Sağlamlık analizi (robustness analysis), çok sayıda birbirinden bağımsız prosedür aracılığıyla aynı sonucun elde edilmeye çalışıldığı epistemik bir stratejidir. Söz konusu strateji bilim pratiğinde açıklama verme ve öndeyi türetiminde başvurulan modellerde sıklıkla kullanılır. Bilimsel modellerin ne derece sağlam ve hassas olduğunun belirlenmesi ile ilgili bir yöntem olduğu için sağlamlık analizi hem bilim insanları hem de bilim felsefecileri açısından epistemik bir öneme sahiptir. Bu makalede öncelikle, sağlamlık analizleri tarihsel çerçevede ele alınmaktadır. Ardından literatürde yer alan farklı (...) class='Hi'>sağlamlık analizi sınıflandırmaları ve sağlamlık analizlerinin işlevleri tartışılıp, modeller sağlamlık analizleri ve model temelli açıklamalar arasındaki ilişki ile ilgili bir ayrım yapılmaktadır. Bu ayrım modeller hakkında akıl yürütme ile modeller ile akıl yürütme arasındaki farklılıklar ile ilgilidir. Bu ayrıma göre bilimsel açıklamalarda kullanılan modellerin doğruluğunun koşullarının belirlenmesi sağlamlık analizleri olarak değerlendirilirken, modellerin uygulanabilirliği modeller ile akıl yürütme ile ilgilidir. (shrink)

Teknoloji, bireyleri ve toplumları etkileyen önemli bir unsurdur. Buna bağlı olarak gelişen sosyal medyanın bugün hayatımızda kapsadığı alan yadsınamaz bir gerçeklik teşkil etmektedir. Bu alan her yeni kuşakla birlikte daha da büyüyerek etkilerini göstermektedir. Bu dijital ortam; öğrenmelerin, taklit etmelerin, rol model almaların ve hedeflerin kaynağı hâline gelmiştir. Sosyal medyanın yoğun kullanımı her alanda olduğu gibi bireylerdeki inanç, tutum ve dini değerlerin şekillenmesinde de önemli bir rol oynamaktadır. Bu bağlamda, özellikle son dönemde din ile sosyal medya konularına odaklanan çalışmaların arttığı (...) görülmektedir. Bu nedenle, sosyal medya kullanımının, dini düşünce ve ahlaki tutumlardaki dönüşümünü problem edinen ve bunun giderilmesinde din eğitiminin önemini ele alan Süleyman Gümrükçüoğlu’nun Din Eğitiminin Sosyal Medya Kullanımına Etkisi adlı eseri incelenmiştir. (shrink)

Ce travail présente quelques modèles mathématiques de répartition d'objets dans un ensemble de cases devant servir en particulier à l'analyse des résultats expérimentaux concernant la distribution des œufs d'un parasite dans un groupe de ses hôtes. On trouvera successivement une descriptions des situations concrêtes permettant l'utilisation de tels modèles, un rappel sur le matériel d'analyse combinatoire utilisé, cinq modèles relatifs aux différentes hypothèses de distribution au hasard, réception au hasard, reparasitisme à probabilités constante et variable et un exemple d'application aux (...) résultats de V.Labeyrie sur le parasitime d'Acrolepia assectella Z. par un ichneumonide Several mathematical models of distribution of objects among a set of boxes are presented in view of the analysis of experimental results obtained on the distribution of the eggs of a parasite among a group of its hosts.First, practical situations which allow the application of such models are described. In a second part, one recalls the elements of combinatorial analysis required by the following mathematical developments.Five models are then set up, each one being associated with the different hypothesis of: chance distribution, chance acceptance, re-parasitism with constant or variable probability Finally, an exemple of application to the results of V.Labeyrie on the parasitism ofAcrolepia assectella Z. by an ichneumon fly is given.Diese Arbeit soll einige mathematische Modelle von Verteilung der Gegenstände in eine Menge von Fächern geben, deren Zweck im Besonderen die Analyse von Versuchsergebnissen über die Eierlegung eines Parasiten in eine Gruppe seiner Wirte sein will.Es folgen: eine Beschreibung der konkreten Lagen, die eine Verwendung solcher Modelle ermöglichen, eine Aufzählung der benutzten Ergebnisse kombinatorischer Analysis, fünf Modelle, die folgenden verschiedenen Voraüssetzungen entsprechen: Zufallverteilung, Zufallaufnahme, wiederholter Parasitismus mit stetiger oder veränderlicher Wahrscheinlichkeit und ein Anwendungsbeispiel an Ergebnisse von V.Labeyrie über Parasitismus derAcrolepia assectella Z. durch einen Ichneumoniden—. (shrink)

The conflict over the classic problem of philosophical anthropology, i. e., what man actually is, is not only a conflict about what – X – determines something to be human. It also requires clarification of the manner in which something is determined to be human by the X in question. There being different options for the latter, the classic anthropological conflict concerns not only definitions of being human, but also models of being human. The present paper investigates four such models: (...) the addition model, the interior model, the privation model, and the transformation model. While the first will serve as a baseline for comparison, the three other models will, in order to escape the danger of making too formal an argument, be discussed exemplarily, i. e. by focusing in each case on a certain proponent of the respective model. Those proponents will be Martin Heidegger for the interior model, Arnold Gehlen for the privation model, and Helmuth Plessner for the transformation model. (shrink)

Dans ce qui suit, je décrirai un modèle pour la formation et la maintenance des délires polythématiques rencontrés dans la schizophrénie, en adéquation avec le modèle pour les délires décrit par Brendan Maher. Les délires polythématiques y sont considérés comme les conclusions d’arguments déclenchés par l’apophénie et qui comportent des erreurs de raisonnement très communes, telles que le sophisme post hoc et le bais de confirmation. Je décris tout d’abord la structure du raisonnement qui conduit au délire de référence, de (...) télépathie et d’influence, en distinguant entre les arguments délirants de type primaire, secondaire, tertiaire et quaternaire. Ces quatre niveaux d’arguments correspondent respectivement à une phase de nature instancielle, inductive, interprétative au niveau monothématique et, enfin, interprétative au niveau polythématique. Je m’attache ensuite à déterminer de manière précise quelles sont les étapes fallacieuses dans le raisonnement correspondant. J’expose également le rôle de l’apophénie dans l’élaboration des idées délirantes. Enfin, je m’attache à décrire le rôle joué par les hallucinations dans le présent modèle.We proceed to describe a model for the formation and maintenance of polythematic delusions encountered in schizophrenia, which is in adequation with Brendan Maher’s account of delusions. Polythematic delusions are considered here as the conclusions of arguments triggered by apophenia that include some very common errors of reasoning such as post hoc fallacy and confirmation bias. We describe first the structure of reasoning which leads to delusions of reference, of telepathy and of influence, by distinguishing between the primary, secondary, tertiary and quaternary types of delusional arguments. These four levels of arguments correspond to a stage the nature of which is repectively instantial, inductive, interpretative at a monothematic level and interpretative at a polythematic level. We also proceed to identify accurately the fallacious steps in the corresponding reasoning. We expose then the role of apophenia in the elaboration of delusional ideas. Lastly, we describe the role played by the hallucinations in the present model. (shrink)

In this theoretical contribution, we interpret the notion of professional development in the light of concepts coming from cognitive development. This brings us to consider teacher training as not only having to allow the elaboration of skills, but also as having to encourage the development of new cognitive structures. We explore the theoretical concepts in relation with certain processes revealed by the reflexive texts of the students. Finally, we propose ways that could foster certain dimensions of global professional development in (...) learners, among which self-regulated learning, the focus on certain concerns and taking into account certain types of information. (shrink)

The essay is an examination of two models that have been used to think what “meaning” or “sense” is. Husserl offers the first model in which there is an exchange between the sense that is made in experience and the meaning that is articulated at the linguistic or logical level. The second model is offered by Paul Ricoeur in his theory of narratives. A narrative has a link to what took place that Ricoeur calls “représentance” or “lieutenance”: the narrative configures (...) but at the same time does justice to what took place. The fiction involved in the “as” of “such as it was” is necessary for the “such” that guarantees an adequacy between the narrative and the action or event. I expand on these two models and offer a model of meaning that I call “translatability”. (shrink)

Une des doctrines centrales de l’émergentisme est la thèse selon laquelle certaines propriétés d’un tout sont émergentes, en ce sens qu’elles sont irréductibles aux propriétés de base dont elles émergent — c’est-à-dire qu’elles ne peuvent ni être prédites, ni être expliquées à partir de leurs conditions sousjacentes. Pour comprendre et évaluer cette thèse correctement, il est essentiel que nous disposions d’un concept adéquat de réduction. Nous examinons d’abord le modèle classique de la réduction interthéorique de Nagel, et nous soutenons qu’il (...) ne nous fournit pas une base adéquate pour comprendre la thèse émergentiste. Nous proposons ensuite un autre modèle de réduction, celui de la « réduction fonctionnelle », et nous montrons qu’il constitue une base adéquate permettant d’évaluer la thèse émergentiste. Nous concluons avec une brève discussion de la question de savoir si les propriétés phénoménales d’expériences conscientes, ou qualia , sont émergentes.A central doctrine of emergentism is the thesis that some properties of wholes are emergent in the sense that they are irreducible to the “basal” properties from which they emerge — that is, they are neither predictable nor explainable in terms of their underlying conditions. To understand and properly evaluate this claim, it is essential that we have at hand an appropriate concept of reduction. This paper first examines the classic Nagel model of inter- theoretic reduction and finds it wanting as a basis for understanding the emergentist claim. Another model of reduction, “functional reduction”, is proposed, and it is argued that this model does provide an appropriate basis for evaluating the claim that certain properties of wholes are emergent. The paper closes with a brief discussion of the question whether qualia , or the phenomenal properties of conscious experience, are emergent. (shrink)

The present paper focuses on the sociological model of man (also denoted as homo sociologicus or normative paradigm). It is discussed to what extent three problems limit its explanatory value: (1) behavior which is not normatively regulated and (2) behavior deviating from norms cannot be explained. (3) In case of norm conflicts it cannot be explained which of the normative expectations is followed. It is further discussed to what extent another model of man - which is called the “utilitarian”, “economic” (...) or rational choice model - is able to solve these problems. It is shown that the sociological model in fact consists of two different “utilitarian” models with very restrictive assumptions. Some of the problems of the sociological model are demonstrated by applying it to a well-known theory of role conflict. In the final section we discuss some consequences of the sociological model for the utilitarian approach. (shrink)

Based on interviews and observations conducted in France between 2018 and 2019, this article discusses the notion of a “social welfare model” theorised by sociologist Katharina Heyer, by examining of the implementation of sheltered work policies in France. Facing the evolution of public policies in France, and their will to transform sheltered workshops into transition platforms leading to ordinary employment, can sheltered work establishments still be described as parallel and separate paths to the ordinary labour market? This article shows that (...) the organisation of work in a sheltered environment cannot be thought of in isolation from what is practised in an ordinary environment. Sheltered workshops can provide a response to the specific needs of disabled people, given the dysfunctional nature of the rights model in the ordinary workplace. Nevertheless, ordinary employment remains a reference when organising productive activities in the workshops: it helps define what constitutes work from leisure activities, and it constitutes a model from which to distinguish or to aspire to. (shrink)

Cet article présente une synthèse des tentatives d'analyse des transformations sociales, menées (respectivement) du point de vue de la civilisation et de celui de la formation. On formule l'idée de l'existence de différents modèles de développement de la civilisation. On dégage les valeurs fondamentales qui distinguent les modèles traditionalistes de société des modèles axés sur la technique. On examine les crises contemporaines liées à la mondialisation. On montre que la sortie de ces crises nécessitera une transformation des valeurs fondamentales de (...) la culture fondée sur la technique. A partir de ces positions, on révèle l'apparition en divers points de nouvelles valeurs dans la sphère de la religion, du discours politique et juridique, de la rationalité scientifique. On les interprète comme les prémisses d'une transition vers un nouveau modèle de développement de la civilisation. (shrink)

Kültürleri ve inanışları farklı insanların etkileşimi üzerinde gelişen turizm, özellikle ekonomik getirileri nedeniyle pek çok yerel ve ulusal yönetici tarafından öncelikli sektörler arasında değerlendirilmektedir. Ancak, turizm gelişimi ekonomik unsurların ötesinde çevresel ve sosyo-kültürel pek çok etki de oluşturmaktadır. Söz konusu etkilerin yerel halk tarafından algılanışında etkin olan pek çok unsur incelenmiş olmakla birlikte dindarlığın etkisi çok az araştırılmıştır. Bu kapsamda, toplumsal ve bireysel düşünce ve davranışlar üzerinde önemli bir etken olan dindarlık hususunun turizmin sosyo-kültürel etkilerinin algılanışında etkin olup olmadığının incelendiği (...) bu çalışma, alanyazına katkı sunabilecek boyuttadır. Çalışma kapsamında nicel araştırma yöntemlerinden anket tekniği benimsenmiş olup veri, Muğla Menteşe ilçesinde ikamet eden 528 bireyden elde edilmiştir. Çok değişkenli istatistik analiz yöntemlerinden yararlanılarak açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ile yol analizi uygulanmıştır. Sonuçlar, dindarlık algısı arttıkça olumsuz sosyo-kültürel etkilerin daha kuvvetli algılandığını ancak dindarlık ile olumlu sosyo-kültürel etkilerin algılanışı arasında bağlantı bulunmadığını vurgulamaktadır. Bu sonuçlar, turizm planlaması ve gelişimini sürecinde yerel halkın inançlarının da göz önünde bulundurulmasının gerekliliğini işaret etmektedir. Özet: İnsanların aynı değerler etrafında toplanmalarını ve grup halinde hareket etmelerini sağlayan inanç sistemi veya toplumda birlikte yaşayan bireylerin ilişki ve sorumluluklarını belirlemek için düzenlenmiş inanç, uygulama, ritüel ve semboller sistemi olarak tanımlanabilecek olan din, en yaygın ve etkili sosyal kurumlardan olmasının ötesinde hem birey hem de toplumların tutumlarını, değerlerini ve davranışlarını etkilemesi nedeniyle, özellikle son yıllarda, sıklıkla incelenmektedir. Bireylerin dini bir gruba veya kurallara bağlılık dereceleri olarak tanımlanabilecek dindarlık ise dinsel öğelerin bir kişinin yaşamı üzerindeki etkinliğini ifade etmek için kullanılmaktadır. Tıp, antropoloji, psikoloji, sosyoloji gibi bilim dallarında yapılan çalışmalarda dindarlık ile mutluluk ve bedensel / ruhsal sağlık arasında genellikle olumlu bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Turizm alanında yapılan çalışmalarda ise, din, yoğunlukla inanç turizmi veya turistlerin tercihleri üzerindeki etkisi kapsamında ele alınmış ve dini turizmin planlanması ve kutsal alanların yönetimi, turizmin dini bölgelerdeki etkileri, hacıların seyahat motivasyonu ve seyahat şekilleri ile turistlerin dini ihtiyaçları gibi konulara odaklanılmıştır. Kültürleri ve inanışları farklı insanların etkileşimi üzerinde gelişen turizm, özellikle ekonomik getirileri nedeniyle pek çok yerel ve ulusal yönetici tarafından öncelikli sektörler arasında değerlendirilmektedir. Turizm gelişimi ekonomik unsurların ötesinde çevresel ve sosyo-kültürel pek çok etki de oluşturmaktadır. Yerel halk, turizmin gelişmesi ve sürdürülebilirliği açısından önem arz etmekte olup yerel halkın turizmin etkilerine yönelik algıları sıklıkla araştırılan konular arasında yer almaktadır. Topluma ve/veya mekâna aidiyet duygusu, destinasyonun ve/veya turizm sektörünün gelişim düzeyi, turizmin ekonomi içindeki önemi, destinasyonun turizme ekonomik bağımlılığı, turizm sektöründe istihdam edilmek gibi ekonomik unsurlar veya sosyo-demografik özellikler gibi pek çok değişkenin yerel halkın turizm algısındaki etkileri incelenmiş olmakla birlikte dindarlığın etkisi çok az araştırılmıştır. Yapılan çalışmalarda, özellikle dini bölgelerde yaşayan yerel halk ve çoğunlukla din adamlarının algıları araştırılmıştır. Sonuçlar, yerel halkın bölgeye dini amaçlarla gelen ziyaretçiler (hacılar) ile turistleri ayırdığını ve hacıların turistlere oranla daha fazla kabul gördüğünü vurgulamaktadır. Ayrıca, turistlerin alanın ve yapıların kutsallığını, güvenliğini, dekorunu tehdit ettiği ve turistlerin taleplerinin dini uygulamalara zarar verdiği algısının yaygın olduğu, hatta turizmin kendi kültürleri ve dinleri için tehdit olarak görüldüğü tespit edilmiştir. Kutsal alanlar dışında kalan turizm destinasyonlarında ikamet eden yerel halkın görüşlerinin araştırıldığı çalışma ise çok daha azdır. Alanyazın taraması ile bu kapsamda sadece bir çalışma bulunulabilmiştir. İran’daki iki turizm destinasyonunda yerel halkın turizmin sosyo-kültürel sonuçlarına yönelik algılarında dindarlığın etkisinin incelendiği çalışma ile sosyo-kültürel etkilerin algılanışı ile dindarlık arasında pozitif bir ilişki bulunduğu ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda, dindarlık hususunun turizmin sosyo-kültürel etkilerinin algılanışında etkin olup olmadığının incelendiği bu çalışma, alanyazına katkı sunabilecek boyuttadır. Çalışma kapsamında nicel araştırma yöntemlerinden anket tekniği benimsenmiştir. Ekonomik kaygıların katılımcıların görüşlerini etkilemesinin önüne geçilmesi amacıyla, Bodrum, Fethiye ve Marmaris gibi Türkiye’nin önemli turizm destinasyonlarına coğrafi olarak uzak olmamakla birlikte turizm gelişiminin sınırlı olduğu için tercih edilen Menteşe (Muğla) ilçesinde ikamet eden 528 bireyden elde edilen veriler iki aşamada analiz edilmiştir. İlk aşamada, kullanılan soru formu değişik çalışmalardan yararlanarak oluşturulduğu için ölçeklerin güvenirliğini test etmek üzere Güvenirlik Analizi ve yapısal geçerliliğini sınamak üzere Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) uygulanmıştır. Cronbach Alpha (α) değeri, sosyo-kültürel etkilere yönelik 22 ifade bütününde 0,907; her bir faktöre yönelik sırasıyla 0,941; 0,813 ve 0,772; Dindarlık ölçeğine yönelik ise 0,728 olarak hesaplanmış olup araştırmada kullanılan ölçeklerin güvenilir olduğu tespit edilmiştir. Sosyo-kültürel etkilere yönelik ifadelerin varyansın %64,413’ini açıklayacak şekilde 3 faktörlü bir yapı altında birleştiği, üç ifadeden oluşan dindarlık ölçeğinin ise tek faktöre yüklendiği ve varyansın %64,845’ini açıkladığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla analiz için kullanılan yapının iyi derecede geçerli olduğu anlaşılmıştır. İkinci aşamada, AFA ile belirlenen faktörlerin çalışma kapsamında oluşturulan modele uygunluğunu test edebilmek için Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ve ölçüm modeli ile gizli değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek ve kavramsal model ile verilerin uyup uymadığını değerlendirmek için Yapısal Eşitlik Model gerçekleştirilmiştir. DFA analizi sonucunda, bütün faktör yüklerinin 0,4’ün üzerinde olduğu ve uyum indekslerinin (x 2 /df, RMSEA, CFI, NFI ve GFI) hem DFA hem de yapısal eşitlik modelinde eşik değerleri aştığı görülmüştür. Dolayısıyla, faktör yapılarının ve çalışmada sınanan modelin uygun olduğu ve sosyo-kültürel etkilerin algılanması ile dindarlık arasında ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma sonuçları dindarlık ile turizmin olumsuz sosyo-kültürel etkilerinin algılanışı arasında bir ilişki bulunduğunu ancak turizmin olumlu kültürel etkilerinin algılanışında dindarlığın bir etkisinin bulunmadığını ortaya koymuştur. Dindarlık ile muhafazakârlık arasında kuvvetli bir ilişki bulunduğu göz önüne alındığında öngörülebilecek bir sonuç olduğu belirtilebilir. Ancak, Zamani-Farahani – Musa (2012) çalışmasında dindarlık ile sosyo-kültürel etkilerin algılanışı arasında olumlu etki bulunduğu sonucuna ulaşılmış olmasının destinasyonları ziyaret eden turistlerin profillerindeki ve sayılarındaki farklılıktan kaynaklandığı öngörülmektedir. İlk çalışmada ziyaretçilerin çoğu aynı din ve kültüre mensup kişilerden oluşuyorken, çalışma alanında turistlerin yarısına yakın kısmını farklı din ve kültüre sahip olanlar oluşturmaktadır. Çalışma sonuçları doğrultusunda turizm planlama ve uygulama süreçlerinde, yerel halkın dini inanışlarının, dikkate alınması ve dini inanışlara uygun adımların atılmasının veya yapılacak uygulamaların dini inanışlarına aykırı olmadığının anlatılmasının gerekli olduğu söylenebilir. Ayrıca, turizmin yerel dini inanışlara aykırı sonuçlar doğurmayacak (ya da bu tür sonuçları en aza indirgeyecek) şekilde gelişimine yönelik kararlar alınması gerekmektedir. Kitle turizminin (özellikle deniz–kum–güneş) geliştiği popüler destinasyonlara yakın olmakla birlikte ekonomik olarak turizm ile yoğun bir bağlantının bulunmadığı bir alanda gerçekleştirilen bu çalışmanın sonuçları kesitseldir. Diğer bir ifadeyle sonuçlar çalışma alanı ve hatta katılımcılar ile sınırlıdır. Gelecek çalışmalarda farklı turizm türü ve turist profiline sahip yerleşimlere odaklanabilir. Ayrıca, sonuçların ekonomik olarak turizme bağımlı destinasyonlarda da sınanması gereklidir. (shrink)

Un modèle de navire de terre cuite, long de 42 cm, propriété de la Fondation Piéridis, à Chypre, a été trouvé en mer par un pêcheur au large d'Amathonte. Sept personnages y sont représentés. Grâce au soin et aux connaissances du coroplaste, le modèle, dont l'état de conservation est remarquable, fournit d'utiles informations sur l'architecture navale chypriote vers 600, date probable de son exécution. La position et les attributs des personnages permettent de penser que trois d'entre eux participent à une (...) cérémonie rituelle de protection religieuse accordée au navire et à ses quatre autres occupants, formant l'équipage proprement dit. Par ailleurs, l'absence d'un pont complet, constatée aussi sur deux modèles apparentés, incite à s'interroger sur la fonction de certains modèles de navires chypriotes : réceptacles d'offrandes à une divinité marine, parfois jetés à la mer en guise d'ex-voto? (shrink)

The Italian Dominican Ptolemy of Lucca figures among the most significant political theoreticians of the Middle Ages. In his De regimine principum, a continuation of Thomas Aquinas’ De regno, Ptolemy paints a highly original picture of civil happiness. Taking the Roman Republic as his model, Ptolemy praises the “political” government that is presented as a sufficient condition for felicitas civilis, and this through the virtue of its citizens, the balance of its forces, and the harmonious and active collaboration of the (...) various groups that constitute the community. (shrink)

Cet article présente l'apport des sciences cognitives à l'évaluation des systèmes de recherche d'information. Correspondant à une ouverture par rapport au paradigme «système» de l'évaluation, l'approche cognitive présente néanmoins des limites à la fois théoriques et méthodologiques qui sont présentées dans la première partie. Dans la deuxième partie, une extension de l'approche cognitive, qualifiée d'approche holistique, est présentée à travers quatre modèles qui illustrent le fait que l'enjeu n'est pas seulement de comprendre le comportement des usagers afin d'améliorer la performance (...) des SRI mais consiste à offrir un modèle plus général expliquant l'interaction entre l'usager et l'information.This article addresses the benefits of the cognitive viewpoint for the evaluation of information retrieval systems. Cognitive sciences gave new opportunities regarding the restriction of the "match paradigm" but they have certain methodological and theoriterical limitations which are presented in the first part of this article. In the second part, an extension of the cognitive viewpoint, named the holistic approach, is presented using four exemples. This approach brings out a new challenge - not just to improve the systems' performances but to give an overall understanding model of the interaction between the user and the information process. (shrink)

L’idée d’une discontinuité radicale entre l’Un et l’être intelligible a été parfois comprise comme la thèse la plus intéressante de Plotin pour l’histoire de la métaphysique. En effet, à côté de passages où Plotin établit un rapport de ressemblance entre l’effet et la cause, il y en a d’autres où une théorie de la causalité des principes est introduite, selon laquelle le principe « donne ce qu’il n’a pas ». Dans le but d’examiner si cette théorie conduit Plotin à soutenir (...) une discontinuité radicale entre l’Un et l’être intelligible, cet article examine le traité III, 8 [30]. Une critique de Plotin à l’égard de la doctrine alexandriste de la dynamis y est signalée, et deux passages difficiles sont analysés : III, 8 [30], 2. 15-19 et III, 8 [30], 9. 29-32.Modèles de causalité chez Plotin Complete otherness of the One with respect to intelligible Being has been presented as the sharpest Plotinian contribution to the history of metaphysics. As a matter of fact, together with passages where similarity between the effect and the cause is held, there are other passages where a notion of causality is advanced, in which the principle produces « what it does not possess ». Does this involve that according to Plotinus there is complete otherness between the One and intelligible Being? This article focuses on treatise III, 8 [30], showing that it contains a criticism of Alexander of Aphrodisias’ doctrine of dynamis. It deals also with two controversial passages, III, 8 [30], 2. 15-19 and III, 8 [30], 9. 29-32. (shrink)

« Dans la sphère économique, un acte, une habitude, une institution, une loi n’engendrent pas seulement un effet, mais une série d’effets. De ces effets, le premier seul est immédiat ; il se manifeste simultanément avec sa cause, on le voit. Les autres ne se déroulent que successivement, on ne les voit pas, heureux si on les prévoit. Entre un mauvais et un bon Economiste, voici toute la différence : l’un s’en tient à l’effet visible, l’autre tient compte et de (...) l’effet qu’on voit et de ceux qu’il faut prévoir. » Frédéric Bastiat (1850), Ce qu’on voit, ce qu’on ne voit pas. Abstract: Outre l’économiste érudit, le spécialiste de l’école autrichienne et de la théorie du Public Choice, Bertrand Lemennicier se passionnait pour la prévision en général et la prévision politique en particulier. Dans cet article en forme d’hommage, nous proposons de faire un point d’étape sur les méthodes de prévision électorale, en allant des méthodes non quantitatives aux méthodes quantitatives au sein desquelles les modèles de vote politico-économiques occupent une place éminente. En l’espèce, nous évoquerons la contribution de Bertrand Lemennicier à « l’art » de la prévision électorale. (shrink)

Lorsque certaines conditions sont réunies, une théorie sociale peut naître à partir d’un résultat obtenu lors d’un travail de recherche. Cette idée fut exposée bien trop rapidement dans un précédent article dans les termes qui suivent : « une recherche empirique fructueuse ne se contente pas de vérifier des hypothèses issues d’une théorie, elle est également à l’origine de nouvelles hypothèses. On peut nommer cette composante du travail de recherche la “sérendipité”, c’est-à-dire la...

En France, plusieurs projets de réforme institutionnelle visent à accorder une plus large place à la démocratie participative. La présente contribution se propose de caractériser ces projets au regard des quatre formes d’implication des citoyens dans la vie publique (délégation, décision, consultation, revendication) et d’en évaluer la portée. Elle montre que, malgré les apparences, les projets ne font pas de la participation une forme complémentaire d’exercice du pouvoir, mais une forme largement secondaire.

Si c'est avec l'avènement du cinéma, de la radio et de la télévision que le star system est apparu, il a pris une ampleur nouvelle avec les nouvelles technologies de l'information et de la communication. Quelles explications du star system les économistes donnent-ils? Comment intègrent-ils l'information et la communication dans leurs analyses?If it is with the advent of cinema, radio and television as the star system appeared, it took on a new dimension with the new information technologies and communication. What (...) explanations stardom economists do they? How do they integrate information and communication in their analyzes? (shrink)

Résumé Bergson a critiqué l’ensemble de la métaphysique occidentale, héritée du modèle platonico-aristotélicien, pour son incapacité à penser une véritable maturation possible des choses, un temps-invention, dans lequel la réalité se renouvèlerait au fur et à mesure qu’elle se créerait – ce qu’il appelle la durée –, en opposition à un devenir dont le résultat est toujours donnée d’avance, fixée dans l’Idée ou l’Intellect divin, tel un plan que l’on se contenterait de déplier. Mais Bergson a sans doute trouvé également, (...) tout particulièrement chez Plotin, les prémisses d’un dépassement de ce cadre grec classique, par exemple dans la notion plotinienne de la préséance possible de l’agir sur l’être, renversant l’adage selon lequel l’agir s’ensuit de l’être ( operari sequitur esse ), en celui de l’être qui s’ensuit de l’agir ( esse sequitur operari ), l’idée également d’un dépassement de la choséité par le Principe premier, l’Un plotinien, qui est un pur jaillissement antérieur au quelque chose, préfigurant la continuité de jaillissement qui, selon Bergson, serait de Dieu, si ce n’est pas Dieu lui-même. (shrink)

Cette étude essaye d’établir qu’il y a deux notions très différentes de « fondation » à l’œuvre dans les Recherches logiques de Husserl. Dans la IIIème Recherche, où le terme est formellement introduit, lorsqu’il se demande quels sont les contenus qui peuvent exister d’une manière autonome (indépendants) et lesquels peuvent exister uniquement en tant que moments d’autre chose (dépendants), Husserl suit ce que j’appelle un « modèle ontologique ». Selon ce modèle, le concret possède une priorité sur à l’abstrait qui (...) est fondé en lui. Dans la VIème Recherche, en revanche, Husserl s’oriente principalement sur un « modèle gnoséologique » qui voit le complexe comme fondé sur ce qui est relativement simple, étant donné que les expériences d’ordre supérieur (telles les perceptions de types d’objets plus complexes) sont « fondées sur » des expériences plus simples, bien qu’elles ne puissent pas y être réduites. L’exemple principal ici est celui des intuitions catégoriales : fondées sur les intuitions sensibles, elles n’y sont pas réductibles. Mais cette distinction entre deux sens différents du terme de « fondation » peut également nous aider à mieux comprendre de nombreuses thèses husserliennes plutôt controversées. Par exemple, elle peut nous permettre de mieux comprendre dans quelle mesure faire l’expérience d’un être humain comme un tout se fonde sur l’expérience d’un corps physique, et cela même si l’étant que nous rencontrons inclut à la fois des aspects corporels et des aspects spirituels – les deux étant vus, d’une manière essentielle, comme des moments de cette unique personne qui fait l’objet de notre expérience. (shrink)

Various approaches have been made for understanding the nature of science and scientific knowledge. The social factors that played some role during the choice of scientific theories in the nineteenth century popularised the opinion that the scientific knowledge is the subject of a sociological research. During the ongoing discussions, one of the explanation or the justification models that was proposed is known as “the Strong Programme.” The main claim of “the Strong Programme” is that the social factors have a determining (...) role for the choice of scientific theories, rather than the rational and universal criteria one may expect. Hence, those who were behind this view rejected all of the rational analyses made for the sciences and the scientific methods. In this paper, we try to investigate the validity of the claims of “the Strong Programme,” and to clarify whether it is possible to understand the real nature of science without any rational approach. It is argued that it would be insufficient to determine the content of the science merely by the social factors, the natural facts might be meaningful by themselves as well. -/- Bilimin ve bilimsel bilginin doğasını açıklamak için farklı pek çok yaklaşım geliştirilmiştir. Özellikle ondokuzuncu yüzyıldaki bazı bilimsel kuramların tercihinde toplumsal etmenlerin rolünün gözlemlenmesi, bilimsel bilginin toplumbilimsel bir araştırma konusu olduğu kanısını yaygınlaştırmıştır. Bu süreçte ortaya konan açıklama ve gerekçelendirme modellerinden biri de “Strong Programme” olarak anılandır. “Strong Programme” ın temel savı, bilimsel kuramların tercihinde sanıldığı gibi ussal ve evrensel ölçütlerin değil, toplumsal etmenlerin belirleyici olduğu yönündeydi. Dolayısıyla bu görüşü savunanlar, bilim ve bilimsel yöntem için ortaya konan tüm ussalcı çözümlemeleri reddettiler. Bu çalışmada, “Strong Programme”ın ileri sürdüğü savların haklılığı ve sanıldığı gibi usçu bir yaklaşım olmaksızın bilimin gerçek doğasını anlamanın olanaklı olup olmadığı soruşturulmaktadır. Bilimin içeriğinin bütünüyle ve sadece toplumsal etmenlerce belirlenemeyeceği, doğa olaylarının da kendi başlarına anlamlı olabileceği ileri sürülmektedir. (shrink)

Dans son ouvrage Contre les « modèles » de justice constitutionnelle. Essai de critique méthodologique, Guillaume Tusseau décide de déconstruire et de combattre la traditionnelle dichotomie entre le soi-disant « modèle américain » et celui « européen » ou « kelsénien ». En effet, cette distinction est inutile voire contre-productive. Cet écrit est, pour l’auteur, l’occasion d’énoncer un projet comparatif, s’affranchissant des cadres antérieurs. Si sa démonstration est convaincante et fortement argumentée, une autre position théorique peut toutefois être embrassée. Sans (...) être opposée à celle développée dans l’ouvrage, elle peut se présenter de manière alternative, voire complémentaire. Celle-ci ouvre alors deux pistes de réflexion : la définition du concept de modèle et une remise en cause radicale des critères employés actuellement par la doctrine. Soutenus par une démarche problématologique, nous appelons à l’avènement d’un nouveau paradigme plus pragmatique et questionnant, que l’on pourrait qualifier de « post-moderne ». (shrink)

Cet ouvrage réunit huit études témoignant, dans une perspective pluridisciplinaire, du renouveau scientifique dans la description et l'explication de l'action. Adoptant tour à tour le point de vue de l'analyse sociologique, de la réflexion philosophique, des sciences économiques et de la théorie des jeux, les auteurs abordent des questions fondamentales pour la compréhension de la conduite individuelle et de l'interaction sociale. Les théories de la décision ont fait progresser, au cours des dernières décennies, la modélisation abstraite de l'action et des (...) situations collectives. Le pari relevé ici consiste à s'interroger sur l'articulation entre la description ou la modélisation d'une part, et la compréhension véritable d'autre part. Les auteurs sont amenés à étudier plus particulièrement le rôle de la connaissance dans l'action individuelle, et la dimension axiologique (ou la rationalité " en valeur ") de la reconnaissance de normes ou de critères pour la conduite. Ces contributions mettent en évidence l'obligation, pour le théoricien, de prendre au sérieux les " raisons de l'action " dont l'acteur lui-même peut prendre conscience. Par là, elles fournissent des outils pour réaliser le projet qui gouverne l'évolution présente de l'individualisme méthodologique : élargir le modèle classique du choix rationnel pour lui permettre d'intégrer les aspects cognitifs et axiologiques de la rationalité pratique. L'ouvrage s'adresse aux sociologues, aux économistes, aux politologues et aux philosophes. Il intéressera, plus généralement, tous ceux qui souhaitent s'informer des développements et des problèmes méthodologiques actuels des sciences sociales théoriques. (shrink)

La Economía del Bien Común (EBC) representa un modelo que, sin llegar a poner en cuestión la libertad de mercado, propone una visión más humana de la economía a través del bien común y la cooperación. Se trata de un modelo global e integral que se está desarrollando especialmente en el campo de la microeconomía. El objetivo de este trabajo es, una vez identificadas las características básicas del modelo del EBC, justificar sus fundamentos teóricos desde el punto de vista organizativo, (...) en particular, desde la teoría de los stakeholders. El Balance del Bien Común, como herramienta que sirve para implementar el modelo de la EBC, utilitza una matriz de doble entrada, que sirve para medir la aportación de las empresas en la consecución de los principios de los derechos humanos a través de su relación con los stakeholders.The Economy of the Common Good ecb represents a model that, without questioning market freedom, proposes a more humane vision of the economy, through the common good and cooperation. It is a global and comprehensive model that is being developed above all in the field of microeconomics. The objective of the work is, after identifying the basic characteristics of the ecb model, to justify its theoretical foundations from the organizational point of view, in particular, from Stakeholders’ Theory. The Balance of the Common Good, as a tool that serves to implement the ecb model, uses a double entry matrix, which serves to measure the contribution of companies to the achievement of human rights principles through their relationship with the stakeholders. (shrink)