Duygular; insanın epistemik, etik ve estetik yönleriyle doğrudan ilişkili varoluşsal özniteliklerdir. İnsan anlam-lı, değerli ve güzel bir hayat kurarken akılla birlikte duygulardan motivasyon almaktadır. Duygular, çok fonk-siyonlu yapısıyla insanın niyet, tutum, tavır ve eylemlerini belirleme, harekete geçirme, yönlendirme, etkile-me, dönüştürme, frenleme ve bazen de manipüle etme araçlarıdır. Bu nedenle ahlak başta olmak üzere insan eylemlerini problem edinen her araştırma, duyguları ele almak durumun¬dadır. İnsanı tam anlamıyla tanıma-nın yolu, pratik yaşantısı içerisinde ortaya çıkan duygusallığını anlamaktan geçer. Dolayısıyla teorik olanın durağanlığı ile (...) hayatın akışkanlığı arasındaki uçurumda duygular, felsefi bir soruşturmanın konusu olmakta-dır. Duygunun dinamik yapısını ve sınır çizilemeyen doğasını dilin sınırları içerisinde ifade etmek kolay değildir. Bu-nunla birlikte insan için duygular, kendini, evreni, doğayı, maddeyi, bireyleri, toplumları, iyiyi, kötüyü, değerli olanı ve olmayanı anladığı, olgu ve olaylarla başa çıktığı, pratik hayatını yönettiği, karar verme süreçlerinde, niyetlerinde, yönelimlerinde ve seçimlerinde etkin, tüm bu süreçlere içkin, dinamik, fonksiyonel ve bilişsel öznitelikler olarak öne çıkmaktadır. İnsan, günlük yaşamı içinde çok çeşitli duygu durumlarını tecrübe etmek-tedir. Böylece o, tecrübe ettiği bu duygu durumları ile sürekli değişen ruh hallerine sahip olmaktadır. Bu tec-rübeler, dış etkenlere bağlı olabildiği gibi insanın içsel dinamiklerinin etkisiyle de ortaya çıkabil¬mektedir. Sosyal yaşantısı itibariyle insan, duygusal tepkiler veren ve duygusal etkiler alan dinamik bir ahlak yaşantısı-na sahiptir. Bu bağlamda duygular, insanın kendi benliği ile yaşadığı toplumun benliği arasında denge kurma-sını sağlamakta ve insanın temel yönelimlerini belirlemektedir. Duygular, insana eylem motivasyonu kazan-dıran, onun tasavvurlarına, geçmiş, şimdi ve gelecekle ilgili değerlendirmelerine yön veren, harekete geçirici yetilerdir. Pişmanlık, bizzat benliğe yönelen ve onun ahlâkîliğini içsel olarak düzenleyip inşa eden ahlâkî bir özdenetim duygusudur. Bu duygu gerek bireysel ve gerekse sosyal yaşamda insanı etkileyen doğasıyla özel-likle ahlâkî değer dünyasında merkezi bir rol oynamaktadır. Pişmanlık, en yalın haliyle insanın geçmişteki eylemine ya da eylemsizliğine dönük olumsuz yargısını içeren acı bir his biçiminde ortaya çıkmakta ve keşke ifadesiyle dile gelmektedir. Pişmanlık duygusu insanda içsel tesirlerin etkisiyle oluşmaktadır. Çoğu ahlak duygusu gibi pişmanlık da hem fenomenolojik bir duyuş hem de bilişsel bir yargı içermektedir. Psikolojik ve kavramsal açıdan karmaşık bir duygu olan pişmanlık; üzüntü, hayal kırıklığı, özlem, nostalji ve bazen bir şey-den pişmanlık duymamanın verdiği rahatlama gibi bir dizi duyguyu ortaya çıkarmaktadır. Pişmanlık aynı zamanda güçlü, motive edici bir üzüntü ve işlerin istendiği gibi gitmediğine dair tutkulu bir şikâyet olarak da kendini gösterebilmektedir. O, bugünümüzü ve geleceğimizi şekillendiren genellikle geçmişe dönük bir acı deneyimidir. Pişmanlık, genellikle kişinin yaptığı şeyi onaylamadığını, farklı şekilde olmasını arzuladığını, üzüldüğünü, utandığını veya suçlu olduğunu ifade eden ve farkındalıkla ortaya çıkan bir duygudur. Pişmanlık, insanı geçmişteki ve şimdiki hatalarından ders çıkarmaya ve gelecekteki davranışlarını düzeltmeye teşvik eden, insanın özdenetim yeteneğinin bir parçasıdır. Bu duygu, kişinin kendi eylemleriyle ilgili içsel muhasebe-sinin bir sonucu olarak ortaya çıkan düzeltici ve iyileştirici ahlaki bir özdenetim duygusudur. Pişmanlık, insa-nın ahlaki doğasının zorunlu bir sonucudur. Bu duygu onun seçim yapabilen bir varlık olmasından, yani ahlaki özgürlüğünden kaynaklanmaktadır. Pişmanlığın oluşabilmesi için ahlaki eylemin en az iki seçenek arasından yapılacak bir seçim sonucunda gerçekleşmiş olması gerekir. Bu nedenle, pişmanlığın ön koşulu özgürlüktür. Akıl ve duygunun düşüncelerimiz ve eylemlerimiz üzerindeki karşılıklı rolleri, özellikle pişmanlık olgusunda belirgindir. Dolayısıyla ister pratik ister teorik alanda olsun pişmanlık, sadece insanın duygusal yanıyla değil, bilişsel yanıyla da ilgili bir duygudur. Pişmanlığın, geçmişte yaşanmış veya bugün etkisi devam eden bir olgu üzerinde kişinin hatasını fark etmesiyle oluşan bir üzüntü hali olması, onun bir değerlendirme duygusu oldu-ğunu gösterir. Duyguların harekete geçirici yönü pişmanlıkta geriye doğru işlevsiz olacağından, bu teşvik edici yön gelecekte pişmanlık yaratan durumun tekrarını önleme yönünde kendini göstermektedir. Böylece geç-mişte yaşanan üzücü bir durum, olumsuzdan olumluya, yıkıcıdan yapıcıya doğru ahlaki bir evrime zemin hazırlayacaktır. Bu makalede duygu etiğinin ilkeleri, kavramsal ve kuramsal çerçevesi göz önünde bulundurulmak suretiyle pişmanlık duygusunun mahiyeti, değeri ve fonksiyonelliği felsefî açıdan analiz edilip yorumlanacaktır. (shrink)

Ockhamlı William’dan bu yana çeşitli biçim alışlarla karşımıza çıkan dilde sadeleşme hareketi, 20. Yüzyılda analitik dil felsefesinin kurucuları tarafından farklı bir boyuta taşınmış, mantıksal pozitivizmde ise zirveye ulaşmıştır. Doğa bilimsel yöntemlerin etkisiyle şekillenen ve modern mantık alanında yapılan özgün ve nitelikli çalışmaların etkisiyle yetkinleşen bu anlayış, felsefenin metafizik problemlerini dil bağlamında ele almaktadır. Bu görüşün savunucuları, getirmiş oldukları bir dizi ölçüt aracılığıyla anlamlı olan ve olmayan ifadeler arasında ayrım yapmayı hedeflemişlerdir. Felsefi gelenekteki çözümsüz görünen “anlamsız” metafizik tartışmaları “elimine etmeyi” amaçlayan (...) bu hareketin vardığı son noktada, olgusal bir karşılığı bulunmayan ve mantıksal sözdizimi kurallarına uymayan her ifade, metafiziğin kalıntısı olmakla itham edilmektedir. Adorno ve Horkheimer’a göre spekülatif felsefeye yönelik gerçekleştirilen bu saldırı, Aydınlanma’nın dili mitostan arındırma çabalarının doruk noktasıdır. Onlara göre analitik dil felsefesinin olgucu filozoflarının felsefelerinde dilin anlam taşımasına müsaade edilmemekte ve yalnızca gösterge işlevi dikkate alınmaktadır. Dil, bir formül olarak katılaşarak soyutlaşmakta ve formüle uymayan her düşünce solup gitmektedir. Bu anlayış, spekülatif felsefe geleneğindeki felsefi sistemlerin unsurları olan etik, estetik, yaşamın anlamı gibi konuların felsefeden tasfiye edilmesine yol açmıştır. Adorno ve Horkheimer’a göre varlık alanındaki niteliksel farklılıkların göz ardı edilmesi, insanın şeyleşmesi ve kendi özüne yabancılaşmasına sebep olmuş, bireyin gizilgüçlerini kaybettiği bu ortamda toplumsal dönüşümün imkanı da ortadan kalkmıştır. (shrink)

이 논문은 아도르노의 유명한 문장 “잘못된 삶 속에 올바른 삶은 없다”에 대한 체계적 해석을 통하여 이 문장으로 대변되는 아도르노 사유의 한 철학적 핵심을 밝히고자 한다. 현실에 대한 비관적이고 체념적인 단언으로 쉽게 오해되곤 하는 이 문장은 아도르노 철학 전체에 대한 체계적인 고려 속에서 신중히 검토될 필요가 있다. 그 속에서 비로소 아도르노 사유의 진정한 핵심이 드러날 수 있는데, 그 핵심이란 가장 근본적 층위에서 볼 때 아도르노의 사유는 현대의 잘못된 삶의 조건 속에서 어떻게 좋은 삶이 가능한가 하는 윤리학적 물음에 의해 주도되고 있다는 것이다. (...) 이 문장에 대한 해석은 현대적 삶에 대한 아도르노의 이해를 좋은 삶의 불가능성, 좋은 삶의 추상적 가능성, 그리고 좋은 삶의 구체적 가능성이라는 세 가지의 단계 속에서 재구성하면서 진행된다. 여기서 특히 중요한 해석적 전략은 아도르노의 사유를 총체적 부정주의로부터 구별하여, 그 안에 긍정적 핵심, 곧 좋은 삶에 관한 사유를 품고 있는 부분적이고 방법적인 부정주의로 규정하고 이를 입증하는 것이다. 그리고 좋은 삶에 대한 아도르노 사유의 실질적 단초는 그의 미메시스 개념에서 발견될 수 있음이 논의될 것이다. (shrink)

What is the relationship between music and time? How does musical rhythm express our social experience of time? In Groove: An Aesthetic of Measured Time, Mark Abel explains the rise to prominence in Western music of a new way of organising rhythm - groove. He provides a historical account of its emergence around the turn of the twentieth century, and analyses the musical components which make it work. Drawing on materialist interpretations of art and culture, Mark Abel engages with aesthetic (...) arguments, challenging in particular Adorno's critique of popular music. He concludes that groove does not simply reflect the temporality of contemporary society, but, by incorporating abstract time into its very structure, is capable of effecting a critique of it"--Provided by publisher. (shrink)

Ziege’s book focuses primarily on the two main empirical studies carried out by Max Horkheimer’s Institute of Social Research during its exile in the United States in the 1940s: a relatively unknown and never-published study of anti-Semitism among American workers and the much better known, five-volume Studies in Prejudice. Ziege poses and successfully answers the question of why the Institute began to focus more on empirical studies and anti-Semitism in the 1940s. Her thorough archival research illuminates as never before the (...) Institute’s relations to the main organizations that funded its ambitious empirical projects during this time: the American Jewish Committee and the Jewish Labor Committee. She also provides the richest existing account of how the experience of American exile affected the Institute’s theoretical premises and empirical work. By distinguishing between the Institute’s ‘esoteric’ theoretical assumptions, which maintained a large degree of continuity with its earlier work, and a willingness to work at the ‘exoteric’ level with many scholars who didn’t share these assumptions, Ziege explains how the Institute made certain concessions to mainstream American academic culture without ever abandoning the radical intentions of Critical Theory. (shrink)

In lieu of an abstract, here is a brief excerpt of the content:Reviewed by:A Modern Maistre. The Social and Political Thought of Joseph de MaistreAbraham AndersonOwen Bradley. A Modern Maistre. The Social and Political Thought of Joseph de Maistre. Lincoln: University of Nebraska Press, 1999. Pp. 320. $55.00.In A Modern Maistre, Owen Bradley has sought to defend both the theoretical penetration and the practical wisdom of Joseph de Maistre, most famous of all "reactionaries" or royalist opponents of the French Revolution. (...) Bradley's own explicit philosophical premises are those of the contemporary academic Left—the blend of Foucault, Adorno, and other authors commonly known as "theory." He defends Maistre's claims on our attention partly by pointing to the kinship between the latter's critique of the Enlightenment and that of Foucault, Adorno, et al. Further, Bradley reminds us of the intimate relation between anti-revolutionary thought and historicism, here understood as the doctrine that new climates of belief and social arrangements always have their roots in what precedes them. In this as in other respects he allows us to see the kinship between the thought of Maistre and that of his younger and more liberal contemporary Tocqueville.Maistre was, moreover, a seminal thinker for the French tradition of sociology whose best-known representatives are Comte and Durkheim, and which, like him, was concerned above all with the religious conditions of social order. Maistre was himself a disciple not just of Vico's New Science but of Plato's Republic and Laws, works equally preoccupied with this topic. One of the most interesting themes of the book, in fact, is Maistre's concern with political theology.Maistre was particularly attracted, Bradley shows, to the neo-Platonic and possibly heterodox theology of Origen. The neo-Platonic emphasis on symbols, talismans, and cosmic hierarchy, according to Bradley, helped Maistre formulate his criticism of the "mechanical philosophy" of the Cartesian Enlightenment, the metaphysical premise, according to Maistre, of the Revolution. Maistre, Bradley shows us, argued against the Enlightenment's attempt to replace a politics dependent on faith with one based on modern science partly by showing that modern science itself has its roots in mysticism, magic, and enthusiasm. The Enlightenment, which understood itself as entirely secular in spirit, was ruled by a project of salvation descended from ancient gnosticism. As the gnostics sought salvation through the rejection of the world of creation, the Enlighteners sought political salvation through a rejection of all traditions and institutions, a project which culminated in the Jacobin Terror.But political violence, in Maistre's view, does not stem from theological error alone. According to Maistre, "sacrifice" in the larger sense is central to all human societies. The problem of political order is in large part how to channel the impulse to collective cruelty, which is necessary to political order but can be restrained or allowed to run [End Page 287] wild. Politics is largely theater and symbol; the wise use of these elements is indispensable for taming the love of violence.Maistre's famous assertion of the authority of the Pope is not, Bradley insists, a formula for theocracy; rather, the preservation of a spiritual power distinct from and independent of the sovereign serves to check tyranny without subverting sovereignty (132). Such a spiritual power is necessary partly to preserve "unity of fables, which will never happen without unity of doctrine and authority" (195).Maistre's interest in political theology is continuous with an interest in the political significance of cosmology. Every society, Maistre held, including the Enlightenment, has a view of the cosmos to which its conception of society precisely corresponds. Maistre himself seeks to inflect modern cosmology in various ways. Like Tocqueville and Vico, Maistre uses the doctrine of historical forces to propound a teaching on Providence. The Jacobins themselves, Maistre asserts, were instruments of Providence. Far from emancipating mankind, the Revolution "abruptly shortened" the "chain that binds man" within his proper bounds (215).Bradley does Maistre a valuable service by criticizing misinterpretations of his thought by later defenders of extra-constitutional authority, like Maurras and Carl Schmitt; Maistre himself, Bradley shows, was deeply concerned to preserve constitutional legitimacy and opposed absolutism. Bradley's most interesting chapter is his last one, on Maistre... (shrink)

Antoine Arnauld, dit le Grand Arnauld, théologien janséniste, grammairien et logicien, a bien servi la philosophie : interlocuteur de Descartes ; correspondant de Leibniz, éditeur des Pensées de Pascal, il est l'un de ceux qui ont le plus contribué à légitimer le cartésianisme. Foucault et Chomsky se sont intéressés à sa Logique ou art de penser et à sa Grammaire générale et raisonnée de Port Royal, nées de la controverse qui a opposé Jansénistes, jésuites et Curie romaine au XVIIe siècle. (...) Sa théorie des idées, construite en opposition à celle de Malebranche, constitue une étape importante dans la constitution du problème de l'idéalité - qui trouvera son aboutissement chez Kant. Plusieurs raisons, par conséquent, de revenir sur une œuvre méconnue. On commence par rappeler le contexte dans lequel le jansénisme est né ; on situe ensuite Arnauld relativement à Descartes, au cartésianisme et à la philosophie en général ; on précise sa doctrine, principalement sa conception de l'homme déchu ; on détaille également sa morale. Après quoi, on restitue les grands thèmes de sa Logique et de sa Grammaire. On examine enfin la théorie des idées d'Arnauld et on fait le point sur son retour dans le champ des sciences cognitives. (shrink)

This classic book by Theodor W. Adorno anticipates many of the themes that have since become common in contemporary philosophy: the critique of foundationalism, the illusions of idealism and the end of epistemology.

pt. I. Autori noti. V. 1* [Academici-Cyrenaici] V. 1*** in 2 vols. (v. 2(?): Nicolaus Damascenus-PLatonis Fragmenta; pt. 1. 2. Cultura e filosofia (Galenus-Isocrates) (2 v.); v. 3(?) : Platonis Testimonia-Zeno Tarsensis) -- pt. 3. Commentari -- pt. 4.1. Indici -- pt. 4.2. Tavole (I.1 e III). Tavole (I.2 Galenus-Isocrates).