(1996). The future of Europe and the problem of national minorities. The European Legacy: Vol. 1, Fourth International Conference of the International Society for the study of European Ideas, pp. 504-508.

The aim of this article is an attempt to diagnose the current condition of the philosophy of history, as well as to show its potential in explaining contemporary phenomena and constructing a rational image of the world. Two recent works by Steven Pinker (The Better Angels of Our Nature: Why Violence Has Declined and Enlightenment Now: The Case for Reason, Science, Humanism, and Progress) and the methodological work of Karl Raimund Popper provide a point of reference. And although the works (...) mentioned are not classed as historiosophical (even by Pinker himself), it is the author’s opinion that they fully deserve this title by showing that philosophical reflection on history is something that is sorely needed today, in an age of multiple contradictory diagnoses and radical prophecies. (shrink)

This article is a systematic analysis of Derrida’s concept of deconstruction in terms of its critical implications regarding the function of the concept of „God” in Western theology. First, the concept of „metaphysics of presence” and its significance for the topic is explained. Then, the article considers the structure of metaphysical discourse exposed by Derrida, along with its indispensable concept of the „Absolute”. This figure turns out to have the logos function, consisting in stabilizing meanings, centralizing the discursive system, and (...) containing the influence of chaotic différance. Finally, Derridean criticism of the figure of „God” is related to an existential problem that he discovers. This concept, thanks to its centralizing function, turns out to be a response to the terrifying experience of being entangled in the unceasing game of differentiation, a response to the instability of discourse and, finally, to human finitude. (shrink)

Background In the context of discussions between supporters and opponents of euthanasia, and legal regulations regarding this type of practices, the attitude of young people with respect to this phenomenon is a very interesting issue. According to Polish law, euthanasia is prohibited. The aim of this study was to determine the degree of acceptance of euthanasia among students from Polish universities across three different fields of study: psychology, medicine, and economic-technical disciplines, and to identify the factors associated with the acceptance (...) of this phenomenon. Methods The study included 627 persons studying in Lublin, Poland: medicine (280), psychology (170), and economic-technical studies (177). The study was conducted as a survey using questionnaire containing items concerning students’ attitudes towards euthanasia. The analysis of the collected data was conducted using the SPSS software (version 29) with the following methods: Chi2, Student’s t-test, Phi test, Cramer’s V test, Kolmogorov-Smirnov test, one-way ANOVA with Dunnett’s post hoc test, linear regression analysis, and categorical regression analysis using optimal scaling (CATREG). Results Nearly half of the students participating in the study (45.9%) rated the practice of euthanasia as decidedly negative. The highest number of strongly negative evaluations was found among psychology students, and the least among students of economic-technical disciplines. The level of acceptance of euthanasia is significantly associated with religious involvement and studying psychology. Being religious and being a psychology student both contribute to lower acceptance of euthanasia and a lower willingness to consent to euthanasia. Consent to euthanasia is more commonly declared by individuals with experience of living with elderly people. Conclusions Although nearly half of the respondents expressed a negative attitude towards euthanasia, considering the secularization process among Polish youth, it can be assumed that the level of acceptance of euthanasia in this social group will increase. The lower level of acceptance of euthanasia among psychology and medical students compared to students of economic-technical disciplines suggests that the curricula of these studies present alternative solutions to the problems of terminally ill patients other than euthanasia. (shrink)

Die Beiträge dieses Buches untersuchen die Vielfalt der Herangehensweisen an die diversen Erscheinungsformen von Sprache, an das Wort und die Wortsemantik sowie an den Gebrauch von Sprache. Der Band enthält Arbeiten, die linguistische Fragestellungen zu sprachsystematischen Aspekten der Wort-, Satz-, Text- und Diskursebene behandeln sowie Perspektiven eröffnen, um diverse Aspekte von Sprache in einem über diese Domänen hinausgehenden Rahmen zu betrachten. Die Beiträger diskutieren Fragen der lexikalischen Semantik, Pragmalinguistik, Morphologie und der Lexikographie. Das Buch setzt seine Schwerpunkte neben der Wortsemantik (...) auf die Eingebundenheit lexikalischer Bedeutungen in registerspezifische Diskursmuster, öffentliche, interpersonelle und geschäftlich-beruflich orientierte Diskurse. (shrink)

Dynamics of perceiving oneself on femininity and masculinity dimensions in diverse contexts The article is about issues related to gender perceived as a result of social context and thus fits in the current, processual gender paradigm. Two studies have been conducted verifying hypotheses about perceiving oneself on the femininity and masculinity dimensions in various types of contexts. Expectations were that generic contexts would make perceiving oneself within the psychological gender dimensions more dynamic. Women were expected to perceive themselves as more (...) feminine and less masculine in contexts matching their gender, i.e. "feminine", comparing to "masculine", and men were expected to perceive themselves as more masculine and less feminine in "masculine" contexts comparing to "feminine" contexts. Research results do not confirm the above hypotheses and indicate dynamism in perceiving oneself on femininity and masculinity dimensions. However, the dynamism is perceived only on dimensions inconsistent with biological gender - situation affects women's perceiving of themselves on the masculinity dimension and men's - on femininity dimensions. (shrink)

The precarious rights of senior citizens, especially those who are highly educated and who are expected to counsel and guide the younger generations, has stimulated the creation internationally of advocacy associations and opinion leader groups. The strength of these groups, however, varies from country to country. In some countries, they are supported and are the focus of intense interest; in others, they are practically ignored. For this is reason we believe that the creation of a network of all these associations (...) is essential. The proposed network would act as a support for the already-existing policies of the United Nations’ High Commission for Human Rights, of independent experts, and of the Global Alliance for the Rights of Older People. All three have long ago recommended the creation of a recognized instrument for uniting presently scattered efforts. The proposed network, therefore, will seek to promote the international exchange of relevant expertise, and it will reinforce the commitments and actions that single countries are currently taking to meet these objectives. For example, informative public events can be organised to promote particular support initiatives and to provide an opportunity for new members of the network to be presented. The network will promote health for senior citizens, disease prevention, senior mobility, safe free time for seniors, alimentary education, protection against new risks and dangers, as well as equity in the services necessary for seniors to adopt new information and communication technologies. In the case of retired academic members, the network will promote equality with respect to continuing use of digital technologies (particularly email), continuing access to research libraries, and the guaranteed ability for seniors to fund their own research programs and to deliver free seminars. (shrink)

Pochodząca ze zbiorów Bogusława Szybkowskiego widokówka „Partie im Schlossgarten” („Część Ogrodu Zamkowego”), na której znajduje się fotografia Ogrodu Zamkowego w Opolu, stanowi materiał badawczy dla teoretycznoliterackich rozważań podjętych w niniejszym artykule. Jest to niezwykle cenna pamiątka traktująca o historii Opola, zwłaszcza że zachowała się tylko w liczbie jednego egzemplarza, jak również z uwagi na zaprezentowany motyw nieco zapomnianej sztuki ogrodowej, w której Opolszczyzna nie ustępowała ogrodom miast europejskich. W tym opracowaniu przedstawiono analizę ogrodowego_ topoi_, wpisanego w interdyscyplinarne spojrzenie na uwarunkowania (...) artystyczno-historyczne tego typu archiwalium. Artykuł wytycza zatem pole badań nad dziejami Śląska Opolskiego i kultury literackiej dawnych czasów. (shrink)

Pochodząca ze zbiorów Bogusława Szybkowskiego widokówka „Partie im Schlossgarten” („Część Ogrodu Zamkowego”), na której znajduje się fotografia Ogrodu Zamkowego w Opolu, stanowi materiał badawczy dla teoretycznoliterackich rozważań podjętych w niniejszym artykule. Jest to niezwykle cenna pamiątka traktująca o historii Opola, zwłaszcza że zachowała się tylko w liczbie jednego egzemplarza, jak również z uwagi na zaprezentowany motyw nieco zapomnianej sztuki ogrodowej, w której Opolszczyzna nie ustępowała ogrodom miast europejskich. W tym opracowaniu przedstawiono analizę ogrodowego_ topoi_, wpisanego w interdyscyplinarne spojrzenie na uwarunkowania (...) artystyczno-historyczne tego typu archiwalium. Artykuł wytycza zatem pole badań nad dziejami Śląska Opolskiego i kultury literackiej dawnych czasów. (shrink)

Artykuł omawia archiwum Kazimierza Sowińskiego przechowywane w Krakowie wraz ze spuścizną Oficyny Poetów i Malarzy z Londynu, zapisaną Uniwersytetowi Jagiellońskiemu przez Krystynę Bednarczyk. W 138 teczkach znajdują się dokumenty, które dzielą się na trzy grupy: 1. rezultaty prac nad edycją Vade-mecum Cypriana Norwida, pierwszym drukowanym wydaniem tego zbioru, przygotowanym przez Sowińskiego i wydrukowanym w Oficynie w 1953 r.; w archiwum pozostały cenne komentarze edytorskie, których Sowiński nie zdołał ukończyć na czas; 2. materiały związane z twórczością Tadeusza Sułkowskiego, z którym (...) Sowiński był związany wieloletnią przyjaźnią: listy, dokumenty z pobytu Sułkowskiego w obozie jenieckim Murnau podczas II wojny światowej, a także dokumentacja przygotowywanej edycji dzieł literackich Sułkowskiego; 3. teksty poetyckie Sowińskiego w kopiach zawierających liczne warianty, a także dokumenty powstałe w czasie jego dwudziestoletniej pracy w Radiu Wolna Europa, głównie teksty przygotowanych przezeń programów kulturalnych. Wszystkie trzy grupy dokumentów są interesującymi świadectwami pracy Kazimierza Sowińskiego jako poety, edytora i dziennikarza radiowego. (shrink)

Celem artykułu jest analiza procesu twórczego Hansa Christiana Andersena. Autorka skupia się na wczesnych latach twórczości pisarza, a następnie zestawia je z dojrzałym okresem jego twórczości. Zwraca uwagę na problemy z interpretacją utworów tłumaczonych oraz pokazuje pojawiające się w nich różnice na podstawie rożnych zakończeń Królowej Śniegu. Następnie analizuje, na czym, w jaki sposób i przy użyciu jakich środków pisał Andersen. W części poświęconej dziennikom pisarza analizuje cele i aspiracje Andersena oraz sposób, w jaki zapisy z podróży przekładają się później (...) na zapis literacki. W kolejnej części przedstawia proces twórczy widziany oczyma samego pisarza oraz jego krytyków. We wnioskach końcowych podkreśla silną sensualność utworów Andersena, związki z językiem mówionym oraz towarzyszące baśniopisarzowi pod koniec życia przekonanie, że udało mu się dobrze wykorzystać dar, który otrzymał od Boga. (shrink)

Przełomowym okresem rozwoju filozofii europejskiej jest epoka nowożytna, zaowocowała ona bowiem wieloma przełomowymi wydarzenia w historii filozofii i cywilizacji Starego Kontynentu, kształtujących także naszą współczesność. Jednym z nich jest zagadnienie ewolucji metafizyki w kierunku nowożytnej ontologii, które jest omawiane w pracy Bogusława Pazia. Recenzowana monografia została napisana przez znanego badacza historii filozofii nowożytnej, który swoją kompetencję i rzetelność w eksploracji zagadnień związanych z tym okresem rozwoju myśli filozoficznej potwierdził wieloma publikacjami.. Autor określa zasadniczy przedmiot swojej pracy jako „właśnie ów proces, (...) a celem – poddanie tematyzacji jego zasadniczych faz, w szczególności ich głównych przesłanek i czynników dynamizujących przemiany rozumienia przedmiotu metafizyki”. Proces wyłaniania się ontologii z metafizyki został przez niego podzielony na cztery etapy, co przekłada się na cztery części rozprawy. (shrink)