Artykuł dotyczy odkrycia nestoriańskiej steli w Xi’an, dawnej stolicy Państwa Środka, wzniesionej w 781, a odkrytej w 1625 r. Znalezisko przyciągnęło bardzo szybko uwagę niektórych pracujących w Chinach misjonarzy jezuickich, którzy zarówno badali stelę na miejscu, jak i opisali jej treść w raportach do generała zakonu. Zajmowali się nią również autorzy pierwszych monografii poświęconych historii misji Towarzystwa Jezusowego w Chinach, takich jak Álvaro de Semedo, Michał Boym, Athanasius Kircher. Stela stanowiła ważne narzędzie ewangelizacyjne, gdyż dobrze wpisywała się w (...) tradycyjne wartości kultury chińskiej, do których należał szacunek do ciągłości historycznej i konserwatyzmu. Tomasz Szpot Dunin wskazuje na potrójne znaczenie odkrycia. Po pierwsze, jej obecność wskazywała, iż wiara chrześcijańska była starożytną religią stojącą na równi z tradycyjnymi chińskimi religiami, takimi jak taoizm, buddyzm, konfucjanizm. Po drugie, zachowana inskrypcja podkreślała monoteizm religii chrześcijańskiej, co wpisywało się w działalność misyjną jezuitów, którzy, jak Matteo Ricci, próbowali udowodnić Chińczykom, że w zamierzchłych czasach byli oni monoteistami. Po trzecie, odnalezienie płyty przyczyniło się do sukcesu misyjnego w samej prowincji Shaanxi. (shrink)

Znaczenie kolegiów jezuickich w rozwoju szkolnictwa na ziemiach Rzeczypospolitej, podobnie jak wkład członków Towarzystwa Jezusowego w postęp naukowy, tak polski jak i europejski pozostają bezsprzeczne. Warto wszak zwrócić uwagę na fakt propagowania przez jezuitów wiedzy na temat Dalekiego Wschodu, misji chrystianizacyjnych prowadzonych w Indiach, Chinach i Japonii, a także społeczne, kulturowe i polityczne konsekwencje działań podjętych przez nich w tym zakresie. Szczególne znaczenie ma tutaj działalność poszczególnych kolegiów, które kształcąc na dość wysokim poziomie, stawały się miejscem wzrastania powołań kapłańskich, (...) a co za tym idzie także powołań misyjnych. Relacje i listy z krajów Dalekiego Wschodu nie pozostały bez wpływu na decyzje podejmowane przez poszczególnych uczniów, którzy pragnęli wzorem jezuickich świętych i męczenników głosić Ewangelię wśród mieszkańców Indii, Chin oraz Japonii. Misje chrystianizacyjne, jak i dzieje oraz kultura krajów Dalekiego Wschodu interesowały wszak nie tylko uczniów kolegiów, ale o wiele szersze grono osób, chcących poszerzyć swoją wiedzą. Celom tym służyły polskie tłumaczenia autorów jezuickich, którzy w swoich dziełach opisywali Daleki Wschód. Ponadto wśród metod propagowania wiedzy niezwykle ważne miejsce zajmowały widowiska parateatralne i spektakle sceniczne, w których pojawiały się wątki orientalne. Zarówno one, jak i wspomniane działania translatorskie obejmowały swoim zasięgiem niezwykle szerokie grono osób, co w późniejszym czasie przełożyło się na znaczący wzrost zainteresowania Dalekim Wschodem, w konsekwencji zaś pojawieniem się mody na tzw. „chińszczyznę”. Celem niniejszego artykuł jest zatem prześledzenie wskazanych powyżej wątków, które – jak łatwo można zauważyć – pozostają w ciągu przyczynowo-skutkowym. W konsekwencji można zatem stwierdzić, że rola kolegiów jezuickich, jako ośrodków, z których wyszedł impuls propagowania wiedzy o krajach Dalekiego Wschodu wydaje się być niepodważalna. (shrink)

W epoce nowożytnej wielu jezuitów zwracało się do generała zakonu z prośbą o pozwolenie na udział w misji zagranicznej. Ich petycje, tzw. _litterae indipetae_, świadczą o licznych powołaniach członków zakonu do służby w dalekich krajach. Artykuł zawiera analizę próśb napisanych przez jezuitów z prowincji polskiej i litewskiej w okresie od drugiej dekady XVII do trzeciej dekady następnego stulecia. Podejmuje próbę ustalenia, jaki obraz wymarzonych terytoriów działalności misyjnej wyłania się z petycji kandydatów, a także do jakiej wiedzy o Oriencie przyznawali się (...) oni przed przełożonym. Artykuł opisuje również, jak suplikanci motywowali konieczność inwestycji środków Towarzystwa Jezusowego właśnie w działalność misyjną na wybranych przez nich terytoriach, tj. muzułmańskim Wschodzie i krajach czerkieskich, których przynależność religijna nie była prosta do ustalenia w owej epoce. Warto podkreślić, że wielu jezuitów z Rzeczypospolitej stosowało się do standardowej procedury dla kandydatów na misjonarzy, która zakładała uzyskanie zgody generała. Wydaje się, że udzielał on jej tak rzadko ze względu na ogromne potrzeby kadrowe zakonu w samym państwie polsko-litewskim. Z tego powodu zdawał się obojętny na poruszające wizje cierpiących jeńców i ich nieochrzczonych dzieci, rzadko też ulegał kuszącym obrazom Czerkiesów, którzy mieli znać pewne podstawowe zwyczaje chrześcijańskie i w związku z tym wydawali się aplikującym grupą stosunkowo łatwą do pozyskania dla Kościoła katolickiego. Wielu spośród polskich i litewskich jezuitów, którzy są wspomniani w źródłach jako misjonarze w Oriencie, nie wysłało prośby do generała przed podróżą na Wschód. Wydaje się, że posługa członkom poselstw do władców muzułmańskich, jak i osobiste poparcie udzielone przez polskich władców i magnatów umożliwiło im zrealizowanie chociaż na krótko marzenia o misjonarskim życiu. Zwraca uwagę fakt, że ci z nich, którzy decydowali się na pozostanie dłużej na misji, próbowali uzyskać _post factum _błogosławieństwo generała. Należy wspomnieć o jeszcze jednej grupie polskich i litewskich jezuitów, których spotykamy w Persji i na Kaukazie, tzn. o kandydatach na misje w Chinach, którym nie udało się dotrzeć na Daleki Wschód i w związku z tym musieli się zadowolić posługą w mniej prestiżowym miejscu. (shrink)

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie politycznej, gospodarczej i kulturowej roli chińskiego Wielkiego Kanału w świetle rękopisu _Historiae Sinarum Imperii _polskiego jezuity Tomasza Szpota Dunina (1644–1713), który przez ponad dwadzieścia lat badał archiwa rzymskie, poszukując informacji na temat działalności jezuitów w Chinach. Pośród licznych informacji o charakterze kulturowym, gospodarczym i etnograficznym rękopis Tomasza Szpota Dunina zawiera również wiadomości o obecnie najdłuższym na świecie sztucznym kanale transportowym, czyli chińskim Wielkim Kanale, który przez wielu badaczy jest uznawany za większy cud techniki niż (...) Mur Chiński. Do odtworzenia tytułowego zagadnienia wykorzystano głównie rękopis _Historiae Sinarum Imperii _oraz inne źródła drukowane i literaturę przedmiotu. Rękopis Tomasza Szpota Dunina zawiera rozproszone informacje dotyczące Wielkiego Kanału, miast położonych nad jego brzegami i samych okoliczności podróży po tej rozbudowanej sieci rzek i kanałów. Informacje obecne u Szpota możemy podzielić na dwie kategorie: wtórne, czyli zapożyczone ze źródeł wcześniejszych – jak np. z tekstu Mattea Ricciego – oraz pierwotne, czyli opisy, które Szpot pozyskał jako pierwszy w trakcie swojej długoletniej pracy w Rzymie. (shrink)

Artykuł przedstawia zarys historii stosunku Niemiec do Europy Środkowej od osiemnastego wieku po koniec wieku dwudziestego. Należy podkreślić, że od samego początku (tj. od epoki oświecenia) na relację tą wpływały dwa najważniejsze czynniki: prymat Realpolitik ukształtowany przez egoistyczną politykę Prus, a od 1871 roku Rzeszy Niemieckiej wobec Europy Środkowej oraz przez niemiecką (pruską) kulturę polityczną akcentującą „kulturową misję” Niemiec w tej części Starego Kontynentu. Jak podkreśla się w artykule, to ostatnie stanowisko jest charakterystyczne dla niemieckich elit politycznych i intelektualnych aż (...) do końca dwudziestego wieku. Zadaniem badawczym jest zweryfikowanie do jakiego stopnia te dwa czynniki wpływają również obecnie na politykę Niemiec wobec Europy Środkowej. (shrink)

Artykuł zawiera prezentację najstarszych zachowanych świadectw w starożytnej Grecji zawierających opis camera obscura. Terminu używa się zamiennie na określenie zarówno zjawiska, jak i urządzenia optycznego wykorzystujacego wspomniany fenomen. Schemat działania jest prosty: promienie światła biegnące od przedmiotu i przechodzące przez niewielki otwór, padają na powierzchnię w zaciemnionej przestrzeni tworząc odwrócony obraz przedmiotu. Pierwsze opisy fenomenu camera obscura pojawiają się w starożytnych Chinach i Grecji. W kulturze greckiej i zarazem tradycji europejskiej, chronologicznie pierwszym zapisem jest tekst zawarty w dziele pt. (...) Zagadnienia przyrodnicze, w Księdze XV, rozdziale 11, a dopełnienie w Księdze XV, rozdziale 6. Wspomniane dzieło zostało napisane przez nieznanego nam bliżej autora lub autorów, ale wywodzącego się z tradycji dociekań przyrodniczych Liceum Arystotelesa. (shrink)

Kai-Fu Lee, który jest jednym z czołowych specjalistów od SI w Chinach, wyraził pogląd, że miłość jest tym, co istotnie odróżnia nas od SI oraz stanowi o naszym człowieczeństwie. Autor artykułu prezentuje filozoficzno-psychologiczne uzasadnienie dla tego poglądu Lee.

Drodzy Czytelnicy, po długiej przerwie spowodowanej, z jednej strony, zmianami w Redakcji, z drugiej – trwającą wiele miesięcy pandemią koronawirusa, ukazuje się kolejny numer „Rocznika Filozoficznego Ignatianum”. Nowy zespół redakcyjny postanowił rozszerzyć formułę wydawniczą o teksty z szeroko rozumianej humanistyki; zatem będą to artykuły nie tylko z dziedziny filozofii, ale również historii, nauk o kulturze i religii, teologii oraz literatury polskiej i obcej. Czasopismo zostało też otwarte na szerokie spektrum zagadnień uwzględniających misję Akademii Ignatianum jako ośrodka naukowego o charakterze katolickim. (...) Ważnym elementem tego podejścia jest kwestia śródziemnomorskiej tradycji cywilizacyjnej i dziedzictwa kulturowego, które w naszym rozumieniu są najważniejszymi źródłami wiedzy i inspiracją do badania także współczesnych problemów pojedynczych ludzi, społeczeństw i państw. (shrink)

At the beginning of his book, Principles of Christian Theology, John Macquarrie says that theology ‘implicitly claims to have its place in the total intellectual endeavour of mankind’. The question I want to discuss is this: in what terms, if any, can that claim be justified?

A reflection on everyday existence in the 'sphere of consumption of late Capitalism', this work is Adorno's literary and philosophical masterpiece.

In this work, the first overview of the German Idealism that is both conceptual and methodological, Paul W. Franks offers a philosophical reconstruction that is...

What makes it the case that an utterance constitutes an illocutionary act of a given kind? This is the central question of speech-act theory. Answers to it—i.e., theories of speech acts—have proliferated. Our main goal in this chapter is to clarify the logical space into which these different theories fit. -/- We begin, in Section 1, by dividing theories of speech acts into five families, each distinguished from the others by its account of the key ingredients in illocutionary acts. Are (...) speech acts fundamentally a matter of convention or intention? Or should we instead think of them in terms of the psychological states they express, in terms of the effects that it is their function to produce, or in terms of the norms that govern them? In Section 2, we take up the highly influential idea that speech acts can be understood in terms of their effects on a conversation’s context or “score”. Part of why this idea has been so useful is that it allows speech-act theorists from the five families to engage at a level of abstraction that elides their foundational disagreements. In Section 3, we investigate some of the motivations for the traditional distinction between propositional content and illocutionary force, and some of the ways in which this distinction has been undermined by recent work. In Section 4, we survey some of the ways in which speech-act theory has been applied to issues outside semantics and pragmatics, narrowly construed. (shrink)

I argue for two claims. First I argue against the consensus view that accurate behavioral prediction based on accurate representation of cognitive states, i.e. mind reading , is the sustaining function of propositional attitude ascription. This practice cannot have been selected in evolution and cannot persist, in virtue of its predictive utility, because there are principled reasons why it is inadequate as a tool for behavioral prediction. Second I give reasons that favor an alternative account of the sustaining function of (...) propositional attitude ascription. I argue that it serves a mind-shaping function. Roughly, propositional attitude ascription enables human beings to set up regulative ideals that function to mold behavior so as to make it easier to coordinate with. (shrink)

This is a review of Marc Lange's _Natural Laws in Scientific Practice<D>.

Mental health research and care in the twenty first century faces a series of conceptual and ethical challenges arising from unprecedented advances in the neurosciences, combined with radical cultural and organisational change. The Oxford Textbook of Philosophy of Psychiatry is aimed at all those responding to these challenges, from professionals in health and social care, managers, lawyers and policy makers; service users, informal carers and others in the voluntary sector; through to philosophers, neuroscientists and clinical researchers. Organised around a series (...) of case studies in five key topic areas - concepts of disorder, the philosophical history of psychopathology, philosophy of science, ethics and philosophical value theory, and philosophy of mind - the book provides a detailed introduction to the field and a framework for study and skill development. Each case study is supported by selected readings from both philosophy and mental health, thinking skills exercises, self-test questions, key learning points and detailed guides to further reading. There is an introduction for philosophers to classification and descriptive psychopathology, and for practitioners to philosophical methods (including logic). The philosophical topics covered include philosophical methods (analytic and Continental); phenomenology, hermeneutics and existentialism, logical empiricism and its successors; idealism and realism; reasons and causes; and modern theories of mind and brain, free will and personal identity. Topics from mental health include psychiatry and 'anti-psychiatry'; Jaspers' psychopathology and the new neurosciences; the future of psychiatric classifications; strengths-based approaches, recovery practice, social inclusion and diversity; and key topics in psychopathology, such as delusion, autism, disorders of volition, thought insertion and other experiences in schizophrenia. The Oxford Textbook of Philosophy of Psychiatry aims to secure the skills-base of the discipline by bringing philosophers closer to the realities of practice in mental health, and mental health practitioners closer to the resources of philosophy as a partner to the sciences in responding to the challenges of twenty-first century mental health and social care. (shrink)

Boltzmann’s Bildtheorie, which asserts that scientific theories are ‘mental pictures’ having at best a partial similarity to reality, was a core element of his philosophy of science. The aim of this article is to draw attention to a neglected aspect of it, namely its significance for the issue of scientific explanation and understanding, regarded by Boltzmann as central goals of science. I argue that, in addition to being an epistemological view of the interpretation of scientific theories Boltzmann’s Bildtheorie has implications (...) for the nature of scientific understanding. This aspect has as yet been ignored because discussion of the Bildtheorie has been restricted to the realism-instrumentalism debate. To elucidate my analysis of Boltzmann’s Bildtheorie concrete examples are presented, and the pragmatist and Darwinist roots of Boltzmann’s view are discussed.Moreover, I propose to use Boltzmann’s ideas as a starting-point for developing a novel analysis of the notion of scientific understanding, of which a brief impression is given. It shows that the study of Boltzmann’s philosophy is not only of historical interest but can be relevant also to modern philosophy of science and to the methodology of theoretical physics. (shrink)

Even if the question, “What is the meaning of life?” is coherent, the fact remains that it is vague. Its vagueness largely centers on the use of the term “meaning.” The most prevalent strategy for addressing this vagueness is to discard the word “meaning” and reformulate the question entirely into questions such as, “What is the purpose of life?” or “What makes life valuable?” among others. This approach has philosophical merit but does not account for the intuitions and sub-questions driving (...) the original question as plausibly as does an interpretation that I call the narrative interpretation. I will argue that the question, “What is the meaning of life?” should be understood as the request for a narrative that narrates across those elements and accompanying questions of life of greatest existential import to human beings. (shrink)

Sir Arthur Eddington, the celebrated astrophysicist, made great strides towards his own 'theory of everything'in his last two books published in 1936 and 1946. Unlike his earlier lucid and authoritative works, these are strangely tentative and obscure - as if he were nervous of the significant advances that he might be making. This volume examines both how Eddington came to write these uncharacteristic books - in the context of the physics and history of the day - and what value they (...) have to modern physics. The result is an illuminating description of the development of theoretical physics, in the first half of the twentieth century, from a unique point of view: how it affected Eddington's thought. This will provide fascinating reading for scholars in the philosophy of science, theoretical physics, applied mathematics and the history of science. (shrink)