As the title indicates, the investigation is of our "contact with reality"; in other words, it is of our belief in a real order independent of our thought to which we strive to realize a rational connection through the various sciences and philosophy. Basic to his argument is the distinction (...) between Tatsachenwissenschaft and Wesenswissenschaft; and through numerous studies in the history of modern philosophy, he seeks to show that the problem of transcendence is one for psychology and not philosophy. Epistemology is a psychological discipline. Weinberg wants to deny emphatically that philosophy is, in any sense, a Tatsachenwissenschaft; on the other hand, he does not want to demean the philosophical task but indicate its proper limits. The sciences, philosophy, and religion are what Weinberg calls "levels of objectivication" [[sic]] and, insofar, of equal status. Within a psychological system, philosophy is to be assigned its role. He comes to the conclusion that it is the responsibility of philosophy, as a Wesenswissenschaft, to simplify and filter the results of the sciences and to provide each civilization with a "vital and coherent whole." The method pursued in order to establish a psychological foundation for philosophy is neither experimental nor a mere imitation of what is commonly thought to be scientific method. (shrink)

A far less exhaustive work than Richardson's scholarly tome, but more focused than Vycinas' ventriloquial interpretation, Guilead's book concentrates on the theme of freedom in Sein und Zeit and in Heidegger's later works. The author is in full control of Heidegger's terminology and he succinctly reports how Heidegger uncovers and destroys the subjectivism of modern philosophy, as represented by Descartes, Leibniz, Kant, Nietzsche, and Marx. Guilead contends that the germ of the "Kehre" was already present in Sein und Seit (...) [[sic]]. Heidegger's later thought shows that man is a cosmic being, a relation to Being, and his freedom can not be rooted in subjectivity but in the realization of his authentic cosmic being, in his "habitation," "dwelling," and "building." The author finds two problems in Heidegger's philosophy: a lack of real otherness in beings, and a danger of humanizing Being. But are they not one problem?—A. B. D. (shrink)

I must explain at once that these few pages do not attempt or pretend to be anything like a formal review of the recently published posthumous volume of Professor Bowman with the same title. I am precluded from writing such a review partly by the wide range of problems attacked by the author, partly by my own insufficient familiarity with many of the positions of the most recent physical and natural science which are brought under review. I will therefore confine (...) myself, so far as the strict business of the reviewer is concerned, to the single remark that the editor, Professor J. W. Scott, has discharged his difficult task of preparing the book for publication—no easy matter, as will be seen from his Preface—with equal skill and devotion, and has laid himself open to no worse criticism than that there are less than a dozen obvious slight misprints which have escaped detection, but will readily be detected by a careful reader. What I propose to do in the remarks which follow is simply to indicate the very real importance of the book by saying something as to its main purpose and thesis, and the points where I still feel that there is some difficulty or ambiguity about the writer's position which would, no doubt, have been largely cleared up if he had lived to reconstruct the whole six of his Vanuxem Lectures for publication as he has done the first three. (shrink)

This paper examines Descartes' controversial theory of the creation of eternal truths and the views of modality attributed to Descartes in recent interpretations of it. It shows why attempts to make Descartes' view intelligible by distinctions of different kinds of modality fail to do justice to his theory, which is radical indeed without being incoherent or involving universal possibilism or irrationalism. Descartes' opposition to traditional rationalist views of modality, it suggests, can be seen instead as foreshadowing (...) contemporary views prefixed, logical structure of reality or of the divine intellect. (shrink)

Descartes's concept of the mind, as distinct from the body with which it forms a union, set the agenda for much of Western philosophy's subsequent reflection on human nature and thought. This is the first book to give an analysis of Descartes's pivotal concept that deals with all the functions of the mind, cognitive as well as volitional, theoretical as well as practical and moral. Focusing on Descartes's view of the mind as intimately united to and intermingled (...) with the body, and exploring its implications for his philosophy of mind and moral psychology, Lilli Alanen argues that the epistemological and methodological consequences of this view have been largely misconstrued in the modern debate. Informed by both the French tradition of Descartes scholarship and recent Anglo-American research, Alanen's book combines historical-contextual analysis with a philosophical problem-oriented approach. It seeks to relate Descartes's views on mind and intentionality both to contemporary debates and to the problems Descartes confronted in their historical context. By drawing out the historical antecedents and the intellectual evolution of Descartes's thinking about the mind, the book shows how his emphasis on the embodiment of the mind has implications far more complex and interesting than the usual dualist account suggests. (shrink)

This paper reflects on the status of Descartes' notion of the mind-body union as an object of knowledge in the framework of his new philosophy of nature, and argues that it should be taken seriously as representing a third kind of real thing or reality—that of human nature. Because it does not meet the criteria of distinctness that the two natures composing it—those of thinking minds and extended bodies— meet, the phenomena referred to it, which are objects of psychology (...) as traditionally understood, fall outside the scope of clear and distinct perception required for knowledge. The prospects for rationalist psychology are bleak, since because of the mind-body union so little of the contents of the human mind are accessible to rational inspection or introspection. Mechanistic natural philosophy on the other hand gives us knowledge only of the physiological and corporeal aspects of the phenomena Descartes classifies as mental. What pertains to the mind-body union can only be known through the senses, moreover, we learn to conceive the mind-body union only through daily experience (“usant seulement de la vie et des conversations ordinaries”, AT 3, 695). I discuss the nature of this experience, and the sense in which Cartesian psychology without being part of his philosophy of nature in the strict sense of the term, can still be seen as a naturalist undertaking in a more traditional sense of nature where life, sentience, reasoning and rational action are all seen as natural phenomena. (shrink)

Arap şiirinde özhiciv kültürünü yansıtan örneklerin analiz edildiği bu çalışmada, klasik Arap şiirinde özhiciv olgusu şiirin aykırı bir teması perspektifinden incelenmiştir. Câhiliye sonrası Arap toplumunda devletleşmeyle birlikte kabile birliğine dayalı sistemin nispeten yerini bireyselliğe bırakması ve bireyin kabile taassubundan bağımsızlaşması, hiciv anlayışında bazı dönüşümleri beraberinde getirmiştir. Böylece korkutmak, azarlamak ve itibarsızlaştırmak gibi hicivde aranan ve onu etkili kılan pek çok özellik işlevini yitirerek yerini eğlendirme ve güldürmeye bırakmıştır. Bu çerçevede özhiciv gibi ilginç bir tür ortaya çıkmış ve bu türde nitelikli (...) örnekler sergilenmiştir. Arap edebiyatının farklı dönemlerinde kendini hicvetmeye dair örneklerin izini süren bu çalışmada, ilgili malzemenin analizi yoluyla bu olgunun öncüleri, arka planındaki etkenler ve kullanıldığı bağlamlar tespit edilip ortaya konulması amaçlanmıştır. Arap dili ve belagati sahasında hiciv konusunu işleyen çeşitli düzeylerde akademik çalışmalar mevcuttur. Ancak tespit edebildiğimiz kadarıyla ülkemizde klasik Arap edebiyatında kendini hicveden şairleri doğrudan konu edinen herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Böylesine özgün bir tema üzerinde, Arap edebiyatının farklı dönemlerini kapsayacak şekilde derinlemesine ve ayrıntılı müstakil çalışmaların eksikliği, bu konunun ele alınmasını zorunlu kılan ana etkenlerden birisi olmuştur. Müstesna bir tema hüviyetini arz eden özhicve dair verilerin klasik edebî kaynaklarda dağınık olarak yer alması ya da yeterince ele alınmamış olması, bu olgunun Arap şiirinin kültürel sistemine aykırılığıyla birlikte, üzerinde düşünülmesi gereken önemli konular arasındadır. Bu çerçevede önce özhiciv ve ilintili kavramlar üzerinde durularak aralarındaki fark ortaya konulmaya çalışılmış, ardından özhicvin tarihçesi ve klasik Arap şiirindeki yeri ele alınmıştır. Son olarak doğrudan ve dolaylı olarak kendini hicvederek nadide örnekler sergileyen ve özhiciv geleneğinin gelişmesinde rol oynayan bazı şairler üzerinde durulmuştur. (shrink)

This chapter contains section titled: Acknowledgments References and Further Reading.

There are two main strands in the afterlife of Descartes’s famous redefinition of mind in terms of thinking likely to color one’s reading of his notion of mind or self. The one stressed most by his posterity and developed from early on in the empiricist tradition sees consciousness as its main characteristic. The other focuses on reason and rationality. This paper discusses the textual support for the first reading promoted by Ryle and his followers and aligns itself with the (...) second arguing that it is the exercise of its rational, cognitive capacities that are essential to the Cartesian mind and not consciousness, which is merely a presupposition for its rational activity. It examines the interrelation and respective roles of awareness on the one hand, and reason on the other in Descartes’s account of mind or self. But it also suggests that the role given by Descartes to the will in judgment and his separation of will and intellect into two distinct powers may be seen as contributing to a transformation of the very notion of reason and of self as a cognitive and moral agent. (shrink)

El ensayo que presentamos a continuación consta de dos actos y un excurso. Los dos actos están dedicados al análisis del Cármides de Platón. En el primero, introducimos al tema del diálogo, la sophrosyne o sensatez, y mostramos el tránsito que se da, en el diálogo mismo, de la pregunta por la sensatez a la pregunta por el conocimiento. En el segundo, desarrollamos más detenidamente el tema de nuestro interés: las conclusiones respecto del conocimiento que van desprendiéndose de la indagación (...) respecto de la sensatez y, principalmente, que un saber que se precie de ser un saber de sí mismo o un saber del saber no solo nos conduce a sinsentidos, sino que resulta ser inútil. Estas conclusiones no parecen ser del todo percibidas por los interlocutores de Sócrates, y muy probablemente sea por ello que no pasan a un nivel mayor de análisis. De este modo, si bien el diálogo no llega a una definición cabal de la sensatez (ni, asimismo, del conocimiento), pensamos que sí pueden extraerse de él consideraciones fundamentales respecto del conocimiento, las cuales serán brevemente reseñadas al final de nuestro trabajo. En el excurso pretendemos presentar una suerte de ejercicio que consiste en usar esta refutación de la posibilidad y utilidad de un conocimiento exclusivamente reflexivo que arroja el Cármides de Platón para examinar las primeras meditaciones metafísicas de Descartes. Nos interesa evaluar con estas pistas, y de manera sumamente breve y libre, qué resultado puede obtener una empresa como la que pretendió realizar, varios siglos después, el filósofo francés. (shrink)

In lieu of an abstract, here is a brief excerpt of the content:The Melon and the Dictionary:Reflections on Descartes's DreamsAlan Gabbey and Robert E. HallThe interpretation of dreams is rarely answerable to either evidential or settled theoretical control. When the phantasms of the dreaming mind seem unaccountable, as they often do, they seem to belong to a mental world beyond the reach of historical, philosophical, or scientific analysis, a world for which the rules of methodological engagement seem inappropriate, rather (...) than merely impossible to observe. So in advance we ask the reader's indulgence if we appear somewhat to ignore the historian's normal duty to transmute favored speculations into well-argued conclusions based on solid evidence. We do have evidence to present, however, and indeed one or two conclusions that seem to us compelling. But if skeptics question their value, at least they will do so without envy, since they will not want to chase after our speculations on the Dreams—unless with the intention of chasing them and us out of the Cartesian arena altogether.Most of that arena is set aside for exegetical tussles with the respectable philosophizing of the Meditations, the Discourse on Method, and The Principles of Philosophy or The Passions of the Soul. But for some of the liveliest Cartesian games, you must move to that part of the arena where biographers, psychologists, psychoanalysts, and historians have fun with the "petit registre en parchemin," as the Stockholm Inventory describes it.1 This notebook contained [End Page 651] the twelve-page Olympica, in which Descartes recounted the three Dreams, announced his discovery of the foundations of "a wonderful science," and in the margin of the manuscript noted a year later his emerging understanding of "the foundation of a wonderful discovery." Later we'll rerun a few of the Olympian performances of previous interpreters, as preliminaries to a couple of our own interpretative games.First let us recall what happened on Saint Martin's Eve, the night of 10 November 1619, in Descartes's twenty-fourth year.2 In the days preceding that night Descartes's concern with the search for truth gave him much mental torment which the society of his friends could not dissipate. This tired him so much that his brain became inflamed: "he fell into a kind of enthusiasm, which left him in such a state that his depressed spirit was ready to receive dreams and visions." Retiring to bed "full of enthusiasm" from "having found that day the foundations of a wonderful science," Descartes (Baillet tells us) had three dreams "which he imagined could have come only from on high." In Dream I, while he was walking through the streets, his imagination was haunted by terrifying phantoms (fantômes). A severe disabling weakness in his right side forced him to bend over to his left so that he could continue toward his destination. Ashamed of walking in that way, he tried to straighten up, but a strong whirlwind spun him round three or four times on his left foot. Still more terrifying was the thought that he was falling at every step because of the difficulty in dragging himself through the streets.Then seeing a college with open gates, he entered, seeking relief from his afflictions, and intending to pray in the college chapel. But he had passed someone he knew without hailing him. He tried to return to greet him and was hurled back by the wind blowing against the chapel. At the same time he saw in the middle of the college courtyard another person who greeted him civilly by name, and told him that if he cared to look for Monsieur N., "he had something to give him." "M. Descartes imagined that it was a melon that someone had brought from some foreign country." But even more surprising was the fact that those who gathered round him to talk were standing straight and firm on their feet, whereas he was still bent over and staggering about, even though the wind which had threatened several times to blow him over had now greatly abated. At this point he awoke to feel a pain that made him fear that all this was the [End Page 652] work of... (shrink)

Discussions of the account of judgment offered in the Fourth Meditation tend to focus on its role in Descartes' epistemology and his response to skepticism. The main focus of the Fourth Meditation is the true and the false, and it completes the discussion conducted in the Second and Third Meditation about truth and falsity and the proper use of the truth rule. This chapter summarizes Descartes' view of the nature of judgment before examining more closely the account of (...) the will unfolding in the Fourth Meditation, and the kind of indifference Descartes appeals to in defending his controversial doctrine of free choice. Descartes' problematic account of the will and its freedom is developed in an epistemological and theodical context, the aim being to warrant the truth rule and, perhaps even more importantly, to draw a line between God's and our own responsibility for our cognitive errors. (shrink)

Over the course of human history, the sciences, and biology in particular, have often been manipulated to cause immense human suffering. For example, biology has been used to justify eugenic programs, forced sterilization, human experimentation, and death camps—all in an attempt to support notions of racial superiority. By investigating the past, the contributors to _Biology and Ideology from Descartes to Dawkins_ hope to better prepare us to discern ideological abuse of science when it occurs in the future. Denis R. (...) Alexander and Ronald L. Numbers bring together fourteen experts to examine the varied ways science has been used and abused for nonscientific purposes from the fifteenth century to the present day. Featuring an essay on eugenics from Edward J. Larson and an examination of the progress of evolution by Michael J. Ruse, _Biology and Ideology_ examines uses both benign and sinister, ultimately reminding us that ideological extrapolation continues today. An accessible survey, this collection will enlighten historians of science, their students, practicing scientists, and anyone interested in the relationship between science and culture. (shrink)

Since Descartes, the quest for the foundation in epistemology has suffered a series of setbacks. The consequence of the opposition against an epistemic foundation is epistemic skepticism. The irony of the skeptic position is that scepticism in all its hues is self-refuting. Although the establishment of a foundation is essential for coherent epistemology, the quest for epistemic foundation has suffered some oppositions because most attempts at establishing foundational epistemology have focused on intentional signs or products – beliefs, concepts, propositions, (...) etc. In this essay, I argue that in order to establish foundational epistemology, cognitional and intentionality analysis should take priority over conceptual analysis. Hence, instead of focusing on intentional signs or products, attention should be paid to intentional acts – experiencing, understanding and judging – of the knowing subject. In other words, I argue that paying adequate attention to human cognitional structure is vital in the defense of epistemic foundation and that the foundation is found in the structure of human knowing rather than in the products of human knowing. Focusing on cognitional analysis will help to account for both epistemic foundation and epistemic pluralism. The shift from conceptual to cognitional and intentionality analysis has implications for the articulation of the African perspective on knowledge since the human cognitional structure is the same, but contextual differences arise because of one's epistemic environment. Following the example of Bernard Lonergan, I argue that self-knowledge or self-affirmation of the knower, as he terms it, is the paradigmatic case for the establishment of epistemic foundation. (shrink)

This chapter examines the debates concerning the theory of ideas in Great Britain during the seventeenth century, focusing on the concept, origin, and types of ideas. It explains that the so-called way of ideas that are primarily associated with Rene Descartes and John Locke represent attempts to replace scholastic Aristotelian theories of the nature of the mind and its relation to the world. The chapter also discusses the relevant works of Thomas Hobbes and the Cambridge Platonists, and considers the (...) relevance of skepticism and idealism to the notion of ideas. (shrink)

Modern philosophy in the West has been haunted since Descartes by his ontological dichotomy between extended unthinking substances and thinking unextended substances, which leads to the epistemological problem of whether perceptions by the mind can be judged as truly representing objects external to it. The typical solution has been to reduce one kind of substance to the other: to fashion some version of either idealism or materialism. Attempts at a solution that affirms real differences between physical bodies and conscious (...) minds but allows for their interaction, for each to have an effect on the other, are a characteristic strategy of analytic philosophers. However, Professor Hedrick finds their proposed... (shrink)