ABSTRACTThe quality of medicines is generally adequately assured by manufacturers and regulatory authorities for well-resourced settings, while the implementation of existing quality standards is challenged in many low- and middle-income countries. This situation of multiple pharmaceutical standards raises the question whether it could ever be ethically justified to compromise on the quality assurance of medicines depending on what individuals, communities, or societies can afford. In this paper, we contend that ethically, any unjustified exceptions to medicines’ quality assurance represents a violation (...) of the principles of beneficence and non-maleficence. Exceptions are only acceptable in exceptional and temporary circumstances, if based on a meaningful quality risk assessment, guided by a rigorous ethical framework built on the principles of independence, technical competence, transparency, and accountability. We also discuss how such exceptional and temporary circumstances should be defined/justified.... (shrink)

A working memory (WM) deficit is a reliable observation in people experiencing anxiety. Whether the level of anxiety is related to the severity of WM difficulties is still an open question. In the present experiment, we investigated this aspect by testing the WM performance of people with different levels of anxiety symptoms. Participants were grouped according to self-report anxiety into a control group with low anxiety scores and an experimental group with clinically relevant anxiety. The experimental group was then divided (...) into a high anxiety group and a severe anxiety group. Participants performed a battery of WM tasks tagging different WM processes. The results showed that, compared to participants with low anxiety, participants with clinically relevant anxiety scores had reduced accuracy in all the WM tasks. Interestingly, participants with high and severe anxiety did not present any significant difference. Anxious participants showed difficulties also in cognitive domains other than WM. Hence, these results supply reliable evidence that people with clinically relevant anxiety scores present WM difficulties, irrespective of symptoms severity. The observation that anxiety compromises performance also in cognitive domains other than WM suggests that the deficit might affect fluid cognition. (shrink)

Difficulties in various cognitive functions are common observations in people experiencing anxiety. However, limited research has investigated the effects of psychotherapy on abnormal cognitive functioning. This study assessed whether psychotherapy-related reductions of anxiety result in improvements of cognitive functioning as well. Fifty-four participants with high self-reported anxiety, divided into two experimental groups (N = 28 and N = 26), and 27 non-anxious control participants (N = 27) completed a battery of memory tasks and anxiety questionnaires in three consecutive time points. (...) In experimental group 1, participants started systemic family therapy immediately after the first time point, while, in experimental group 2, participants begun the same type of therapy three months later at the second time point. The results showed that, compared to control participants, at the beginning of the experiment, participants in the experimental groups had significantly lower memory performance, along with higher anxiety. Psychotherapy had a beneficial effect on anxiety symptoms and cognitive performance, with significant changes occurring only after intervals of treatments. These results show that psychotherapy is effective not only in reducing anxiety symptoms but on cognitive functioning as well. This improvement might be linked to the release of cognitive resources previously absorbed by worrisome thoughts, facilitated by a heightened protection from interference. (shrink)

Terrorisme valt buiten alle democratische kaders en daarom hebben democratische landen er geen adequate antwoorden op. Het enige antwoord op de krachten, die chaos en angst zaaien is een wereldwijde open samenleving, met politieke vrijheid en ruimte voor religies.

De indruk overheerst dat het vertrouwen in instellingen tanende is. Toch wordt deze indruk niet altijd ondersteund door bevragingen en statistieken. Als die indruk een mythe is, dan is de echte vraag: waarom worden we dan tot deze mythe aangetrokken? In dit essay wil ik ons verlangen naar vertrouwen plaatsen in een cultuur en in een denkkader waarin vrijheid en zelfbeschikking blijven primeren, en kijken naar hoe er vandaag theoretisch wordt nagedacht over vertrouwen en publiek beleid. Het valt te (...) betwijfelen of we het vertrouwen dat we zoeken op die manier zullen vinden. (shrink)

De mens is in de afgelopen drie eeuwen vaak vergeleken met allerlei soorten machines. In de achttiende eeuw was de klokmetafoor tamelijk populair; psychologische termen als ‘drijfveer’, ‘van slag raken’ en ‘opgewonden zijn’ herinneren hier nog aan [Vroon and Draaisma, 1985]. In de negentiende eeuw overheerste de stoommachine-metafoor. De psychologie van Freud wordt wel als een uitgewerkte versie van deze metafoor beschouwd [Russelmann, 1983]. Ook uitdrukkingen als ‘uitlaatkleppen’, ‘stoom afblazen’ en ‘iemand opstoken’ zijn eraan te danken. De stoommachine-metafoor wordt nog (...) steeds serieus genomen. Zo pleegt men de menselijke geest in de nieuwe ‘dynamische’ school in de cognitieve wetenschappen bij voorkeur te vergelijken met James Watts centrifugale regulateur (1788), het apparaat dat ervoor zorgt dat een stoommachine op een constant snelheid werkt [van Gelder, 1995, 1998]. De laatste vijftig jaar komt men de metafoor van de seri¨ele digitale computer vaak tegen. Een PC is een voorbeeld van zo’n computer. Hij is serieel omdat de centrale processor slechts ´e´en berekening tegelijk kan uitvoeren; hij is digitaal omdat hij alleen met gehele getallen kan omgaan. Het voorbeeld bij uitstek van een seri¨ele digitale computer is de Turing-machine, waarover aanstonds meer. De seri¨ele digitale computer metafoor is op verschillende manieren op mensen toegepast. Zo beschouwen sommigen de gehele mens als een computer van dit type, terwijl anderen menen dat de afzonderlijke zenuwcellen op deze manier beschreven kunnen worden. In het onderstaande zal ik de vraag bespreken in hoeverre men de mens, of onderdelen van de mens, inderdaad als seri¨ele digitale computer mag opvatten. Ik zal laten zien dat deze vergelijking maar een beperkte waarde heeft. Het valt niet uit te sluiten dat de mens in computationeel opzicht een veel sterker of zwakker soort machine is dan de Turing-machine. (shrink)

Hogescholen zijn dienstbaar aan de samenleving, zo valt te lezen in de strategische onderwijsagenda van het hoger beroepsonderwijs. Maar wat houdt deze publieke functie precies in? Het gedachtegoed van politiek denker Hannah Arendt biedt docenten en beleidsmakers ten minste drie handelingsperspectieven. De auteur illustreert deze drie perspectieven met voorbeelden uit de onderwijspraktijk.

Aan velen, onder wie een groot aantal filosofen, is uit de middeleeuwse wijsbegeerte slechts Thomas van Aquino enigszins bekend. Johannes Duns Scotus valt vaak achter Thomas weg. Ten onrechte: Duns Scotus is een briljant denker van de eerste orde. Weinig denkers uit oudheid en middeleeuwen zijn tegelijk zo constructief en kritisch als hij.

Een poging om de geschiedenis van een denkwijze door de eeuwen heen, in dit geval die van het schema van “het midden- en middellijkheidsdenken” , resp. het “denken in termen van ‘midden’ en ‘bemiddeling’” , kritisch in kaart te brengen valt op het eerste gezicht onder het genre Ideengeschichte of history of ideas. Zeker wanneer men ideeëngeschiedenis enerzijds enger, maar anderzijds daarbinnen weer breder opvat dan de invulling die Arthur Lovejoy daaraan gaf in zijn bekende The Great Chain of (...) Being .Het enerzijds betreft de inperking tot het terrein van de filosofie. Het anderzijds raakt hetgeen als idea wordt geaccepteerd. Lovejoy spreekt over ideeën vaak als “unit ideas” en vergt dat deze eenvoudig en ook enkelvoudig zijn. Ik zou in de ideeëngeschiedenis ook ruimte willen maken voor meer complexe filosofische noties, schema’s en zelfs filosofische theorieën. Wel lijkt me dat moet worden vastgehouden aan de eis dat deze ideeën naspeurbaar zijn door filosofische stromingen heen en dat zij bij voorkeur een zekere breedheid vertonen, ook in de zin van toepassing blijken te vinden in meerdere deelgebieden van de filosofie. En hier zij alvast maar genoteerd dat ook Van der Hoeven Lovejoy en diens studie noemt. (shrink)

De beste inzichten doen we op in een staat van indolentie. Sterker nog: luiheid, zo stelt Miguel de Unamuno, is een voorwaarde voor beschaving. Alleen wanneer anderen voor hem werken, is de luilak in staat zijn blik naar de sterren te richten en zich af te vragen waarom ze daar staan. De luilak valt zelden lof ten deel, terwijl men hem dankbaar zou moeten zijn voor zijn vruchtbare invallen: terwijl wij bedrijvig zijn, doet hij het denkwerk.

A la recherche du temps perdu van Proust lezen is binnen een reflectie op de zintuiglijkheid niets minder dan een feest. We raken via de rijke evocaties en metaforen in de werkelijkheid van oorden en plekken ondergedompeld. Dat wil zeggen dat we zelf deel gaan uitmaken van hun lijfelijkheid en bijgevolg van hun eigen tijd. In de reflectie genieten we van een ‘ont-plooiing’ van het sensuele, van een verlangen naar wereldlijkheid. Een tegenpool vinden we in het latere werk van Beckett. (...) Zijn wereld schijnt af te sterven, het lichaam-subject vergaat, de oorden en plekken verschrompelen, de dingen vervreemden en de gebeurtenissen zijn nog slechts accidenten waarvan de reikwijdte niet meer te verwoorden valt. Er is een ‘in-plooiing’ van het sensuele. De woorden sterven. De wereld ‘ontwereldlijkt’. (shrink)

Europa kende na de Tweede Wereldoorlog een periode van grote vooruitgang met toenemende gelijkheid, stijgende productiviteit, expansie van het onderwijs en fundamentele wetenschappelijke en technologische doorbraken. Maar in de jaren zeventig begon het tij te keren. In de eerste periode was het beleid gericht op de gemeenschap; in de tweede was het (neo)liberaal. Het nieuwe neoliberale regime droeg bij tot instabiliteit in Afrika en het Midden-Oosten, tot massale illegale migratie ook. In tal van westerse landen groeide de interne verdeeldheid. Sinds (...) 2008 is dit regime in diepe crisis. De vertrouwde vormen van gemeenschapsdenken - christendemocratie en sociaaldemocratie - zijn inmiddels zodanig geliberaliseerd dat zij niet in staat blijken terug te keren naar een beleid gestoeld op gemeenschapsdenken. Die taak valt vandaag het nationalisme te beurt. Dit boek verduidelijkt de aard en oorsprong van het verschil tussen gemeenschapsdenken en liberalisme. Het beschrijft hoe een reset mogelijk is. Hoe democratie kan worden hersteld, hoe kan worden teruggekeerd naar een vreedzamer wereld met meer welvaart, welzijn en vooruitgang."--Back cover. (shrink)

Voor wie geen troost kan vinden in het al-te-menselijke, valt hoop te putten uit de natuur. Daarvan getuigt ook Thomas Hardy’s gedicht op de nachtegaal. Het dier is verminkt door mensen, maar het zingt nog altijd en bezorgt de mens levensvreugde.

Zoals bekend is de verhouding tussen filosofie en politiek problematisch. De veroordeling van Socrates door de polis maakte diepe indruk op zijn leerling Plato. Mede om dit soort misstappen te voorkomen ontwierp deze een ideale staat waarin filosofen koningen moesten worden. Vanuit dit idee probeerde hij ook Dionysus, de heerser van Syracus, tot een wijsgerig verantwoorde politiek te brengen. De mislukking van dit Siciliaans avontuur heeft velen na hem ervan overtuigd dat filosofen zich beter niet in kunnen laten met politieke (...) besluitvorming. Immers, Plato’s poging om Dionysus tot een wijsgerig verantwoorde politiek te brengen strandde jammerlijk. Maar, filosofen zijn natuurlijk hardleers en de aantrekkingskracht van het rijk der mensen en dingen op hen, die zich zo thuisvoelen in het rijk der ideeën valt niet altijd te loochenen. Hoewel voor Plato de politieke arena van alledag wezenlijk ongeschikt bleek te zijn voor filosofische uiteenzettingen, heeft toch zijn leerling en collega Aristoteles zich nog korte tijd met het onderwijs aan de jonge Alexander de Grote bemoeid – hoewel Aristoteles’ ambities al bescheidener waren dan van Plato. Het verhaal wil zelfs, dat Alexander op diens veldtochten een exemplaar van het werk van Homerus met aantekeningen van Aristoteles erin bij zich droeg. Na de dood van Alexander werd de anti-Macedonische atmosfeer in Athene voor Aristoteles zodanig bedreigend dat hij de stad verliet, om te voorkomen ‘dat de polis zich ten tweede male aan de filosofie bezondigde.’ Wie wel in het lot van Sokrates heeft moeten delen, is Thomas More, de auteur van het in 1516 verschenen ‘Utopia’. More weigerde Henry VIII als hoofd van de kerk te erkennen en moest dat met zijn dood bekopen. Dit vonnis vloeide dus niet direct voort uit het boek waarmee More zo bekend zou worden. Wellicht had More geleerd van de eerdere moeizame betrekkingen tussen filosofie en politiek en had hij daarom besloten om zich over ‘Ou-topia’ of ‘Nus-quama’ te buigen: over niet-plaats of nergens. Het in dialoogvorm opgetekende reisverhaal gaf op indirecte wijze kritiek op het Engeland van zijn tijd. Waarschijnlijk nog belangrijker dan het vermijden van risico’s door het schrijven over een niet reëel bestaande samenleving was het voordeel dat More op die manier een geheel ander beeld van een samenleving kon opstellen en beschrijven – ongehinderd door contingente omstandigheden, praktische bezwaren of politieke obstakels. More sloot de dialoog in ‘Utopia’ af met een korte overweging, waarin de auteur zegt zich nauwelijks te kunnen voorstellen dat deze samenleving ergens gerealiseerd zou kunnen worden. Vele lezers hebben deze overweging echter niet gezien of serieus genomen, zodat er al snel een ernstig meningsverschil over het genre van de utopie ontstond: vormde een utopie een blauwdruk voor een ideale samenleving die zonder meer ingevoerd zou moeten worden, of moest de utopie veeleer gelezen worden als een mengvorm van kritiek en ideaal – kritiek op de bestaande samenleving en richtinggevend ideaal voor nastrevenswaardige veranderingen van de huidige samenleving? (shrink)

Förintelsen är ett historiskt skeende som är närvarande i en svensk samtid och bearbetas inom kultursektorn, politiken, forsknings­ och skolvärlden av både det svenska majoritetssamhället och den judiska minoriteten. Under 2010­-talet har de överlevandes barnbarn trätt fram och kallar sig för den tredje generationens överlevande. Några ur den generationen har självmant tagit på sig ansvaret att berätta sina mor­ och farföräldrars historier i både muntlig och skriftlig form. Tillsammans formar dessa skildringar ett transmedialt berättande som innehåller mytiska strukturer, element och (...) språkbruk. Syftet med artikeln är därför att belysa detta mönster. Artikeln bygger på ett socialantropologiskt fältarbete i Stockholm som genomfördes under 2010­-talet. Observationer genomfördes på ett flertal platser i Stockholm med omnejd, och därtill gjordes intervjuer med personer från den tredje generationen. Analysen fokuserar på det transmediala berättandet, framförallt texter och radioprogram som producerats av den tredje generationen, och den struktur, de mönster och de språkliga symboler som den tredje generationen valt att centrera berättelserna kring. (shrink)

I den moderna straffrättsliga diskussionen framhålls det ofta att straff ska utdömas på rationella och inte emotionella grunder. Rättssystemet ska sålunda inte hänge sig åt “primitiva hämndaktioner” utan systematiskt arbeta för att förebygga brott och mänskligt lidande. Förutom att ett sådant synsätt har tydliga utilitaristiska förtecken så innehåller det också starka retoriska inslag eftersom det sätts likhetstecken mellan brottsprevention och rationalitet, medan moralisk indignation och krav på rättvisa endast beskrivs i termer av primitiva, emotionella hämndbegär. I den här artikeln har (...) jag för avsikt att genom en analys av vedergällningsbegreppet visa att vedergällningens logik är rotad i vårt sätt att förhålla oss moraliskt till varandra – att den är ett uttryck för vår livsform. Jag kommer vidare att försöka åskådliggöra att vedergällningen är moraliskt sofistikerad snarare än primitiv. Slutligen kommer jag att framhålla att vedergällningens logik är en viktig komponent i vårt straffbegrepp, men att vedergällning och straff ändå måste särskiljas. Jag vill redan nu klargöra att jag i artikeln utgår från en analys av vår “vardagliga” användning av begreppsom ‘hämnd’, ‘vedergällning’ och ‘straff’. Det betyder att jag högst medvetet har valt att inte utgå från en teoretisk filosofisk diskussion om straffets rättfärdigande. Jag vill heller intepresentera någon ny form av retributivistisk teori, utan nöjer mig med att göra anmärkningar om hur vi faktiskt använder de begrepp som här särskådas. (shrink)

Het thema van de verlossing en het onverbrekelijke verband tussen verlossing, liefde en dood loopt als een rode draad door Wagners late opera's. Scruton onderzoekt hoe dit thema vorm krijgt in de christelijke traditie, de Griekse tragedies en in de opera's van Wagner en dan met name in Tristan en Isolde. Hij analyseert nauwkeurig de verschillende 'settings' waarin verlossing gedaante krijgt. Zo beschouwt hij verschillende offerrituelen, de rol van de jacht daarbij, de gemeenschap tegenover het individu, de rol van geweld. (...) Ook gaat hij in op hoe de slachtoffers zelf tegen hun opoffering aankijken. Alleen zo valt te begrijpen hoe zij verlossing kunnen vinden. En dat de liefde deze verlossing biedt. (shrink)

Christelijke ethiek, in de traditie ook wel moraaltheologie genoemd, is een van de meest omstreden onderwerpen binnen de theologie, maar ook daarbuiten. Toch is het doel van deze ethiek 'een leven in volheid en vrijheid'. Zonder ethische richtlijnen en persoonlijke verantwoordelijkheid kan een leven niet slagen. Normen en wetten hebben als doel ruimte te scheppen voor het leven en dat te beschermen. Deze vrijheid invullen, daar zijn mensen zelf verantwoordelijk voor. En verantwoordelijk zijn betekent: een antwoord verschuldigd zijn aan iemand. (...) Ethiek voltrekt zich daarom altijd in relatie: tot het eigen geweten, tot het goede dat te verwezenlijken valt, en in relatie tot andere levende wezens en de natuur. Christelijke ethiek plaatst deze verantwoordelijkheid bovendien in relatie tot God. Mensen zijn vrij maar ook beperkt; zij doen elkaar kwaad en hebben behoefte aan vergeving en verzoening. (shrink)