Artykuł prezentuje w ujęciu historycznoliterackim powieść szpiegowską okresu PRL. Analiza książek z serii „Labirynt” wskazuje, że funkcja propagandowa dominuje w nich nad rozrywkową, co jest charakterystyczne dla różnych obszarów kultury popularnej w PRL. Serię „Labirynt” wydawało w latach 1957–1991 Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. Ukazywały się w niej „zwykłe” powieści milicyjne, ale przede wszystkim powieści szpiegowskie. Podobnie jak powieść milicyjna, również powieść szpiegowska w PRL obok funkcji rozrywkowej musiała spełniać funkcję propagandową. Przejawia się to m.in. nawiązaniem do konwencji wczesnych powieści szpiegowskich (...) w literaturze europejskiej z przełomu XIX i XX wieku, czyli przedstawianiem PRL jako kraju, który tylko broni się przed szpiegami, sam natomiast nie wykrada tajemnic innych państw. Równie daleki od rzeczywistości i wyłącznie propagandowy był obraz Polski jako kraju wytwarzającego liczne wynalazki i technologie, na które polują szpiedzy z Zachodu. Propagandowy charakter ma też obraz wroga i skontrastowany z nim wizerunek własnych agentów. Szpiedzy z BND czy CIA nie cofają się przed morderstwami, są bezwzględni także dla swoich współpracowników i ogólnie reprezentują bardzo niski poziom moralny. Często są byłymi nazistami, a zależy im tylko na zarobku. Z kolei funkcjonariusze kontrwywiadu PRL to ludzie ideowi, z oddaniem służący ojczyźnie, przewyższający pod każdym względem swych przeciwników, także na płaszczyźnie życia prywatnego. Każda z tych historii kończy się oczywiście zwycięstwem „naszych” i – podobnie jak powieść milicyjna – nie pozostawia czytelnikowi żadnych wątpliwości co do tego, po czyjej stronie są w tym konflikcie wszystkie racje – zarówno polityczne, jak i moralne. (shrink)

The politics of memory and culture of the Polish People’s Republic alludes to Ideologiekritik in its idiosyncratic way characterized by Marxist utopianism. In reality, this leads to reversing this theory. The causes of fascism are seen in “German imperialism”. For political and strategic reasons the German Democratic Republic becomes one of the main partners of the Polish People’s Republic, with regard to which it is capable of accomplishing the guidelines of its policy in the cultural dimension. This is accompanied by (...) an intensive cultural exchange between the two countries. In the language of official politics manifested, for instance, in the strategy of publishing houses of the Polish People’s Republic the culture of the two countries develop in a parallel fashion, which is an obvious product of the propaganda. (shrink)

Works by Henryk Sienkiewicz, a Polish writer and the winner of the 1905 Nobel Prize for Literature, were subjected to verification by the DDR’s censorship apparatus several times. Censors considered his novellas which discussed 19th-century social issues as desirable and worth promoting among East German readers. His novel Krzyżacy, which was set in the Middle Ages, was accepted eagerly both by publishing houses and the censorship office as it enabled national socialism in Germany to be viewed in critical terms, as (...) the DDR distanced itself from the system. Reviewers did, however, find a major ideological threat for young readers in East Germany in a young adult novel entitled W pustyni i w puszczy, and for that reason it was withdrawn from the publishing procedure. (shrink)

Artykuł stanowi analizę relacji z debaty sejmowej towarzyszącej gło - sowaniu nad wprowadzeniem ustawy o warunkach dopuszczalności przerywania ciąży z 1956. Treść ustawy oraz dyskusja wokół niej stały się przyczynkiem sporów dotyczących regulacji uro - dzin. Po wprowadzeniu ustawy w życie w dyskursie dotyczącym nowego prawa partycypowali liczni autorzy, zarówno komunistyczni, jak i katoliccy. Omawiana relacja może być również po - strzegana jako przegląd chwytów retorycznych, których używało się w PRL-u w dyskusji na temat przerywania ciąży oraz stanowisk poszczególnych opcji (...) politycznych wobec tej problematyki. (shrink)

Główną tezą artykułu jest próba udowodnienia istnienia zapomnianego ogniwa kryminału retro w dobie PRL na przykładzie opowiadań Sławomira Siereckiego. W tym kontekście autorka interpretuje utwory, które ukazały się pod wspólnym tytułem Jutro przed północą. Znajdujemy w nich intertekstualny dyskurs z twórczością Conan Doyle’a, Arsena Lupina i kryminału amerykańskiego. Sierecki nawiązuje w ich obrębie do trzech odmian powieści detektywistycznej, prezentując kryminalne historie od końca XIX wieku aż po rok 1929. Analizowane opowiadania łączy formuła pastiszowych odniesień do wspomnianych twórców oraz towarzysząca im (...) sceneria Trójmiasta (Gdańska, Sopotu i Gdyni). Historia nie tylko jest tu dekoracją, ale poddana zostaje ideologizacji w ramach prezentacji polityki historycznej, najbardziej widocznej w Szkatułce z Hongkongu. Autorka w swojej interpretacji opowiadań skupia się przede wszystkim na odczytaniu charakteru kryminalnego dyskursu, gdyż jest on głównym wyznacznikiem tej retropowieści i to dzięki niemu można uznać opowiadania Siereckiego za początkowe ogniwo kryminału retro w polskiej literaturze. Nieprzypadkowo ta ucieczka w przeszłość wiąże się z kryzysem powieści milicyjnej w schyłkowym okresie PRL. (shrink)

Lesio to piąta powieść kryminalna Joanny Chmielewskiej, która stanowi w jej pisarstwie pozycję wyjątkową. Podjęta w artykule interpretacja ma ukazać zarówno sposoby przekształcenia modelu powieści kryminalnej, jak i wydobyć jej humorystyczna dominantę. W analizie tekstu stosowano metody badań strukturalnych połączone z elementami socjologii literatury. Powieść odbiega od ukształtowanego wcześniej wzorca zmianą struktury narracyjnej z pierwszoosobowej na trzecio-osobową oraz mocniejszym wyeksponowaniem ludycznego obrazu świata. Autorka akcentowała aspekt humorystyczny, wysuwając go przed kryminalną intrygę i skupiając się na kreacji bohatera oraz na wywołanych (...) jego działaniami komicznych zdarzeniach. Twórczość Chmielewskiej wyodrębniał stosowany przez nią typ komizmu, który odróżniał jej utwory od „klasycznego” kryminału. W Lesiu nastąpiła zmiana konwencji – kryminał „serio” zastąpiła zabawa w kryminał. Autorka konwencjom powieści kryminalnej, nadawała nowe znaczenia i odwołując się do obiegowych motywów gatunku (zbrodnia (nie)doskonała, napad na pociąg), banalizuje je i ośmiesza. Kolejne części artykułu skupiają się na: charakterystyce bohatera; aspektach komediowych; parodii i stylizacjach językowych, których tłem są stosunki społeczno-kulturowe w PRL w latach siedemdziesiątych XX wieku. Istotną przyczyną zwrotu pisarzy i czytelników w stronę „zabawnej sensacji” zdaje się rodzaj oswajania negatywnie kojarzonej przez wielu Polaków niezbyt odległej przeszłości. Kpina z aparatu sprawiedliwości, pokazywanie nieudolnych policjantów, opieszałość organów ścigania łączą się z apologią zwykłego obywatela, który „domowymi sposobami” radzi sobie w tej rzeczywistości. Powieść Chmielewskiej znalazła licznych naśladowców i kontynuatorów po roku 1989 w nurcie groteskowym powieści kryminalnej. Lesio stanowi ważny przykład rozmaitości gatunkowej powieści kryminalnej, zmienności form i funkcji aspektu ludycznego w jej strukturze. (shrink)

W artykule prezentowane są zagadnienia związane z wydawniczymi losami całości literackiego dorobku Stanisława Grzesiuka. Składają się nań trzy autobiograficzne powieści: _Pi__ęć__ lat kacetu_, _Boso, ale w ostrogach _oraz _Na marginesie __ż__ycia_. Wydania, które ukazały się za życia pisarza były poddawane różnego typu ingerencjom. Najważniejszym czynnikiem, który miał wpływ na ostateczna postać tekstu była instytucjonalna cenzura. Ponadto autor zmieniał swoje utwory pod wpływem nacisków wydawcy, rodziny oraz w ramach realizacji sądowej ugody. Redaktorzy nowej edycji dzieł Grzesiuka, która ukazała się w (...) 2018 roku w wydawnictwie Pruszyński i S-ka, podjęli próbę rekonstrukcji tekstów sprzed pozaautorskich zmian. Zestawienie tych wydań z pierwodrukami i rękopisami dowodzi, iż wydawnictwo podjęło wiele niezrozumiałych decyzji, które mogą mieć wpływ na błędną recepcję autorskiego przekazu. (shrink)

W powieściach Officium Secretum. Pies pański Marcina Wrońskiego i Agent Jego Świątobliwości Karola Kowala bohaterami pierwszoplanowymi są „nietypowi duchowni”. Owa „nietypowość” zasadza się na tym, że dominikanie – ojciec Marek Gliński i ojciec Władysław Klonowiejski – zostali wykreowani przez twórców na agentów tajnych służb watykańskich. W odróżnieniu od innych postaci duchownych z kart literatury najnowszej nie pełnią oni funkcji typowo kościelnych, pastoralnych, lecz są duchownymi-tajniakami. Protagonista z dzieła Wrońskiego to zakonny James Bond, który zwerbowany do Officium Secretum, czyli wewnętrznej służby (...) kościelnej będącej spadkobierczynią Inkwizycji, w okresie PRL służył Kościołowi jako podwójny agent (został funkcjonariuszem Służby Bezpieczeństwa). Agentem specjalnym jest także ojciec Klonowiejski. W książce Kowala jawi się on jako wszechstronnie wyszkolony wywiadowca Świętego Przymierza, który podróżuje przez dziewiętnastowieczną Europę w celu unieszkodliwienia agenta o pseudonimie „Haman”. Czy osadzenie bohaterów w habitach w przestrzeni występku oraz wszelkiego rodzaju zbrodni należy uznać za kontrowersyjną koncepcję artystyczną? Wnikliwa analiza dzieł Wrońskiego i Kowala pozwala na stwierdzenie, że w tym przypadku – podobnie jak w innych powieściach z kapłanem w roli głównej napisanych w ostatnich dwóch dekadach – nie można mówić o desakralizacji kapłaństwa czy chęci niszczenia autorytetu Kościoła. Kreacje zakonników należy uznać za swoisty znak czasów współczesnych, w których zmniejszenie dystansu między przedstawicielami Kościoła hierarchicznego i wiernymi sprawił, że duchowni poznawani są i oceniani za działalność także poza sferą sacrum. W Officium Secretum i Agencie Jego Świątobliwości „niecodzienna” aktywność bohaterów w habitach jest pretekstem do ujawniania przez twórców nie tylko spraw eklezjalnych – tajemnic działania instytucji kościelnych – ale także mechanizmów działania instytucji państwowych oraz istotnych problemów życia politycznego i społecznego. (shrink)

The article deals with the mechanisms of female employment. The author has set herself the task of comparing the conditions of employment of women during the Polish People’s Republic (PRL) and contemporary times. The main aim was to indicate the evolution of labour law relating to women workers from a series of instructions and regulations of the Council of Ministers defining the protection of women's work before 1974, through a variety of general rules applicable to all employees, to the regulations (...) contained in the Labour Code and also current legislation. The article attempts to assess the ethical actions taken by the state to improve the conditions of employment of women in the workplace. The text indicates the importance of the work in the lives of women. Occupational status and income level strongly influenced the behaviour of women, who in many cases took up work intended only for men due to the fact that during PRL it was only such work which would allow them to obtain a higher salary. The article indicates that today there is a special emphasis placed on the prohibition of restricting the employment of women in jobs and on the conditions of the employment of pregnant women. The author of this article has evaluated the legislation introduced by the state, which contributed to the increase in female activity in the labour market. However, in ethical terms of ethical it is very difficult to unambiguously assess the actions taken by the state for the protection of women's work in the PRL, but also in contemporary times. (shrink)

The article describes main forms of socialist propaganda in polish sports press of the 1950’s decade. As the analysis shows, sports magazines, despite their apparent thematic distance from political issues, had become tools of social impact. The main force of influence was concentrated in texts created typically for propaganda purposes, but also texts devoted to sports competitions contained political components. The most important manifestations of propaganda in the sports press were the mixing of sport with politics, promoting Soviet training and (...) tactical patterns, over-emphasizing successes, informing about the socialist commitments made by athletes on public holidays, as well as criticizing social and political conditions in capitalist countries. (shrink)

Celem artykułu jest prześledzenie wpływu cenzury na powstawanie zachowanej w rękopisie _Bożycy lub teozofii_ oraz na decyzje wydawnicze Bronisława Trentowskiego, jednego z wiodących polskich filozofów romantyzmu. Ze swego traktatu z zakresu filozofii Boga autor opublikował za życia tylko dwa fragmenty. Stawiam w artykule tezę, że dzieło nie zostało w pełni opublikowane z powodu złej recepcji owych fragmentów pośród polskich odbiorców, których tożsamość narodowa w okresie zaborów zawisła na spójności polskiego Kościoła katolickiego, a nie bezpośrednio z powodu cenzury. Kolacjonowanie opublikowanych fragmentów (...) z rękopisem dzieła ujawnia różnice o charakterze ilościowym i jakościowym specyficzne dla każdej z publikacji: jednej wydanej w Paryżu bez cenzury oraz drugiej opublikowanej w Poznaniu pod cenzurą pruską. Analiza wyników kolacjonowania w zestawieniu z korespondencją Autora z przyjaciółmi i wydawcami pozwala wnioskować o wpływie cenzury na proces twórczy _Bożycy_ pod postacią autocenzury. Pozwala też uznać gotowość Autora do wydania dzieła za cenę kompromisu z cenzurą instytucjonalną, ale nie za cenę odstąpienia od poglądów na kwestię filozofii Boga w celu zdobycia uznania odbiorców. (shrink)

The core of the text is a rhetorical analysis of the anti-alcohol propaganda in the films by Polska Kronika Filmowa produced by WFDiF. The author selected four reports from the popular series: Propaganda PRL-u. Najzabawniejsze polskie kroniki filmowe and analysed them using three types of textual analysis: metaphorical analysis, neo-rhetorical analysis, and ideological analysis. The article was complemented with facts from the political history of the People’s Republic of Poland in some specific aspects, e.g. the history of drunkenness in that (...) period. The author also included a media research study regarding PKF, as well as theories of propaganda, persuasion and manipulation. (shrink)

Celem artykułu jest wprowadzenie do omówienia strategii cenzorskich stosowanych wobec utworów Włodzimierza Scisłowskiego złożonych do publikacji w piśmie satyrycznym „Kaktus” w latach 1957–1960. Materiał źródłowy stanowi zbiór kryptotekstów, czyli poufnych dokumentów oceniających artykuły z tygodnika, powstały w Wojewódzkim Urzędzie Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Poznaniu. Cenzorzy ingerowali w utwory satyryczne Scisłowskiego – we fraszki, wiersze, poematy, ballady, zarzucając autorowi złośliwe i przejaskrawione przedstawianie rzeczywistości politycznej i społecznej kraju. Część utworów ukazała się po wprowadzeniu narzuconych przez urząd cenzury zmian, część (...) nie została dopuszczona do publikacji. (shrink)

Celem artykułu jest omówienie strategii cenzorskich stosowanych wobec utworów Włodzimierza Scisłowskiego złożonych do publikacji w piśmie satyrycznym „Kaktus” w latach 1957–1960. Materiał źródłowy stanowi zbiór kryptotekstów, czyli poufnych dokumentów oceniających artykuły z tygodnika, powstały w Wojewódzkim Urzędzie Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Poznaniu. Cenzorzy ingerowali w utwory satyryczne Scisłowskiego – we fraszki, wiersze, poematy, ballady, zarzucając autorowi złośliwe i przejaskrawione przedstawianie rzeczywistości politycznej i społecznej kraju. Część utworów ukazała się po wprowadzeniu narzuconych przez urząd cenzury zmian, część nie została (...) dopuszczona do publikacji. (shrink)

Celem artykułu jest namysł nad sposobami reinterpretacji w powieściach Ryszarda Ćwirleja znamiennej dla kultury PRL formuły powieści milicyjnej która zdominowała rodzimą literaturę kryminalną lat 1955–1989, a która obecnie przeżywa „drugą młodość” jako zjawisko literackie i socjologiczne, pozbawione wymiaru ideologicznego. Rekonstruując dawne realia, pisarz ten tworzy obraz epoki zanurzony w „kulturze nostalgii”. Powieść neomilicyjna jest jednym z przejawów tęsknoty za PRL, w której sentymentalny wymiar powieści wyraża się w dążeniu do odzyskania dla współczesnego czytelnika etosu sprawczej władzy. Jednak jego przedstawiciele, którzy (...) są oficerami MO, stosują dalekie od legalności sposoby postępowania. Wyłaniający się – dzięki wykorzystaniu metody filologicznej i badań kulturowych, umożliwiających lekturę kontekstową – z twórczości Ćwirleja wizerunek stróżów prawa dość często naznaczony jest piętnem korupcji. Można zatem traktować go jako „uzupełnienie” zideologizowanego wzorca, do którego pisarz się odwołuje. (shrink)

The article raises the topic of good manners and upbringing in the People’s Republic of Poland using the example of children’s and young adult press from the period. The author analysed 24 issues of Płomyczek from 1968 considering literature in education, upbringing strategies, and etiquette. Leaving aside the issues of propaganda and ideology, she enriched the analysis by considering the political history of Poland during the period of the “minor stabilisation”.

Among the composers with whom Wojciech Młynarski collaborated – a brilliant songwriter and penetrating satirist, librettist and translator, as well as a talented singer – was a completely unique artist, often referred to as the “Polish Gershwin” – Jerzy Wasowski. As a result of their nearly twenty years of cooperation, interrupted by Wasowski’s death in 1984, about thirty songs were created, most often being cabaret-satirical works or in the form of “sung columns”. Among the achievements of the Młynarski-Wasowski company there (...) are many “small masterpieces”, which are examples of masterly connections between words and music. The works they wrote together in the last period of their cooperation have been remembered in a special way by Młynarski. These songs were written at a special moment in the history of the People’s Republic of Poland – during the “Solidarity” carnival and during the martial law period. Moreover, the story of their proprietary company closed. The works they wrote last – in 1982 and 1983 – were described by Młynarski as “interesting songs”. During the martial law period, Młynarski decided to suspend public appearances – joining the artists who, in protest, decided to boycott the state media. He only took care of writing lyrics for new songs. At that time, he addressed the proposal to compose music mainly to Wasowski, who, like him, believed that one should continue to write, but – for now – “in the drawer”. Eight works were written then, six of which – Ballada o szachiście, Jestem piłeczką pingpongową, Po Krakowskim w noc majową, W miejskim teatrzyku lalek, Róbmy swoje, Ballada o dwóch koniach – had a satirical and journalistic character and entered Młynarski’s repertoire when he resumed his performances. Whereas the other two songs – Mam złe lata i dobre dni oraz Gram o wszystko – were lyrical-reflective pieces with female texts, and became their performers a few years later: Hanna Banaszak and Ewa Bem. This article analyzes one of these songs – Ballada o szachiście – aimed at explaining – in an elementary way – why Młynarski used the word “interesting” to refer to the songs written with Wasowski during the martial law period. This term is primarily intended to denote a work whose words and music were written in order to “give food for thought” to the audience. (shrink)

The present study examines the physiological alterations in prolactin (PRL) messenger ribonucleic acid (mRNA) and serum PRL levels during the rat estrous cycle and the effed of naloxone, an endogenous opioid peptide receptor antagonist, on PRL gene expression during the rat estrous cycle. Adult female rats exhibiting at least two consecutive 4-day estrous cycles were used in this study. A single injection of naloxone (2mg/kg b.w.) or saline was given sc 30 mm prior to decapitation. Animals were sacrificed at 10:00 (...) h of each stage of the estrous cycle, and at 2-h intervals from 10:00 h to 20:00 h during the proestrus. PRL mRNA and serum PRL levels were determined by an RNA-blot hybridization with the rat PRL cDNA probe and by a PRL radioimmunoassay, respectively. PRL mRNA and serum PRL levels were not dramatically altered in the morning of each stage of diestrus I, II, and proestrus, and naloxone failed to modify the two parameters. During estrus naloxone clearly suppressed serum PRL levels, but it was unable to modify PRL mRNA levels. A more detailed examination of the proestrus stage revealed that PRL mRNA and serum PRL levels fluctuated as a function of time: PRL mRNA levels reached a maximum level at 12:00 h and gradually decreased until 18:00 h. PRL mRNA levels then rose at 20:00 h. No difference in PRL mRNA levels between the control and naloxone-treated groups was observed. Changes in serum PRL level during proestrus were conversely related to changes in PRL mRNA: serum PRL levels were low from 10:00 h to 14:00 h, then increased and reached a maximum level at 16:00-18:00 h. Following then, serum PRL levels were decreased. Naloxone was effective in suppressing the characteristic afternoon surge of PRL from 16:00 h to 20:00 h. These data clearly showed that alterations in PRL mRNA levels were conversely correlated with changes in serum PRL levels on proestrus, indicating differential regulation of PRL gene expression and secretion. (shrink)

Androgynia jako idea jedności i całości pojawia się w myśli Gastona Bachelarda w kontekście marzenia poetyckiego. To w nim bowiem – o czym dowiadujemy się z Poetyki marzenia - dochodzi do pojednania animy i animusa, żeńskiego i męskiego w jednej psyche. Marzenie będące spod znaku anima francuski filozof nazywa filozofią bytu androgynicznego, która ukazuje nam podwójną idealizację człowieczeństwa. Anima i animus, potwierdzające androgynię psyche, są momentami Ja. Ta dualna natura bytu psychicznego wyraża się poprzez dwa antagonizmy przedstawione za pomocą funkcji (...) realności (adaptacja do rzeczywistości i życia społecznego) i funkcji irrealności (samotność marzenia); myśli nadzorowanej (krytyka, cenzura) i wolnego marzenia (sympatia, przyjęcie, przyłączenie); pracy (wysiłek) i odpoczynku (rozluźnienie); niepokoju (projekt, antycypacja) i spokoju (obecność w sobie) - a zwłaszcza wokół dualności, która krystalizuje się w odróżnieniu umysłu naukowego (l’esprit scientifique) spod znaku animusa (pojęcia, wiedza) od umysłu poetyckiego (l’esprit poetique) spod znaku animy (obrazy, komunia dusz). Androgynia rozumiana jako życie integralne psyche dla Bachelarda jest perspektywiczna i wartościowa a próby jej poszukiwania utożsamia z pytaniem o sens ludzkiej egzystencji. Studia nad marzeniem ukazują jego fundamentalne znaczenie dla równowagi psyche. Tak rozumiana siła obrazów kreuje wówczas sztukę życia. W tym sensie, Bachelard staje się prekursorem nowego spojrzenia w dziedzinie refleksji nad problematyką obrazu – okazuje się, że to obraz odpowiada za relację, która zachodzi między człowiekiem a światem. (shrink)

Kościoły katolickie wybudowane na terenie archidiecezji częstochowskiej od roku 1945 do współczesności cechuje duża różnorodność stylistyczna. Celem pracy jest przedstawienie rozwoju form i stylistyki obiektów sakralnych we wskazanym okresie. Praca powstała w wyniku badań własnych autorki przeprowadzonych na obszarze archidiecezji częstochowskiej. Obiekty sakralne powstające zaraz po II wojnie światowej realizowane były w dwóch różnych konwencjach estetycznych. Wznoszono kościoły o charakterze zachowawczym, nawiązujące do stylistyki poprzednich epok, budowane w stylu zwanym synkretyzmem, oraz budowle modernistyczne. W latach 60. i 70. ubiegłego stulecia (...) dominującą w budownictwie sakralnym tendencją stylistyczną pozostał modernizm. Lata 80., to czas, gdy pojawiały się już projekty kościołów postmodernistycznych i modernizm zaczynał mieć charakter zachowawczy. Jednak na terenie archidiecezji częstochowskiej nadal powstawało w tym czasie wiele obiektów modernistycznych. Równocześnie, zaczynając od późnych lat 80. XX w., pojawiają się na terenie archidiecezji pierwsze kościoły postmodernistyczne. Budowle sakralne powstające po roku 1989, gdy budownictwo kościelne przeżywało okres wielkiego rozkwitu po latach licznych przeszkód i restrykcji charakterystycznych dla czasów PRL, cechuje największa różnorodność: od obiektów neohistorycznych po neomodernistyczne, a także kościoły wznoszone w stylu regionalnym. W pracy przedstawiono w sposób chronologiczny przykłady budynków kościołów powstających w poszczególnych dekadach od roku 1945 aż do czasów współczesnych, skupiając się na ich stylistyce, geometrii oraz symbolice. (shrink)

This book is devoted to the problems of the growth of science. These prob lems, neglected for a long time by the philosophers of science, have become in the 60's and 70's a subject of vivid discussion. There are philosophers who stress only the dependence of science upon various sociological, psycho logical and other factors and deny any internal laws of the development of knowledge, like approaching the truth. The majority rejects such nihilism and searches for the laws of the (...) growth of science. However, they often overlook the role of the Correspondence Principle which connects the suc cessive scientific theories. On the other hand, some authors, while stressing the role of this principle, overlook logical difficulties connected with it, e. g. the problem of the incompatibility of successive theories, of the falsity of some of their assumptions, etc. I believe the Correspondence Principle to be a basic principle of the pro gress of contemporary physics and, probably, of every advanced science. How ever, this principle must be properly interpreted and the above-mentioned logical difficulties must be solved. Their solution requires, as it seems, revealing the idealizational nature of the basic laws of science, in any case of the quantitative laws of advanced sciences. This point has been recently emphasized by some Polish philosophers, especially in Poznan. (shrink)

ArgumentIn the United States, scientific knowledge is brought before the courts by way of testimony – the testimony of scientific experts. We argue that this expertise is best understoodfirstas related to the quality of the underlying scienceand thenin terms of who delivers it. Bloodstain pattern analysis (BPA), a contemporary forensic science, serves as the vaulting point for our exploration of objectivity as a metric for the quality of a science in judicial contexts. We argue that BPA fails to meet the (...) minimal standard set by Helen Longino’s social-procedural account of objectivity (1990, 2002). In light of some pressing issues for social-procedural accounts, we offer an infrastructural account of objectivity. This account offers what amounts to a friendly amendment to Longino’s account and adds to the ways in which we might analyze social-procedural objectivity. Finally, we address an issue that is pressing in the legal context: given that scientific knowledge is delivered by individuals, not communities, at least in U.S. courts, we (may) need a way to evaluate individual scientific and epistemic agents. We suggest a means for making this evaluation that is derived from our infrastructural account of objectivity. (shrink)

Spanning pivotal years in the historic democratization of South Africa, this analysis provides a trenchant reflection of higher education in transition. Penned by one of South Africa’s foremost philosophers of education, the critique grapples with very real concerns in higher education policymaking and practice, including stakeholder politics, institutional cultures, and curriculum transformation and interrogation of the function of higher education institutions in modern societies. Exposing the tensions between egalitarian principles and the nature of higher knowledge, the essays raise questions to (...) which there are no simple answers. With characteristic rigor, the analysis looks into the assumptions underlying much of the thinking about these questions and concludes that a failure to sharpen thinking around higher education is a failure to recognize the epistemic value of academic practice in a developing democracy. (shrink)

W. D. Hart; XIV*—The Potential Infinite, Proceedings of the Aristotelian Society, Volume 76, Issue 1, 1 June 1976, Pages 247–264, https://doi.org/10.1093/aristo.

We present our personal view on W.J. Blok's contribution to modal logic.

Artykuł podejmuje próbę rekonstrukcji teorii wyparcia Sigmunda Freuda. Punktem wyjścia jest wykazanie sprzeczności pomiędzy dwoma odmiennymi ujęciami wyparcia: według pierwszego z nich, wyparcie polega na całkowitym wykluczeniu patogennego impulsu z obszaru świadomości, według drugiego zaś, wyparcie pozbawia odrzucany impuls energii emocjonalnej, ale nie odcina go od świadomości. W dalszej części artykułu omówione są paradoksy, które pojawiają się w topicznym i ekonomicznym modelu psychiki.

This work has been selected by scholars as being culturally important and is part of the knowledge base of civilization as we know it. This work is in the public domain in the United States of America, and possibly other nations. Within the United States, you may freely copy and distribute this work, as no entity (individual or corporate) has a copyright on the body of the work. Scholars believe, and we concur, that this work is important enough to be (...) preserved, reproduced, and made generally available to the public. To ensure a quality reading experience, this work has been proofread and republished using a format that seamlessly blends the original graphical elements with text in an easy-to-read typeface. We appreciate your support of the preservation process, and thank you for being an important part of keeping this knowledge alive and relevant. (shrink)

Tematem artykułu jest stanowisko władz państw komunistycznych w Europie wobec wyboru Karola Wojtyły na papieża w 1978 r. oraz pierwszych lat jego działalności w Watykanie. Tekst stanowi zarys problemu oparty przede wszystkim na literaturze przedmiotu i wydawnictwach źródłowych. Uwaga autora koncentruje się na Polsce, a także na innych państwach posiadających w swych granicach znaczącą liczbę katolików: Czechosłowacji, Węgrzech i Związku Sowieckim. W szczególności omówiono reakcje władz na wizytę Jana Pawła w Polsce oraz działania podejmowane w kierunku zwalczania wpływów Watykanu w (...) państwach bloku sowieckiego. Cezurę końcową stanowi zamach na papieża 13 maja 1981 r. (shrink)

Unlike some other reproductions of classic texts (1) We have not used OCR(Optical Character Recognition), as this leads to bad quality books with introduced typos. (2) In books where there are images such as portraits, maps, sketches etc We have endeavoured to keep the quality of these images, so they represent accurately the original artefact. Although occasionally there may be certain imperfections with these old texts, we feel they deserve to be made available for future generations to enjoy.

In debates about genetic testing of children, as well as about disclosing unsolicited findings (UFs) of pediatric exome sequencing, respect for future autonomy should be regarded as a prima facie consideration for not taking steps that would entail denying the future adult the opportunity to decide for herself about what to know about her own genome. While the argument can be overridden when other, morally more weighty considerations are at stake, whether this is the case can only be determined in (...) concrete cases. Importantly, when children grow into adolescents, respect for future autonomy will have to give way to respecting their emerging autonomy. When pediatric exome sequencing is done for complex conditions not involving developmental delay, respect for the child’s future or emerging autonomy should be a primary consideration for those charged with deciding on behalf of the child. Building on what Emanuel and Emanuel have termed the ‘deliberative model’ of shared decision making, we argue that if parents fail to give these considerations their due, professionals should actively invite them to do so. Taking a directive stance may be needed in order to make sure that the future or emerging autonomy of the child are duly considered in the decision-making process, but also to help the parents and themselves to shape their respective roles as responsible care-givers. (shrink)